Türkiye'nin de aralarında bulunduğu, dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerin liderleri, 15-16 Kasım'da Antalya'daki zirvede buluşuyor. Peki G20 nedir, hayatımızı nasıl etkiliyor? İşte sorularla G20 ve rakamlarla G20 ülkeleri...
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu, dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerin liderleri, 15-16 Kasım'da Antalya'daki zirvede buluşuyor. Peki G20 nedir, hayatımızı nasıl etkiliyor? İşte sorularla G20 ve rakamlarla G20 ülkeleri...
Dünyanın en büyük ekonomisine sahip 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu’ndan oluşan G20’nin Liderler Zirvesi 15- 16 Kasım tarihlerinde ilk kez Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşecek. Antalya'nın turizm merkezi Belek, bu önemli zirveye ve dünya liderlerine ev sahipliği yapacak.
Al Jazeera Türk'ten Ayşe Karabat'ın derlemesine göre, 10 soruda G20 ile ilgili merak edilenler şöyle:
Uluslararası ekonomik işbirliğini arttırmayı amaçlayan, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri bir araya getiren, küresel ekonomik kararların alındığı bir platform. 20 üyesi var. O yüzden Grup 20 deniliyor. G20 de kısaltılmış hali.
ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye. Grubun 20'nci üyesi Avrupa Birliği.
Bu ülkelerin yanı sıra, üye olmamakla birlikte uluslararası bazı kuruluşlar da katılıyor. Bu kuruluşlar da şöyle:
Uluslararası para Fonu (IMF) Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler, Dünya Ticaret Örgütü, OECD ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
G20 ülkeleri dünyada üretilen bütün mal ve hizmetlerin parasal değerinin yüzde 85’ine, küresel ticaretin yüzde 75’ne sahipler. Dünya nüfusunun da üçte ikisi G20’de yaşıyor.
G20’nin aldığı kararlar ekmeğimizin fiyatından, eğitimimize, teknoloji kullanımımızdan, soluduğumuz havanın kalitesine kadar her alanda yaşamımızı etkileyebilecek potansiyele sahip. Tabii liderler aralarında anlaşabilirse ve verdikleri sözleri tutarlarsa.
1999’da Asya ekonomik krizi çıkınca ABD ve Kanada Maliye Bakanları krizle baş edebilmek için bir grup kurmaya karar verdiler. Bu amaçla, 20 ülkeyi G20’yi oluşturmak için davet ettiler. Bu davette uluslararası finans için önemli bir ülke olmak, jeo-stratejik konum, nüfus, kendi bölgesindeki önemi gibi faktörleri gözettiler. 2008’e kadar G20 Merkez Bankası Başkanları ile Maliye Bakanlarının buluşma platformu oldu ama bu tarihten sonra liderler düzeyinde de buluşmaya başladı.
Resmi bir karar alma mekanizması yok. Her üye kendi görüşlerini dile getirir. Uzlaşma ilkesine göre hareket edilir. Zaten kendisini de “küresel ekonomik konularda yapıcı tartışmaların gerçekleştiği gayri resmi bir platform” olarak tanımlıyor. Her sene yapılan zirvenin sonunda ülkelerin fikirleri ve çekinceleri göz önüne alınarak bir bildiri yayınlanıyor. Böylece ülkeler, bildirideki hedeflere ulaşmak için söz vermiş oluyor.
Hayır.
Birçok uluslararası örgütün tersine devamlı bir personeli yok. Genel Sekreterliği de. Başkanlık rotasyon usûlü ile yapılıyor. Bir önceki, bir sonraki ve halihazırdaki başkanlık, zirve toplantısının konularına, konuşmacılarına karar veriyor. G20’nin ilişkili grupları da var: Düşünce kuruluşlarının toplandığı T20, Emek gruplarının toplandığı L20, Gençlik örgütlerinin toplandığı Y20 gibi. Türkiye, 2015’teki dönem başkanlığı sırasında kadın hakları örgütlerinin toplandığı W20’yi de kurdu.
