GAZZE (AA) - NUR EBU IYŞE - İsrail'in yaklaşık 15 yıldır uyguladığı abluka ve yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) etkisiyle işsizliğin yüzde 50'ye yaklaştığı Gazze Şeridi'nde gençler kurdukları küçük işletmelerle geçimlerini sağlamaya çalışıyor.
Yaklaşık 2 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze'de İsrail ablukası sebebiyle ekonomi yıllardır darboğazda. Kovid-19 salgınıyla bölgede yaşam koşulları da iyice ağırlaştı.
Filistin İstatistik Merkezinin verilerine göre, Gazze'de çalışabilecek durumdaki her 2 kişiden biri işsiz. Üniversite mezunu gençler arasında da işsizlik çok yaygın.
Gazzeli eğitimli gençler, istihdamın giderek düştüğü bölgede kendi küçük işletmelerini açarak işsizliğin pençesinden kurtulmaya çalışıyor.
- Zorluklarla mücadele ederek kendi işini kurdu
AA muhabirine konuşan 35 yaşındaki Huda Hattab, üniversitede sosyoloji eğitimi aldığını, ancak uzmanlık alanında iş fırsatı bulamayınca 3 çocuklu ailesinin geçimini temin etmek için alternatif arayışına girdiğini söyledi.
Ekonomik koşulların kötüleştiği ve yoksulluk oranının arttığı Gazze'de özel sektörde az sermayeyle de olsa sürdürülebilir iş fırsatları bulunduğunu belirten Hattab, kendisinin de Gazze'de küçük bir dükkanda akıllı telefon satışı ve iletişimle ilgili hizmetlere yatırım yapmaya yöneldiğini ifade etti.
Filistinli genç kadın, kendi özel projesini başlatırken birçok 'büyük' zorlukla karşılaştığını aktardı.
Gazze'de akıllı telefon ve teknolojik hizmetlerin sunulduğu yerlerde kadınların çalışmasına çok az rastlandığını dile getiren Hattab, ilk zorluğun bu alanda erkek tekelinin kırılması olduğunu söyledi.
'Bir kadın ve anne olarak bu projeyi yürüttüğüm için birçok eleştiriye maruz kaldım, ancak ailem için para kazanmak zorundayım.' diyen Hattab, ikinci zorluğu ise ekonomik kriz olarak değerlendirdi.
Hattab zaten abluka altında bulunan Gazze'ye bir de Kovid-19 salgını ve etkileri eklenince yaşanan ekonomik krizin daha da içinden çıkılmaz bir hal aldığını ifade etti.
- Eğitimini tamamlamak için para kazanmaya başladı
Gazzeli diğer genç girişimci ise 20 yaşındaki Şam el-Batnici. Diş Hekimliği Bölümünde okuyan Batnici, artan üniversite masraflarını karşılayabilmek için kendi projesini hayata geçirmiş.
Gençlere yönelik elbiseler tasarlayıp üreten Batnici, 'Gazze'de işsizlik oranının yükselmesi ve iş fırsatlarının gerçekten azalması Gazzeli gençleri kendi yerlerini açmaya itti.' dedi.
Gazze'de gençlerin önünde pek iş fırsatı olmadığını belirten Batnici, şunları söyledi:
'Filistinli gençler, az bir sermayeyle de olsa özel sektöre yönelip kendi işlerini kurmazsa para kazanamak ve hayatlarını sürdürmek için başka bir iş bulamayabilir. Diğer yandan ekonomik şartların kötü oluşu ve alım gücünün düşmesi sebebiyle birçok proje de başarısızlığa uğruyor.'
- Küçük işletmelerin önemi
Gazze Ticaret ve Sanayi Odası Halkla İlişkiler Müdürü Mahir et-Tabba, küçük işletmelerin, işsizliği azaltmak için bölgede ve dünyada başvurulan bir yöntem olduğunu ifade etti.
Bununla birlikte Gazze Şeridi'ndeki bu işletmelerin, İsrail ablukası ve Kovid-19 salgını nedeniyle büyük zorluklarla karşılaştığını belirten Tabba, salgın nedeniyle ekonomik faaliyetlerin 2020'de çeşitli sektörlerde yüzde 50 ila 90 gerilediği bilgisini paylaştı.
Küçük işletmelerin altyapı zayıflığından da olumsuz etkilendiğini kaydeden Tabba, 'Bu işletmeleri koruyacak yasal sistemlerin olmaması, başarısızlıklarına yol açabilir.' diye konuştu.
- Küçük projeler 'Karz-ı Hasen' yöntemiyle finanse ediliyor
Filistinliler, yoksulluğun artması ve nakit para bulamamaları nedeniyle ürettikleri projeleri faizsiz olarak borç veren kurumlara yönelerek finanse ediyor.
Yatırım Teşvik Genel Kurumu Tanıtım Departmanı Müdürü Bilal Ebu Şeneb, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 'Kurumumuz her yıl yaklaşık 120 küçük projeyi finanse ediyor.' dedi.
Kurumun ihtiyaç sahiplerine 'Karz-ı Hasen' (faizsiz kredi) yöntemiyle borç verdiğini, 3 yıl içinde ödemek şartıyla 1000 ila 10 bin dolar ödeme yaptıklarını ifade eden Ebu Şeneb, projenin türüne göre bazen kredinin 20 bin dolara çıkabildiğini belirtti.
Yatırım Teşvik Kurumunun, 2020'de Kovid-19 nedeniyle finanse ettiği proje sayısının azaldığını aktaran Ebu Şeneb, geçen yıl sadece 33 projeye destek verebildiklerini kaydetti.
Ebu Şeneb, Gazze Şeridi'ndeki ekonomik durumun kötü olmasına rağmen küçük projelerin dikkat çekici bir başarı sergilediğini aktardı.