Fransa’da okullarda ketçap tüketimi 2011 yılında yasaklandı. Üstelik yalnızca ketçap değil, mayonez ve vinaigrette gibi soslara da sınırlama getirildi. “Ketçap neden yasaklandı?” sorusu başta ilginç bir karar gibi görünse de arkasında Fransız kültürüne dair köklü bir yaklaşım yatıyor.
Peki, Fransa’daki ketçap yasağının nedeni tam olarak neydi? Bakalım...
Fransızlar için yemek yemek, ailece geçirilen uzun sofralar, tatların dengesi, yemeğin sunumu ve geleneksel tarifler çok önemli. Fransız hükümeti, özellikle okul çağındaki çocukların bu kültürü erken yaşta öğrenmesini istiyor. Bu yüzden 2011 yılında yapılan düzenlemeyle, ketçap gibi hazır ve yoğun tatlara sahip sosların okul yemeklerinde kullanılmasına kısıtlama getirildi.
Yasak, ketçabın yalnızca patates kızartmasıyla birlikte servis edilmesine izin veriyor. Fakat patates kızartması da haftada yalnızca bir gün sunulabiliyor. Ketçapın yemeğin tadını bastırdığı ve çocukların damak tadını körelttiği düşünülüyor. Bu durum, Fransız gastronomisine zarar veren bir alışkanlık olarak görülüyor. Fransız yetkililere göre bu yasak, çocukları geleneksel Fransız tariflerine alıştırmanın bir yolu.
Resmi açıklamalarda, ketçapın içinde bulunan şeker, tuz ve katkı maddelerinin çocuk sağlığına olumsuz etkilerinden bahsediliyor. Bununla birlikte, okullarda sunulan yemeklerin sebze, meyve ve süt ürünleri gibi besleyici içeriklere odaklanması isteniyor.
Ayrıca Fransız eğitimciler, çocukların yemek alışkanlıklarını küçük yaşta kazanmasını hedefliyor. Kolektif yemek kültürü ve sofra düzeni gibi alışkanlıkların öğretilmesi, yemekleri tat alma bilinciyle tüketmeleri sağlanmak isteniyor. Ketçap ise bu sürecin önünde bir engel olarak görülüyor çünkü çocuklar sosla yemeğin tadını bastırıyor ve damak gelişimi sınırlanıyor.
“Ke-tsiap” adı verilen fermente balık sosu, İngiliz denizciler tarafından Avrupa’ya taşındı ve zamanla bugünkü haline evrildi. 1800’lü yıllarda Amerikalılar bu tarife domates ekleyerek ketçabın modern formunu geliştirdi ve 1876’da Heinz markasıyla endüstriyel üretimi başladı.
Fransız mutfağı ise yüzlerce yıllık tariflerini koruma konusunda oldukça titiz. UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan “Fransız yemek kültürü”, bu ülke için ulusal bir kimlik meselesi. Ketçap gibi Amerikan menşeli, hazır ve yoğun aromalı bir sosun bu kültürel yapıya zarar verdiği düşünülüyor.
Adamların çocuklar konusunda yaptığı reforma bak. Bizim çocukların ilkokulu kaç yıl okuyacağı, müfredat vb. konuşuluyor hala