Türkiye, hem gelişmiş hem gelişmekte olan en büyük ülkeleri kapsadığı için temsil gücünün yüksek olduğunu düşünüyor. G20'yi küresel ekonomik işbirliği ve eşgüdüm açısından en uygun platform olarak tanımlıyor. Bu nedenle G20’nin bütün faaliyetlerini ve toplantılarını önemseyip, üst düzeyde etkin katılım ilkesine göre hareket ediyor. Ayrıca küresel ekonomik yönetişimin pekiştirilmesi bakımından G20’nin rolünün güçlendirilmesinden de yana.
G20 Zirvesi 3 ana başlık üzerinden alt başlıklar halinde düzenlenecek:
Küresel Toparlanmanın Güçlendirilmesi ve Potansiyelin Artırılması
Dayanıklılığın Artırılması
Sürdürülebilirliğin Desteklenmesi
Sputnik Türkiye'den Hüseyin Hayatsever'in haberine göre bu çerçevede, küresel ekonominin güçlendirilmesi ve kapsayıcı olması, G20 ile düşük gelirli gelişmekte olan ülkeler arasındaki diyalog ve işbirliğinin derinleştirilmesi, sürdürülebilir kalkınma, yatırımların artırılması, alınan kararların uygulanması ve takibi zirvede tartışılacak başlıca konular olacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderleri karşılamasıyla 15 Kasım’da öğle saatlerinde başlayacak olan zirve, ‘kalkınma ve iklim değişikliği’ konularının ele alınacağı çalışma yemeği ile devam edecek. Liderlerin bir araya geleceği oturumların yanı sıra Türkiye’nin Dönem Başkanlığı’nın girişimiyle hayata geçirilen W20 (Kadın-20) başlıklı açılım grubu da zirvede yer alacak.
Zirvenin ikinci gününde liderler ‘Dayanıklılığın Artırılması’ başlıklı oturumda finansal düzenlemeler, uluslararası vergi gündemi, yolsuzlukla mücadele ve IMF reformu konularını değerlendirecek. Sonrasında düzenlenecek öğle yemeğinde ise ticaret ve enerji konuları ele alınacak ve Antalya Eylem Planı kabul edilecek.
Zirve, 2016 yılında G20 Dönem Başkanlığını üstlenecek olan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından yapılacak sunum ile sona erecek. Zirvenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, düzenleyeceği basın toplantısıyla Antalya Zirvesi sonuçlarını duyurulacak.
Anadolu Ajansı'nın haberine göre G20 üyesi 19 ülke arasında kişi başına düşen milli gelir açısından Avustralya, 61 bin 887 dolarla ilk sırada yer alıyor. ABD'de kişi başına düşen milli gelir 54 bin 629 dolar, Kanada'da 50 bin 271 dolar, Almanya'da 47 bin 627 dolar ve İngiltere'de 45 bin 603 dolar.
Hindistan, G20 ülkeleri arasında bin 595 dolarla en düşük kişi başına milli gelire sahip ülke olarak dikkati çekiyor. Bu kategoride Türkiye, 10 bin 529 dolar ile G20 ülkeleri arasında 14'üncü sırada bulunuyor.
Bu ülkeler yaklaşık 60 trilyon dolarlık bütçeyi yönetiyor. GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) bakımından 17 trilyon 419 milyar dolar ile ABD bu alanda ilk sırada yer alıyor.
Bu ülkeyi, Çin (10 trilyon 36 milyar dolar), Japonya (4 trilyon 601 milyar dolar), Almanya (3 trilyon 852 milyar dolar) izliyor.
Milli geliri 800 milyar dolar olan Türkiye, G20 ülkeleri arasında 17. sırada yer alırken, Suudi Arabistan 746,2 milyar dolar, Güney Afrika 349,8 milyar dolar ile son iki sırada bulunuyor.
G20 ülkeleri arasında geçen yıl GSYH'sini en fazla büyüten ülkeler yüzde 7,4 ile Çin ve Hindistan oldu.
Bu ülkeleri yüzde 3,5 ile Suudi Arabistan ve yüzde 3,3 ile Güney Kore izledi. Türkiye, yüzde 2,9'luk büyüme performansıyla 5'inci sırada yer aldı. G20 ülkelerinden İtalya'nın GSYH büyümesi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 0,4, Japonya'nın ise yüzde 0,1 geriledi.
