'Liralaşma' stratejisiyle son yıllarda özellikle cari dengenin ve enflasyonda iyileşmenin sağlanması için TL'de park etme teşvik ediliyor. Diğer yandan portföy dağılımlarında da risk algısı düşük yatırımcının 'garanti getiri', 'azıcık aşım, kaygısız başım' bakış açısıyla park ettiği ve finansal sistemin temellerinden olan mevduat faizlerinde kazancın çok da garanti olmadığı son yıllarda tecrübe ediliyor.
Ekonomim'de Alaattin Aktaş'ın değerlendirmelerinde TL'den vazgeçmeyen mevduat yatırımcısının yıllar içindeki durumu, bu ortamda dikkat çekiyor. TÜİK'in TÜFE'den arındırılmış yani enflasyona karşı kazancına bakılan mevduat getirilerinde son 20 yılda durum çok kazançlı görünmüyor.
2017'de işler değişiyor. 2017-2023 arasında kazandıran tek yıl 2019 olurken, 2021, 2022 ve 2023'te sırasıyla yüzde 15,7, 29,3, ve yüzde 24,6 kayıp görülüyor.
İkinci grafikteyse 2003 yılı sonunda yani 20 yıl önce bankaya 100 lira yatıran birinin durumu görülüyor. TL’ye güvenen vatandaşın, 2003 sonunda açtığı 100 liralık mevduat hesabı 2011'e kadar enflasyonu yeniyor ve 169 lira oluyor (enflasyona karşı olduğu için reel kazanç.)
2019'dan 2023'e 174 liradan 100 lirasını kaybederken, 100 lirası olsa para 43 liraya inmiş oluyor. Son 4 yılda yüzde 57 kayıp yaşıyor. Hatta 20 yılda 100 lira 'reel olarak' 76 liraya geriliyor, parasının dörtte birini son 3 yıl ağırlıklı olmak üzere enflasyona kaptırıyor.
Belki de tüm TL mevduat sahipleri bu soruyu kendilerine sormalı... 'Benim bankadaki parama enflasyonun çok altında faiz verildi, ben kaybettim, peki benim param sayesinde kim para kazandı? Bu, hatalı bir politika mıydı, yoksa özellikle mi yapıldı? Ve TL’de durduğum için beni niye cezalandırdınız?'
İyi tmm napsın millet ev aldık o da düştü