Gebelik, anne ve baba adayları için hem bir mucize hem de pek çok bilinmeyi beraberinde getiren bir dönemdir. Bu süre zarfında tarama testlerinin yanı sıra ileri düzey ultrasonografi muayeneleri anne ve bebeği olası risklerden haberdar etme ve riskleri en alt seviyeye indirmeye yardımcı olacak mühim testleri içerir. Bu sebeple gebelikte tarama testleri nelerdir? Sorusunu detaylı olarak ele alacağız. Gebelikte tarama testleri ne zaman yapılır? Merak edilenler haberimizde...
Gebelik dönemi genel olarak 9 ay gibi bir süreci kapsasa da anne adayları pek çok heyecanı, zorluğu bu süreçte yaşarlar. Gebelikte sakatlık taramaları anne karnında bebeğin yaşayabileceği problemleri tarama ve yoğun bir şekilde takip sistemi ile önceden teşhisini sağlayarak olumsuzlukların risk seviyelerini azaltmaya yarar. Bu açıdan anne adayları gebelik öncesi jinekolojik muayenelerini yaptırmalı, gebelik döneminde ise sakatlık taramaları testlerini yaptırmaya özen göstermelidir. Peki, gebelikte sakatlık taramaları nelerdir? Ne zaman yapılır? İşte detaylar…
Tarama testlerinin yapılmasındaki amaç, anne adayında mevcut olan kromozomların anomalili bebek dünyaya getirme riskini arttırıp arttırmadığıdır. Ancak, tarama testleri bebekteki herhangi bir yapısal anomalileri göstermemektedir. Ayrıca tarama testleri kromozom anomalili bebeklerin her birini saptamamaktadır. Tarama testlerinin gereksiz yani çok sayıda yapılması yanlış sonuçlar doğurabilir. Bu durumda bazı anne adayları için yanlış müdahaleleri beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla tarama testlerinin bir defa yapılmasının ardından gerektiği takdirde ayrıntılı-ileri düzey ultrason yöntemleri kromozom anomalilerin saptanması açısından yarar sağlayacaktır.
İKİLİ TEST (BİRİNCİ TRİMESTER TESTİ): İkili test, anne karnında bebeğin ensesinin arka kısmının ölçülmesidir. Bu saydam alan 11-14. haftalar arasında ölçülür ve anne adayından kan örneği alınarak HCG + PAPP-A bakılarak ikili test yapılır. İkili test kromozom anomalili yani olası Down sendromu durumunu tespit eder. Bu testi yaptıran anne adaylarının ileri dönemlerde ayrıntılı-ileri düzey ultrason yöntemine baktırması halinde farklı bir biyokimyasal test yaptırması önerilmemektedir.
ÜÇLÜ TEST: Bu test 16-18. Haftalar içinde yapılmaktadır. Anneden kan alınır ve HCG, AFP ve E3 gibi değerler bebeğin haftası ve annenin yaşı ile birleştirilir. Sonuç olarak Down sendromu, Trizomi 18 riskleri saptanır.
DÖRTLÜ TEST: Dörtlü test ile anneden yine kan alınarak bazı değerlere bakılır. Değerlerin anne yaşı ve gebelik haftası ile birleşimi ile hesaplanma yapılmaktadır. Üçlü teste benzer şekilde Down sendromlu bebekleri tespit eder, ancak üçlü test oranla %75-80 daha başarılı sonuçlar verir. Üçlü testi kaçıran anne adayları dörtlü testi yaptırarak sonuçlarını alabilirler.
NIPT TESTİ: NIPT testi gebeliğin 10. Haftasından sonra yapılmalıdır. Çünkü öncesinde yapılan testlerde sonuç almama durumu ile karşı karşıya kalınabilir. Bu test ile hamilelik döneminde sıklıkla karşılaşılan Down sendromu, Edwars sendromu, Patau sendromu ve bazı mikrodelesyon sendromları teşhis edilebilir.
İKİNCİ TRİMESTER TESTİ (AYRINTILI ULTRASONOGRAFİ): Bu test ile bazı durumlarda kalp anomilileri, yapışık ayak parmakları ve doğum lekeleri gibi hastalıklar saptanmayabilir. Bu işlem 18. Haftadan sonra yapılmaktadır. Sıklıkla karından yapılan bir ultrasonografi yöntemi olup bazen vajinal ultrasonografi yapılabilir. Ayrıntılı ultrason, doğumsal sakatlıklar, riskli hamilelikler ve rahatsızlıkların tespiti için perinatoloji uzmanı aracılığıyla yapılmaktadır.