Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Türkiye gündeminde önemli konulardan biri olmaya devam ediyor. Vatandaşlar EYT hakkında bilgi sahibi olmak isterken, EYT nedir? EYT'nin kapsamında kimler var? Seçim gündeminde açıklama bekleyen EYT'liler arama motorlarında neleri merak ederek araştırma yapıyor. EYT'den kimler yararlanabilir? Hepsine birlikte bakalım.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi yapılanlar emeklilikte gerekli çalışma yılını ve prim gün sayısını doldursalar dahi yaş şartını sağlamadıkları için emeklilik hakkı kazanamıyorlar. Bu da yaşa takılma olurken, bu şartlardaki kişilere EYT'li deniyor.
EYT'liler 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayarak sigortalı olmuş, yıl ve prim şartını tamamlarken, yaş şartından dolayı emekli olamamış kişilerden oluşuyor.
EYT’lilerde ana örnek SSK 4/1-a üzerinden verilirken, statüye göre SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı üyeleri arasında farklılıklar bulunuyor ve emeklilik şartları şu şekilde değişiyor:
Normal şartlarda emeklilik hakkı kazanmak için kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş dolmuş, 5 bin prim gününün ödenmiş ve/veya kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi olması gerekiyor.
5 bin prim gününü doldurmayanların da kısmi emeklilik için kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü koşulunun sağlanması gerekiyor.
Normal emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 7000 prim günü sayısı gerekirken, kısmi emeklilikte yine aynı yaş kriterleri geçerli olurken, 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü gerekiyor.
Normal emeklilikte kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı 7200 prim gününün doldurulduğu tarihe göre kademelendirilerek 65’e çıkıyor.
Kısmi emeklilikte 5400 prim gününün doldurulduğu tarihe göre, normal emeklilik yaşına 3 yıl ilave edilerek belirlenirken, hiçbir şekilde 65 yaşı geçemeyecek.
Normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün), erkek 25 yıl (9000 gün) prim ödenmesi şartı aranırken, kısmi emeklilikte kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş ile 15 yıl (5400 gün) prim şartı aranıyor.
Normal emeklilikte kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 9000 prim günü şartı gerekirken, kısmi emeklilikte de kadınlarda 60, erkeklerde 62 yaş ile 5400 prim günü şartı aranıyor.
Normal emeklilikte kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı, 9000 prim gününü doldurulduğu tarihe göre kademelendirilerek 65’e çıkarken, kısmi emeklilikte 5400 prim günü ve 65 yaşı geçmemek üzere kademeli olarak emeklilik yaşına 3 yaş ilave edilecek.
Normal emeklilikte kadınlar için 20 yıl (7200 prim günü), erkekler için de 25 yıl (9000 prim gün) şartı aranırken, kısmi emeklilikte 10 yıl (3600 prim günü) şartı ve 60 yaş sınırı bulunuyor.
Normal emeklilik için kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 yaş ve 9000 prim günü şartı gerekiyor. Kısmi emeklilikte de 15 yıl (5400 prim günü) ve 61 yaş sınırı gerekiyor.
Normal emeklilikte kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı 9000 prim gününü doldurulduğu tarihe göre kademeli bir şekilde 65’e çıkarken, kısmi emeklilikte 5400 prim gününün dolması halinde kademeli emeklilik yaşına 3 yıl ancak 65 yaşı aşmamak şartıyla eklenecek.
Emeklilik şartlarında bulunan kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmak, 7000 gün prim ödemesi, 25 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartı bulunuyor.
Prim günü yeterli olsa da yaş sınırı önemli. EYT için şartlar henüz netleşmezken, yıl sonuna kadar netleşmesi bekleniyor.
Beklentilerin ana şartlarında 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olup, emeklilik için şart olan sigortalılık süresi ve prim ödemelerinin sağlanması ve yaşın dolması kapsam dahilinde bulunuyor.
EYT kapsamında yaklaşık 3-4 milyon kişi bulunduğu hesaplanırken, düzenleme sonrası beklentiler ilk olarak 1,5 milyon kişinin emekliliğe hak kazanması yönünde.
Prim gün sayılarının kademeli olarak düzenlenmeyle genişlemesi halinde diğer kişilerin de kapsama dahil edilmesi bekleniyor.
Maaş konusu ise ana unsurlardan biri oluyor. Emekli maaşlarında 3 bin 500 TL olan alt sınırın asgari ücrete eşitlenmesi konuşulurken, EYT maaşlarının da bu kapsamda değerlendirilmesi bekleniyor.
artık şu olay çözülse de kurtulsak. 🤦🏻♀️