Bazı sanat akımları bazı kişileri daha çok kendine çeker. Öyle ki o sanat akımına tutkuyla bağlanırlar ve o dönem yaratılan eserler onlar için her zaman en iyisidir. Peki acaba sanat akımlarına bu denli bir bağlılık, bir eserin gerçek değerini görmemizi engelliyor olabilir mi? Ne dersiniz?
Peki sizce hangisi en iyisi?
Genellikle 'Erken Rönesans' olarak anılan 15. yüzyıl İtalya'sında hepsi çok farklı tarzlarda resim yapan sanatçılar vardı.
Ancak bu, stilistik bir sınıflandırmadan çok tarihsel bir kategorizasyona benziyor (her ikisi de 17. yüzyıla ait).
Ve Barok Sanatının çok farklı iki versiyonunu temsil ediyorlar...
Birçoğundan ikisini adlandırmak için.
Çin peyzaj sanatının farklı okullarından, Japon ukiyo-e'sinden, İran minyatürlerinden ve hatta Eski Mısır sanatından da söz edebiliriz. Liste bu şekilde uzar gider...
Ama sanatta 'hareketler' gerçekte nedir ve bunların anlamı nedir?
Neyi tanımlıyorlar? Belirli nitelikleri (renkler, yöntemler vb.) mi, yoksa bir dizi inancı mı, ya da birbirini tanıyan ve etkileyen, tarihsel olarak tanımlanmış bir grup sanatçıyı mı?
Hangi tablonun hangi akıma ait olduğunu söyleyebilir misiniz?
Bunu bilebilmek ve bir hareketi tanımlamak için birçok şeye bakabiliriz.
Tarihe, konuya, boya türüne ve kullanım şekline, kompozisyona, gerçekçi ya da soyut oluşuna...
Romantizmin sadece stilistik ve tematik özelliklerini mi görüyorsunuz? Veya belirli bir hareketin göstergeleri olarak çizgi, renk ve kompozisyonun biçimsel nitelikleri?
Ya da... başka bir şey?
Rothko'nun Soyut Sanatı saf, kademeli ve zıt renklerin kullanımıyla mı açıklanıyor?
Acaba sadece bu dışsal özellikler mi onları bu kadar kalıcı bir şekilde sevilen sanatçılar yaptı?
Bu da şu soruyu akla getiriyor: Bir tabloyu sevmemize veya sevmememize neden olan nedir?
Belki de en önemlisi onu ne olarak gördüğümüz ve bize nasıl hissettirdiği.
Dolayısıyla 'akımlar' konusunda takıntılı olmak aldatıcı olabilir.
Hiçbir hareket veya dönem bir sanat eseri yapamaz, yalnızca bir kişi (veya işbirliği içindeki birkaç kişi) bunu yapabilir.
Bazen sanatçılar yalnızca belirli bir hareketin stilistik ve tematik kriterlerini yerine getirirler ama biz her zaman bu tür yapay sanatın ne olduğunu görürüz.
En sevilen ve en büyük sanatçılar, eserlerine kaçınılmaz olarak bu yüzeysel niteliklerden daha fazlasını getirir.
Bu yüzdendir ki iyi bir sanatçı her zaman, bağlı olduğu dönemin hareketinin önündedir.
Resimlere bakıp 'Gerçekçilik' ya da 'Kübizm' yerine gerçek olduğuna inandıklarını ifade etmeye çalışan bir sanatçının yapıtını görseydik, sanattan daha fazlasını alırdık belki de... Anlatılmak isteneni çok daha net görürdük, kim bilir.
Ve yine de, bütün bunları söylesek de, üslup anlamdan ayrılamaz.
Tarz bizi anlama götürebilir - tabi ona takılıp kalmazsak.
O halde bir Romantizm eserini tanımlayan şey, üslup nitelikleri veya konusu değil, o belirli stili ve o belirli konuyu sanatçının zihninde gerekli veya uygun kılan değerler, inançlar ve duygulardır.
Fragonard'ın tasasız, aristokratik neşesi ile David'in sert, klasik yoğunluğu bize 18. yüzyıl Fransa'sının çok farklı yönlerini ifade ediyor.
Tamara de Lempicka'nın Art Deco portrelerini takdir etmek için 1920'lerden olmamıza veya onlar hakkında hiçbir şey bilmemize gerek yok; ancak bu tarihsel bağlamın sanatını etkilediği de aynı şekilde reddedilemez.
Bu nedenle, belirli 'hareketlere' çekilmemizin nedeni yalnızca dışsal görsel özellikleri ve belirli yöntemlere, renklere, tekniklere veya konulara duyduğumuz takdir değildir.
Tüm bu şeylerin temsil ettiği şey ve elbette bize hissettirdikleri yüzünden de onlara ilgi duyarız.
Başta demiştik ki, en sevdiğiniz sanat akımı hangisi? Şimdi eminim hepimiz aynı şeyi düşünüyoruz...
Asıl soru beki de şu olmalıydı: En sevdiğiniz sanat akımı sizin için ne ifade ediyor?