Geçmişten Bugüne Enstrümanlarıyla Bütünleşmiş 16 Caz Sanatçısı

31.01.2016 - 21:59

'Hayat bir caz şarkısına benzer evlat… Nasıl ve ne zaman bitireceğini kestiremediğin bir caz şarkısına…”

Dr.Ercüment Cengiz -Gırnatacı

Afrika'dan getirilen kölelerin, Amerikan tarlalarında çalışırken söyledikleri müzik olan Caz; notalarda isyan, yorgunluk ve kölelik barındıran bir müzik türüdür. İnsan sesinin tüm esnekliğinin sergilendiği Caz; Ragtime (Caz'ın ilk adımı), Blues (tarlalarda kölelerin eşlik ettiği sound), Hot Jazz (Caz'ın sahneye taşınmış hali) ve Cuse (Hot Jazz'ın devamı ve gelişmiş hali) gibi aşamalardan geçmiştir... İşte enstrümanlarıyla ve iç acıtan hayat hikayeleriyle Caz müziğinde efsane olmuş 16 isim;

1. Louis Armstrong (Trompet)

Amerikan Caz müziğinin en ünlü trompetçisidir. Çok zor bir çocukluk dönemi geçirmiş olan sanatçı, babasından dolayı talihsiz bir şekilde hapse girmiş ve oradaki koroda önce şarkıcı, sonra perküsyoncu ve kornetçi olarak yer almıştır. Hayatının ilerleyen dönemlerinde karısının orkestrasında “Dünyanın En İyi Trompetçisi” adı altında çalmaya başlamıştır.

2. Art Blakey (Davul-Piyano)

Hard Bob, Sound türünün ve Jazz Messengers grubunun kurucusudur. Hayatını çok küçük yaşta müzikle kazanmak zorunda kalan Blakey davulu öne çıkarmanın yanı sıra, asıl olarak piyano ve nefesli sazları etkin şekilde kullanmıştır. İslamiyeti seçtikten sonra Afrika müziği üzerinde çalışmaları olmuştur.

3. Duke Ellington (Piyano)

Amerikalı piyanist ve bestecidir. Tüm Caz sanatçıları gibi zor geçen çocukluk döneminde başlamıştır müzik hayatına. Yedi yaşında piyano dersi almaya başlamış ve ileride kuracağı grubunun temel bilgilerini burada atmıştır. Bunun yanında dinsel besteleriyle kiliselerde tanınmıştır.

4. Charles Mingus (Kontrbas)

Caz müziğine doğaçlama anlayışını geri getirmiş olan kontrbasçı ve bestecidir. Çok küçük yaşta Caz müziğine adım atmıştır. Sekiz yaşında solfej dersleri almaya başlamış olan sanatçı, döneminin genç-yaşlı Caz sanatçılarıyla oluşturduğu grupla genç Caz sanatçılarına örnek olmuştur.

5. Dizzy Gillespie (Trompet-Trambolin)

Modern Caz'ın en önemli isimlerinden biridir. Müzik eleştirmenlerinden her dönem tam not almış ve tarihin en önemli Caz sanatçısı ilan edilmiştir. Dönemin en meşhur ismini kadroya alıp kurduğu grubuyla yoluna devam etmiştir. Geçirdiği bisiklet kazası sonucu eski performansını kazanamamıştır.

6. John Coltrane (Saksafon-Tenor)

'Saksafon şarkı söyleyen insan sesidir.' der Ernie Watts. İşte bunun en güzel örneğini John Cooltrane'de görüyoruz. Çoğu Caz sanatçının kendisi hakkında söylediği söz 'Sadece caz yapardı.' olmuştur.

7. Charlie Parker (Saksafon)

Babası gibi müzisyen olmayı tercih eden sanatçı, küçük yaşta müziğe başlayanlardan olmuştur. Müzik piyasasında birden yükseldiği için 'Bird' lakabıyla tanınan sanatçı Caz müziğinin kurucusu olarak bilinir. Bestelerinin bir çoğunu Dizzy Gillespie’ye yazdırdığı bilinir. Caz dünyasında efsane olmuş ama uyuşturucu bağımlılığı genç yaşta hayatını kaybetmesine sebep olmuştur.

