Covid-19 ile geçen bir yıl daha geride kalırken teknoloji ve bilim dünyasında benzersiz gelişmeler yaşandı. Virüs önderliğinde geleceğe hazırlanan bir yılda, sağlık ve sürdürülebilirlik gibi konular ön plandaydı. Modern yaşam ihtiyaçları, alınması gereken sağlık önlemleri ve yeni nesil teknolojiler yepyeni trendlerin başlamasını sağladı. İşte 2021'e damga vuran teknolojik ve bilimsel gelişmeler!
mRNA aşı planları uzun süredir vardı, ancak pandemiyle birlikte beklenenden hızlı gerçekleşti. Dünya çapında 5.6 milyondan fazla insanı öldüren Covid-19 tedavisi için çığır açıcı buluşlardan olan mRNA aşı, daha önce kullanılmamış bir teknolojiyi kullanıyor. Hücrelere hastalıkla savaşacak proteini nasıl üreteceğini öğretiyor ve böylece virüsün mutasyona uğramasına en hızlı şekilde yanıt vererek kendini yeniliyor.
Covid-19'un ardından yaşanabilecek diğer salgın ve hastalıklardan korunmak için sağlık sektörünü geliştirmek şart oldu. İçindeki 800'den fazla bileşen ile bütün hastalıkları tespit eden nefes sensörü de tam olarak bunu yapıyor. Sadece tek bir nefes ile şeker hastalığı, kanser ve daha pek çok hastalığın teşhisini yapan bu cihaz %95'lik doğruluk payıyla fazlasıyla hayat kurtarıcı.
Günümüz dünyasında en büyük savaşlardan biri de doğada yaşanıyor. Kontrolsüz artan nüfus, azalan tarım alanları ve su ihtiyacı nedeniyle gelecekte büyük bir kıtlık yaşayabiliriz. Geçtiğimiz yılın en önemli gelişmelerinden bir diğeri de kendi kendine gübrelenen bitkiler oldu. Bu bitkiler doğadaki simbiyotik molekül iletişimini taklit ediyor ve bitkilerin azot ihtiyacını karşılıyor. Bu teknolojinin gıda sektörüne kısa sürede adapte olması bekleniyor.
İklim değişikliğiyle mücadele yöntemleri de 2021'in odak konularındandı. Artan global tehdit ve ultra dev karbon ayak izi nedeniyle geçtiğimiz yıl havadaki fazla karbondioksiti emen çok sayıda teknoloji geliştirildi. Sıfır emisyonlu klimalar, yenilenebilir enerji kaynakları, etsiz protein üretimi ve düşük karbon emisyonlu çimento gibi dekarbonizasyon çalışmaları yapıldı.
3D yazıcılar aslında bir süredir var, ancak gerçek anlamda büyük çaplı yapılar üretmeye geçtiğimiz yıl başladılar. Bu yazıcılar sayesinde kil, kum, lif gibi yerel malzemeleri kullanarak yapı üretmek mümkün oluyor. Üstelik nakliye sorunu da ortadan kalkıyor ve gereksiz enerji harcamalarının önüne geçiliyor.
Yaşlanmayı geri çevirmek ve ölümsüzlüğü bulmak uzun süredir ütopya gibi görünse de, bilim insanları yaşlanmanın formülünü çözdü ve anti-moleküller üretmeyi başardı. Bu gelişme henüz büyük ölçüde uygulanmıyor ancak ortalama insan hayatını uzatmaya yarayacağı düşünülüyor. Aynı zamanda daha sağlıklı bir yaşam vaat ediyor.
IoT ya da Nesnelerin İnterneti olarak anılan gelişme, uzun süredir var olsa da 2021'e damga vurdu. Her şey giderek daha küçük boyutlara ve mobil hale gelirken, kablo ve şarj külfet olmaya başladı. IoT teknolojisi ile bu sorunun ortadan kalkması planlanıyor, çünkü bu teknoloji düşük maliyetli nano uyduları kullanarak her türlü nesne, makine, hayvan ve hatta insanı doğrudan birbirine bağlıyor. 5G teknolojisiyle birlikte her yerden bağlantıya izin vereceği düşünülüyor.
Henüz prototip aşamasında olan kuantum batarya teknolojisi, hiç bitmeyen ve enerjiyi içine hapseden bir sisteme sahip. Bu sayede herhangi bir sızıntı olmadan enerji depolayabiliyor ve özel eksitonik yapısısıyla elektronların ışıkla uyarılmasını sağlıyor. Özellikle kuantum bilgisayarları şarj etmede kullanılması planlanan kuantum batarya, gelecekte batarya sorunlarını tamamen ortadan kaldırabilir.
Mevcut bir görüntü veya videodaki kişi görüntülerini başka birisiyle değiştirmeye yarayan Deepfake teknolojisi geçtiğimiz yıl pek çok viral videoya konu oldu. Yapay zeka ve 3 boyutlu fotoğrafçılık gibi teknolojileri kullanılan Deepfake, kötü amaçlı ve sahte içerikler üretmeyi kolaylaştırdı. Ancak yüksek potansiyele sahip olan bu teknoloji sayesinde kaliteli video üretme maliyetlerinin düşürülmesi mümkün olabilir.
2021'de en büyük fark yaratan ve yeni bir çılgınlığa sebep olan gelişme NFT'lerin devreye girmesi oldu. Değiştirilemez token olarak bilinen bu gelişme kripto para ekosistemini de yakından etkiledi. Milyonlarca dolara satılan NFT'ler aslında dijital sanatçılar için oldukça avantajlı. Çünkü her bir NFT özel ve değiştirilemez bir algoritma kullanarak diğerlerinden farklılaşıyor, böylece telif hakkı gibi sanatçı sorunlarını ortadan kaldırıyor. Aynı zamanda eşsiz varlıkların üretilmesine izin veriyor.
Facebook'un adını 'Meta' olarak değiştirmesi ile başlayan süreç, Metaverse kavramının gündem olmasını sağladı. Metaverse; NFT, yapay zeka, blockchain ve çok daha fazlasını kullanarak 3 boyutlu sanal bir evren yaratıyor. Bu evrende çeşitli giyilebilir teknolojiler kullanarak 3 boyutlu avatarlar oluşturmak ve günlük hayattaki etkinliklerin hepsini, hatta çok daha fazlasını gerçekleştirmek mümkün oluyor. Uzaktan çalışma sürecine fazlasıyla faydalı olması planlanan bu teknoloji ile imkansız diye bir şey kalmıyor.
Geçtiğimiz yıldan bahsederken milyarderlerin uzaya yaptığı yolculukları es geçmemek gerek. 2021'de Elon Musk önderliğindeki SpaceX uzay keşfini hızlandırmışken, Jeff Bezos da NASA ile anlaşmalar yaptı. Richard Branson uzaya giden ilk milyarder olurken onu Jeff Bezos izledi ve yeni bir akım başladı. Bu gelişme sayesinde uzay turizminin kapılarının biraz daha açılması planlanıyor. Ancak sivil vatandaşlar için uzaya gitmek mümkün olur mu henüz bilinmiyor.