Bilim insanları, Dünya'nın iç çekirdeğinin dönmeyi bıraktığını ve şu anda geriye doğru döndüğünü söylüyor. Çoğu bilimsel çalışmada olduğu gibi, özellikle uzman olmadığınız zaman, bu durumu anlamak oldukça zorlaşabiliyor. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Nature Geoscience'da yayınlanan araştırmaya göre, son 60 ila 70 yıldaki bu 'yön' duruşu ve değişikliği, çeşitli doğal oluşumları açıklayabilir. Gezegenimizin kalbindeki devasa metal küreden habersiz olanlarımız için; iç çekirdek, Ay'ın %75'i büyüklüğünde ve yaklaşık olarak Güneşin yüzeyi kadar sıcaktır. Çalışmanın özetine bir göz atarsak, tam olarak bir yön değişikliğinden bahsetmediğimizi görebiliriz; burada daha çok çekirdeğin hareketinde son 60 yılda kaydedilene göre bir değişiklikten bahsediyoruz.
'Dünya'nın iç çekirdeğinin mantoya göre farklı dönüşünün, jeodinamo'nun çekirdek dinamikleri ve yerçekimi çekirdek-manto eşleşmesi üzerindeki etkileri altında meydana geldiği düşünülüyor. Bu dönüş, iç çekirdek boyunca aynı yolu kat etmesi gereken tekrarlanan sismik dalgalar arasındaki zamansal değişimlerden çıkarılmıştır. Burada 1990'ların başından itibaren tekrarlanan sismik dalgaları analiz ediyoruz ve daha önce önemli zamansal değişiklikler gösteren tüm yolların son on yılda çok az değişiklik gösterdiğini görebiliyoruz. Bu küresel olarak tutarlı model, iç çekirdek rotasyonunun yakın zamanda duraklatıldığını gösteriyor. Bu son modeli, 1964 yılına kadar uzanan Alaska sismik kayıtlarıyla karşılaştırdık ve 1970'lerin başlarında başka bir dönüm noktası olan yaklaşık yedi yıllık bir salınımın bir parçası olarak iç çekirdeğin kademeli olarak geri dönmesiyle ilişkili olduğunu gördük.'
Çekirdeğin bu davranışlarına periyodik durmalar da eşlik ediyor olabilir. Ancak tüm bunlar ne anlama geliyor ve en önemlisi bizi nasıl etkiliyor? Ayaklarımızın 5 bin kilometre altında bulunan ve sıvı bir dış çekirdekle çevrili olan iç çekirdek, doğrudan örneklenemediği için bu yapı hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Bu, Song ve Yang gibi uzmanların çekirdek hakkında daha fazla bilgi edinmek için depremlerden ve nükleer silah testlerinden gelen sismik dalgaları inceledikleri anlamına gelmekte.
Ve bilim insanları dış sıvı çekirdeğin Dünya'nın geri kalanından farklı hızlarda ve yönlerde dönmesine izin verdiğini bilmelerine rağmen, hala ne kadar hızlı döndüğünü ve bunun zaman içinde dalgalanıp dalgalanmadığını anlamaya çalışıyorlar. Dünyanın çekirdeği, gezegenimizi ve yüzeyinde yaşamın devam etmesine izin veren koşulları şekillendirmede hayati öneme sahiptir. Dünyanın çekirdeğinin hareketi, özellikle dış çekirdeğin konveksiyonu ve iç çekirdeğin dönüşü bizim üzerimizde çeşitli sonuçlar doğurur.
Dış çekirdekteki erimiş demir ve nikelin hareketi, manyetik alanın oluşmasına neden olan elektrik akımları üretir. Bu alan Dünya'yı tehlikeli güneş radyasyonundan ve yüklü parçacıklardan koruyarak gezegende yaşamın gelişmesine izin verir. Bu alan olmadan, Dünya hayatta kalmayı zorlaştıran güçlü radyasyonla saldırıya uğrayacaktır.
Dünyanın yüzeyini şekillendiren ve dağların, vadilerin ve okyanus havzalarının oluşumundan sorumlu olan tektonik plakaların hareketi, dış çekirdekteki konveksiyon tarafından yönlendirilir. Depremler ve volkanlar da insan popülasyonları üzerinde hem yıkıcı hem de olumlu sonuçları olabilen tektonik plakaların hareketinden kaynaklanır.
İç çekirdeğin dönüşünün, Dünya'nın iklimi üzerinde önemli bir etkisi olabilecek okyanus akıntılarının oluşumunda rol oynadığı düşünülmektedir. Bu akımlar, ısının ekvatordan kutuplara dağılımına yardımcı olarak gezegenin sıcaklığını düzenler.
Bununla birlikte, Dünya'nın çekirdek hareketinin dinamiklerini anlamak, Dünya'nın geçmişini, bugününü ve geleceğini anlamak ve ayrıca çekirdeğin hareketinden kaynaklanan manyetik alan varyasyonları ve volkanik/sismik aktivite gibi olası tehlikeleri tahmin etmek için kritik öneme sahiptir. Çekirdeğin çalışma şeklini ve bizi nasıl etkilediğini anlamak, bu tür bulguları raporlamaya yönelik ilk adım olmalıdır. Bununla birlikte Dünya'nın çekirdeği gerçekten durursa, bunun etkileri yıkıcı olurdu.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
patlasın çokda sikimde
bizlerin bildiği Türkiye deki tek çekirdek tadım dedi ve konuyu kapattı,deli reyiz.🤣😂👎
ey çekirdek sen kimsin ya