8. Wes Montgomery (Gitar)

Caz tarihinde daha önce hiç bir gitarist Wes Montgomery gibi oktav aralıklarını ve akor melodilerini bir üst seviyeye taşımamıştır. Büyük Caz gitaristlerinden biri olarak kabul edilen Wes'in sloganı 'Yaşam ve Müzik' olmuştur. Tarzıyla, çok fazla sayıda gitaristi etkilemiştir.

9. Miles Davis (Trompet-Besteci)

Yirminci yüzyılın önde gelen müzik dehalarından birisi olarak kabul edilen Miles'ın annesi iyi bir Blues piyanisti olduğundan, çaldığı ilk enstrüman piyano olmuştur. Trompetle 13 yaşında tanışmış, ses perdelerinde hızlı değişimlerle sağlanan titretmeli müzik efekti olarak tarif edilen vibratosuz çalış stilini öğrenmiş ve böyle tanınmıştır. On yedi yaşında 'Mavi Şeytanlar' isimli grupla profesyonel adımlar atmaya başlamıştır.

10. Herbie Hancock (Elektro Gitar-Klavye)

Başlarda klasik müzikle sanat hayatına başlamıştır. Müziğe piyano ile başlamış ve onunla devam etmiştir. Çalgılarının arasında elektronik gitar ve klavye güçlenmiş, hatta bunları Caz'da ilk kullananlardan olmuştur. 70'lerin başlarında en tanınmış, en etkili Caz Rock topluluklarında çalmıştır.

11. Nat King Cole (Caz piyanisti)

Papaz olan babasıyla kiliselerde çalışıyordu, zamanla aynı kilisede annesinin yardımıyla org çalmaya başladı. Gospel ve Caz'ın dışında klasik batı müziği eğitimi de almış ve Caz'ı bu şekilde söylemeye devam etmiştir. King Cole Swingers orkestrasını kurmuştur.

12. Billie Holiday (Sesi)

Eğitim konusunda çok bahtsız olan sanatçının gençlik yıllarında çok mutlu olduğu söylenemez, acıları resmen kadife sesine yansıyan sanatçının 14 yaşında tecavüze uğradığı ve sonrasında hayatını farklı yollarla kazanmaya başladığı söylenmektedir. Sesinin güzelliği keşfedildiği zaman dönemin en güçlü Caz ses sanatçılarından birisi olmuştur.

13. Kurt Elling (Sesi)

Vokalist, besteci ve söz yazarı Kurt'ün müziğe olan ilgisi babası ile başlamıştır. Genç yaşlarda keman çalmaya başlamış, ama bunu sahnesine taşımamıştı. Sahne hayatına bildiğiniz düğün sanatçısı olarak başlayan sanatçı, profesyonel olarak Caz müziği yaparak yoluna devam etmektedir.

14. Thelonious Monk (Piyano)

Kendisi için söylenen 'Picasso tablosu müzikal olsaydı, Monk gibi olurdu.' sözü her şeyi anlatıyor sanırım. Caz'ın tasavvuf müziğini yapıyor desek sanırım yanlış olmaz. Takım elbise, şapka, güneş gözlüğü ile kendine özgü tarzı ile ünlü oldu. Caz sanatçılarının tarzıyla en ilgi çekenlerinden biridir.

15. Wynton Marsalis (Trompet-Kornet-Flumpet)

www.offbeat.com

Caz'ı ve şiiri bir arada götüren, Caz notalarıyla şiiri besleyen müzisyen günümüzün en iyi Caz sanatçılarındandır. Hala Funk grupları dahil bir çok orkestra da çalmaktadır.

16. Keith Jarrett (Piyano-Org-Soprano-Saksafon-Melodika)

Üç yaşında piyano dersleri almaya başladı ve yedi yaşında ilk piyano resitalini verdi. Daha erken ergenlik döneminde çağdaş caz sahnesinde efsane olmaya başlamış sanatçı hala hayattadır.