G20'de en düşük işsizliğe sahip ülke Japonya. Dünyanın üçüncü büyük ekonomisi olan Japonya'da işsizlik yüzde 3,4 ile sınırlı. Japonya'yı yüzde 3,5 ile Güney Kore ve yüzde 4,5 ile Meksika izliyor.
İşsizliğin yüzde 25,5'le en yüksek olduğu Güney Afrika'yı ise yüzde 11,8 ile İtalya, yüzde 10,8 ile Avro Bölgesi ve yüzde 10,3 ile Fransa takip ediyor. Türkiye'de ise işsizlik oranı temmuz itibarıyla yüzde 9,8 oldu.
Dünyanın en büyük ekonomisi ABD'de işsizlik, bu yılın ekim ayında 2008 krizinden sonra ilk defa yüzde 5'e geriledi. İkinci büyük ekonomi Çin'de ise işsizlik yüzde 4,05 seviyesinde bulunuyor.
Geçen yıl G20 ülkelerine uluslararası doğrudan yatırım girişi 635 milyar dolar oldu. Dünyanın üretim üssü olan Çin, 128 milyar 500 milyon dolarlık doğrudan yatırım çekerek ilk sırada yer aldı. ABD, 92 milyar 397 milyon dolarla ikinci, Brezilya, 62 milyar 494 milyon dolarla üçüncü olarak kayıtlara geçti.
G20 ülkeleri içinde ABD, günlük ortalama 19 milyon varillik petrol tüketimiyle zirvede yer alırken, küresel tüketimin yaklaşık yüzde 20'sini tek başına oluşturdu. Çin, küresel petrol tüketiminin yüzde 12'sine, Hindistan yüzde 4'üne sahipken, Türkiye günlük ortalama 700 bin varillik tüketimi ile dünya çapında yüzde 0,8'lik bir pay oluşturarak, G20 ülkeleri içinde 18'inci sırada bulundu.
ABD, geçen yıl, toplam 760 milyar metreküplük doğalgaz tüketimiyle küresel gaz talebinin yaklaşık yüzde 23'ünü oluşturdu, bu ülkeyi yüzde 12'lik pay ile Rusya ve yüzde 5,5'lik pay ile Çin takip etti. 2014'te Türkiye yaklaşık 49 milyar metreküplük doğalgaz tüketimi ile küresel gaz talebinin yüzde 1,4'ünü oluşturdu. Türkiye bu rakamla G20 ülkeleri içinde 13'üncü oldu.
Dünya nüfusunun önemli bir bölümü G20 ülkelerinde yaşıyor. Geçen yıl sonu itibarıyla dünya nüfusu 7 milyar 260 bin 652'yi buluyor. Küresel ekonomisinin yüzde 85'ini oluşturan G20 ülkelerinde dünya nüfusunun 3'te 2'si yaşıyor.
G20 ülkeleri içinde en kalabalık nüfusa sahip ülke 1 milyar 364 milyonla Çin oldu. Çin'i, 1 milyar 295 milyon nüfusuyla Hindistan, 318,8 milyon nüfusuyla ABD, 254,4 milyon nüfusuyla Endonezya, 206 milyon nüfusuyla Brezilya takip ediyor. Avustralya G20 ülkeleri arasında 23,4 milyonla en az nüfusa sahip ülke konumunda bulunuyor.
Geçen yılın verilerine göre, G20 ülkeleri arasında, doğumda beklenen yaşam süresi en fazla olan ülkeler 83 yıl ile Fransa, İtalya, Japonya. Yaşam süresi Avustralya ve İngiltere'de 82, Kanada, AB, Almanya ve Güney Kore'de 81, ABD'de 79, Meksika'da 77, Arjantin ve Suudi Arabistan'da 76, Çin ve Türkiye'de 75, Brezilya'da 74, Endonezya'da 71, Rusya'da 70, Hindistan'da 66 ve Güney Afrika'da 56 yıl olarak öngörülüyor.
Kaynak: Al Jazeera (Ayşe Karabat), Sputnik (Hüseyin Hayatsever), AA ve Onedio