Finansal okuryazarlık; para yönetimi konusunda edinilen uzmanlığı ve gelir-gider farkındalığını tanımlayan genel bir kavram. Her geçen gün artan enflasyon riski karşısında herkesin kendi mali özgürlüğünü elde etmesi adına finansal okuryazarlığın önemi ise oldukça büyük. Peki kendinizi ve geleceğinizi güvence altına almak için uygulayabileceğiniz finansal okuryazarlık geliştirme yöntemleri tam olarak hangileri?
Gelin birlikte inceleyelim...
Finansal okuryazarlığı geliştirmenin ilk yöntemi, genel geçer finans kavramlarına aşina olmak. Örneğin; enflasyon, bileşik faiz, dalgalı kur ve bütçe gibi işinize her anlamda yarayacak terimleri öğrenirseniz ekonomik anlamda özgürleşmek adına ilk adımı atmış olursunuz. Yanınızda bir ekonomi sözlüğü bulundurmak size her zaman faydalı olabilir. 🤓
Bir diğer yöntem ise hem küresel hem de yerel ölçekli ekonomik gelişmeler hakkında bilgi sahibi olmanız. Kendi ekonominizi düzenlemek için öncelikle ekonomi haberlerini yakından takip etmeniz ve öğrendiklerinizi pekiştirmeniz gerekir. Bu şekilde finansal terimlerin kullanım şekliyle ilgili de bilgi edinmiş olursunuz. Ek olarak kendi yatırım stratejilerinizi daha doğru şekilde belirleyebilirsiniz.
Finansal okuryazarlığın temel şartları arasında kendi bütçenizi düzgün şekilde çıkarmak bulunur. Gelir gider hesabı ,hesapların en temeli olsa da kendi içinde pek çok kriter barındırır. Örneğin; ay içindeki bütün giderleri tek tek hesaplamak neye daha fazla para harcadığınızı fark etmenizi sağlar. Bu şekilde gereksiz harcamaları kontrol altına alabilir ve birikim hesaplarına öncelik vererek gelir artırımı sağlayabilirsiniz. 💰
Gelir giderleri hesaplarken adım adım not almanın faydası büyük. Özellikle akıldan yapılan hesaplamalarda devreye yuvarlamalar girdiğinden ve ufak çaplı harcamalar göz ardı edildiğinden ortaya çıkan hesap da pek sağlıklı olmuyor. Bu aşamada finansal okuryazarlığı geliştirmek adına not alma alışkanlığı edinebilir, harcamalarınız üzerinde daha fazla söz hakkı elde edebilirsiniz.
Finansal okuryazar olmak için edinmeniz gereken bir diğer özellik de mali durumun gerçekçi şekilde farkında olmak ve gelecek planlarını buna göre değerlendirmek. Arkadaş çevresi, sosyal baskı ve benzeri sebepler aslında karşılayamadığınız bir hayatı yaşamanıza neden olabilir. Bu durum ise ödemelerin bir hayli artması, yaşamak için yeterli bakiyenin kalmaması anlamına gelir. Lükslerinizi kendinize göre belirlemeyi öğrenir, mali durumu analiz ederseniz doğru finans kararları almaya da başlarsınız.
Çoğu zaman fazla harcamaların arkasında öncelikleri kötü belirlemek bulunur. Barınma, ulaşım, beslenme ve fatura gibi ihtiyaçlar temel gereksinimlerdendir. İyi bir finansal okuryazar olmak adına ihtiyaç yönetimini iyi belirlemeniz ve istekler ile gereksinimleri ayırmanız önemlidir. Bunun için harcamaları belirli kategorilere bölmeyi deneyebilir, harcama yükünü biraz olsun hafifletebilirsiniz.
Finansal açıdan gelişmek için sadece sizin kararlarınız etkili olmaz. Enflasyon gelir dağılımı açısından büyük bir risk faktörüdür ve kendinizi sonraki adıma taşımak için enflasyondan minimum oranda etkilenmeyi başarmanız gerekir. Bu aşamada yatırımlarınızı enflasyondan etkilenmeyen araçlara yönlendirmeyi deneyebilirsiniz. Doğru kararlar verdiğinizde artan global risk karşısında bile alım seviyenizi artırmanız mümkün olur! 💰
Finansal okuryazar olmak adına öğrenmeniz gereken bir diğer konu da risk getiri arasındaki dengeyi iyi kurmaktır. Karşınızdaki risk faktörlerinin farkında olduğunuzda onlara karşı hamle yapma şansınız da artar. Piyasa koşullarını iyi değerlendirerek risk farkındalığı kazandığınız zaman daha bilinçli yatırımlar yapar, fırsatları zamanında yakalar ve mali durumunuzu etkin bir şekilde yönetirsiniz.
Aylık kazancınızın ne olduğunu önemsenmeden her ay bir miktar birikim yapmaya çalışmak sizi geleceğe taşır. İlk başlarda küçük ve önemsiz gibi gözüken bu birikimler, bir yerden sonra tasarruf yapma alışkanlığı kazanmanızı sağlar. İdareli harcamalarla geleceğinize yatırım yapabilir, emeklilik planlarını ve diğer hayallerinizi birikim hesabından karşılayabilirsiniz. Ayrıca her zaman kenarda bir acil harcama fonunun bulunması, çeşitli sağlık risklerini önlemek adına da faydalıdır.
Kendinizi borçtan ve iflastan koruduğunuz zaman mali durumunuzu iyileştirmiş olursunuz. Bunun için kredi, kredi kartı ve fatura gibi ödemeleri ön planda tutmalı; kalan meblağ ile temel gereksinimleri karşılamalı ve kenara her zaman bir miktar para atmalısınız. Ayrıca bu süreçte avantajlı kredi oranlarını değerlendirmek ve aylık ufak miktarlarla geleceğe yatırım yapmak da size faydalı olabilir. Bu nedenle faturalarınızı düzenli ödedikten sonra borçlanarak ev veya araba almayı mali seviyeyi iyileştirmek adına tercih edebilirsiniz.
Finansal okuryazar olmak için para yönetimi konusunda uzmanlaşmanız gerekir. Bütçe yapmak, risk yönetimini öğrenmek, finans haberlerini takip etmek ve daha önce sayılanların tümünü uygulamak finansal okuryazar olma yolundaki basamaklardandır. Bütün bu adımların temelinde ise akıllı bir harcama planı oluşturmak yer alır. Bu nedenle bütçenizi ve harcamalarınızı en idareli şekilde kullanmayı öğrenmeniz oldukça önemlidir. Finansal gelişime zaman ayırıp, çeşitli eğitimler alarak yeni bütçe oluşturma ve harcama sistemi kurma yöntemlerini öğrenebilirsiniz. 📖
Finansal hedefler belirleyerek gelecek planları yapmanız kendinizi eğitmenizi ve yatırım stratejilerini geliştirmenizi sağlar. Ancak bu hedeflerin gerçekçi ve mantıklı olması önemlidir, aksi halde hayaller dünyasında kaybolabilir ve gerçekleşmeyecek hedeflerin peşinde boş yere koşabilirsiniz. Bunun yerine potansiyelinizin, bütçenizin ve yatırımlarınızın farkına vararak çok daha erişilebilir hedefler belirleyebilirsiniz. Sonuç olarak, finansal okuryazarlığın en temelinde uzun ve deneyime dayalı bir yolculuk olduğunu unutmamanız, sahip olduğunuz enstrümanların tamamını birlikte kullanmayı öğrenmeniz gerekir.