Formula 1 izlerken dikkatinizi hiç lastiklere verdiniz mi? Diğer otomobillerin lastikleri gibi tırtıklı değil, dümdüz ve pürüzsüzler. Bu ilk bakışta garip gelse de aslında bu tasarımın çok geçerli bir nedeni var. “Kapkara, tırtıksız bir lastik yola nasıl tutunuyor?” diye düşünenler için işin sırrı oldukça teknik ama bir o kadar da mantıklı. Peki, F1 lastikleri neden böyle?
Gelin bakalım!
Tırtıklı lastikler, yani yere temas eden yüzeyinde oluklar bulunan lastikler, su, çamur ya da buz gibi kaygan zeminlerde yol tutuşunu artırmak için tasarlanır. Bu oluklar sayesinde zeminle lastik arasındaki su dağıtılır ve aracın kayması önlenir.
Bu özellik, şehir içi sürüşlerde güvenlik açısından büyük önem taşır. Yani dişli lastikler çok yönlü hava ve yol koşullarına uygun olarak tasarlanır.
F1 araçları için her şey hız ve yol tutuş üzerine kuruludur. Bu yüzden lastiklerdeki en önemli öncelik, asfalt yüzeyine maksimum temas etmektir. Dişli yapı, lastiğin yerle temas eden yüzeyini azaltır. Oysa F1 araçları kuru zeminde yarışırken en yüksek tutuşu elde etmek zorundadır. Bu nedenle dişsiz, yani tamamen düz yüzeyli lastikler tercih edilir. Böylece lastik asfalta daha çok yapışır ve araç hız kaybetmeden ilerler.
Yağmurlu yarışlarda elbette düz lastik kullanılmaz. Bu gibi hava koşullarında araçlara “intermediate” ya da “wet” olarak adlandırılan özel lastikler takılır. Bu lastiklerin üzerinde oluklar vardır ve oluklar suyu tahliye ederek aracın yol tutuşunu korumasına yardımcı olur. Yani Formula 1’de lastik yapısı hava koşullarına göre değiştirilir, her zemin için özel bir tasarım vardır.
2000’li yılların başında F1 kurallarında bir değişiklik yapılarak araçların lastiklerine düz yerine en az dört düz tırtıklı kanal eklenmişti. Amaç, araçları yavaşlatmak ve sürüşü daha zor hale getirmekti.
Ancak bu kısıtlama 2009 yılında kaldırıldı ve pürüzsüz lastikler tekrar kullanılmaya başlandı. Değişiklikle birlikte araçlar hem hızlandı hem de yol tutuş konusunda daha etkili hale geldi.
Bilgilendirici, tesekkurler.
Daha başka gereksiz bilgi var mı ?
Trafikte böyle çok araç lastiği var muayeneden nasıl geçiyor hayret.