Bugün elimizi cebimize atmadan taksiye biniyorsak, kredi kartı bilgilerini ezberlemek zorunda kalmadan alışveriş yapabiliyorsak ve kripto dünyasında rahatlıkla gezebiliyorsak onların sayesinde! Arkada birileri çok sağlam çalışıyor. Haydi, finansal altyapıyı baştan yazan, ekonominin nabzını değiştiren ve yatırımcılardan şapka çıkartmalık işler çıkaran fintech girişimine birlikte bakalım!
Online ödeme denince akla ilk gelenlerden biri Stripe. Her şeyin dijitalleştiği çağda bir ödeme altyapısı olsun, dünya çapında çalışsın, geliştirici dostu da olsun diyenlerin gözdesi olmuş durumda. API’leri o kadar kullanıcı dostu ki ödemeleri çocuk oyuncağına çeviriyor. Stripe'ı, internette satış yapan işletmelerin dijital kasası gibi düşünebilirsiniz. Küçük bir butikten dev bir e-ticaret devine kadar herkesin ödeme alma işini kolaylaştırıyor. Kredi kartı, dijital cüzdanlar, banka transferleri... Aklınıza ne gelirse entegre edebiliyorsunuz. Geliştiricilere özel API’leri sayesinde ödeme sistemini bir lego gibi kurmak mümkün.
Revolut, İngiltere çıkışlı bir dijital banka. Bildiğimiz kart kavramına level atlattı desek yanlış olmaz. Döviz bozdurma, hisse alım satım, kripto yatırımları ve sigorta işlemleri. Ne ararsan var yani. Hepsi Revolut’ta tek bir yerden halledilebiliyor. Özellikle seyahat edenler için döviz kurunu sömüren geleneksel bankalara mis gibi bir alternatif oluyor. Kullanıcı arayüzü sade ama fonksiyonlar biraz karmaşık. Avrupa’da çılgınlar gibi büyüdü, şimdi ise tüm dünyayı hedefliyor.
Alışveriş yapmayı seven ama bir yandan da bütçesini düşünen herkesin dijital kahramanı oldu Klarna. İsveç’te kurulan girişim, şimdi al, sonra öde modelini dünyaya tanıttı aslında. Online alışveriş yaparken ödeme sürecini üçe ya da dörde bölüyor, sana taksitle ödeme imkanı sunuyor üstelik kredi kartı kullanmadan bunu yapıyor. Bu sayede hem satışlar artıyor hem de tüketici satın almak istediği şeye anında ulaşabiliyor. Uygulaması aynı zamanda kişiye özel kampanyalar, alışveriş listeleri ve harcama takibi gibi özellikler de sunmakta. Markalarla yaptığı anlaşmalar sayesinde indirimli alışverişin kapılarını aralıyor. Klasik bankacılığa yepyeni bir soluk getirdiğini, kuşkusuz kimse inkar edemez.
Robinhood adıyla müstesna bir oluşum zira herkesin borsa yatırımcısı olabileceğini kanıtlamaya çalışıyor. Amerika merkezli uygulama, komisyonsuz hisse senedi alım satımı fikriyle yatırım dünyasını baştan aşağı salladı. Eskiden sadece bilgi, para ve zaman sahibi insanların girdiği borsa kulübünü, telefona indirilen bir uygulamayla ulaşılabilir hale getirdi. Arayüzü oldukça basit hatta biraz da oyun gibi ama etkisi yadsınamayacak kadar büyük. Hem geleneksel hisselere hem de kripto paralara yatırım yapabiliyor. Özellikle genç yatırımcılar arasında popüler hale geldi çünkü borsaya giriş ücreti gibi kavramları tarihin derinliklerine gömmeyi başardı. Tabii ki zaman zaman eleştiriler aldı, hatta GameStop kriziyle de gündemden bir süre düşmedi ama olsun. Kim ne derse desin Robinhood, finansal özgürlüğün bayrağını eline aldı ve yatırım herkesin hakkı dedi. Hakkı yenmemeli!
Kim PayPal'ı bilmez ki şu dönemde? Gerçi ülkemizde yasaklı durumda. PayPal, fintech kelimesi daha ortalarda yokken bile dijital ödemeyi başlatan bir efsane aslında. 1998’de kuruldu, Elon Musk’ın da bir dönem içinde olduğu PayPal mafyası sayesinde bugün teknoloji dünyasında bir sürü devin temellerini atmış oldu. E-posta ile para gönderme fikrini ilk bulanlardan biri ayrıca. E-ticaretin yükselişiyle birlikte hem bireylerin hem de işletmelerin para transferi ihtiyacına hızlı bir çözüm sunmuş oldu. Global çapta faaliyet gösteriyor, 200’den fazla ülkeye hizmet veriyor. Bugün baktığımızda hala milyonlarca insanın online alışverişlerdeki güvenli limanı.
Stripe kadar konuşulmadığına bakmayın siz. En az onun kadar güçlü bir ödeme altyapısı olan Adyen, arka planda dev markaların dijital kasasını tutuyor. Spotify, Uber, eBay gibi şirketler ödeme sistemlerini Adyen’e emanet ediyor. Adyen, Hollanda merkezli bu girişim. Global işlemleri, para birimi farklarını ve güvenliği tek sistem üzerinden çözüyor. Diğerlerinden en büyük farkı ise hem online hem fiziksel mağaza ödemelerini tek yerden yönetebilmek. Ayrıca raporlama, müşteri içgörüleri ve risk yönetimi gibi konularda eli çok güçlü.
Coinbase, kripto para dünyasına yeni girenlerin elinden tutup, rahatlatan ilk büyük platformlardan biri. Bitcoin, Ethereum ve onlarca farklı coin’i kolayca alıp satabiliyor. Oldukça da kullanıcı dostu bir uygulaması var. ABD'de kurulan bu dev girişim, aynı zamanda regülasyonlara en çok uyum sağlayanlardan biri. Wall Street’te halka açılarak kriptoyu ana akıma taşıdı. Hem bireysel yatırımcılara hem de kurumsal müşterilere özel çözümler sunuyor.
Uluslararası para transferlerini ucuz, şeffaf ve hızlı hale getiren Wise, temelinde bankaların komisyon canavarlığını alt etmek için kuruldu ve kur farkı oyunlarını bozmuş oldu. Gerçek zamanlı kur bilgisi ve düşük işlem ücretleri sayesinde özellikle freelance çalışanlar ve göçmenler için hayat kurtarıcı. Milyonlarca kullanıcıya sahip olması da haliyle tesadüf değil.
Brezilya'da kurulan Nubank, geleneksel bankaların ulaşamadığı kitlelere erişerek devrim yaptı diyebiliriz. Özellikle Latin Amerika'da bankacılık hizmetlerinden yoksun olanlar için bir çıkış yolu sundu. Kullanıcı dostu arayüzü, şeffaf ücret politikası ve basit kredi sistemi sayesinde milyonlarca kullanıcıyı sisteme dahil etti. Yatırım alarak unicorn statüsüne ulaştı. Şu an globalleşme yolunda ilerliyor. Latin Amerika'nın fintech sahnesinde yıldız gibi parlıyor.
Brex, klasik kurumsal kredi kartlarını tozlu raflara kaldıran, startuplara özel limitler, gider takibi, harcama kontrolü ve entegre muhasebe çözümleri sunan bir girişim. Özellikle Silikon Vadisi’ndeki genç girişimciler arasında çok yaygın halde. Kullanımı kolay, raporlaması güçlü ve esnek. Bankaların aylarca süren kurumsal hesap açma süreçlerine veda ettiriyor.
Özellikle fiziksel mağazalar için geliştirilen kare şeklindeki küçük POS cihazıyla tanındı Square. Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’nin önderliğinde büyüyen şirket, ödeme alma süreçlerini o kadar sadeleştirdi ki herkes birkaç dakikada kartla ödeme alabilir hale geldi. Daha sonra Cash App ile bireysel kullanıcıların da kalbini fethetti. Şimdi Block adıyla daha geniş bir finansal ekosistem inşa ediyor.