Hakan Fidan’ın AK Parti’den milletvekili aday adaylığını çekmesi, ardından da MİT müsteşarlığına geri atanması tartışma başlattı. 6 Ocak 2015’de çıkarılan DPB rehberine göre bu mümkün. Muhalefet ise 'tarafsızlığını yitirdi' görüşünde.
MİT Müsteşarı Hakan Fidan, AKP Parti’den milletvekili aday adaylığını açıklamış ve partinin teamül yoklamalarına göre adaylığı kabul edilmişti. Fidan 9 Mart’ta aday adaylığını geri çektiğini açıkladı. Saatler sonra Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, Fidan’ın yeniden MİT müsteşarlığına atandığını söyledi. Muhalefet partileri MİT kanununa ve 298 sayılı kanuna göre bunun yasal olmadığını söylese de, Fidan’ın ikili kararname ile atanan, sıradan olmayan bir memur olması sebebiyle ve Devlet Personel Başkanlığı’nın (DPB) yayınladığı son rehbere göre bu atama kanuni.
MİT kanunu ne diyor?
CHP ve MHP’nin, Fidan’ın atanmasına karşı çıkması MİT kanununa ve 298 sayılı kanuna dayanıyor. 14 numaralı MİT kanunu şu şekilde:
“MİT fiili kadrosuna atanan personelden; bu teşkilattaki göreve başladıkları tarihten itibaren beş yıl geçmeden istifa edenler veya istifa etmiş sayılanlar, görevle ilişkilerinin kesildiği tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe Devlet memurluğuna alınamazlar.'
Fidan, MİT’te göreve başlayalı 4 yıl 8 ay oldu.
298 sayılı kanun ne diyor?
Milletvekili olmak için istifa eden kamu görevlilerini ilgilendiren 298 sayılı kanunun yedinci ek maddesi ise şunu söylüyor:
“Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler.'
Fidan seçim sonuçlarının ilanından önce görevine geri döndü.
DPB rehberi ne diyor?
Devlet Personel Başkanlığı’nın 6 Ocak 2015’te yayınladığı “2015 yılı 25. dönem milletvekili genel seçiminde aday olmak isteyen kamu görevlileriyle ilgili rehber” isimli rehberin “Aday gösterilmeyen ya da seçimi kaybedenlerin göreve dönmesi” başlıklı E bendine göre ise Fidan’ın görevine dönmesi mümkün:
“Ayrıca, idari yargı mercileri tarafından konuya ilişkin verilmiş kararlarda, seçimlere katılmak üzere istifa eden ancak aday listelerinde yer alamayanların, başvuruda bulunması ve seçime katılmak için ayrıldığı kadronun boş olması halinde, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınca kesin seçim sonuçlarının açıklanmasından önce eski görevlerine dönmelerinin mümkün olacağına hükmedilmiştir. Yüksek Seçim Kurulu da, adaylığı ve seçimi kaybeden memurların göreve döndürülmesi konusunda Danıştay Kararları doğrultusunda işlem yapılmasının uygun olacağını belirtmiştir.”
Hakan Fidan, yerine asaleten biri atanmadığı için bu madde kapsamına giriyor.
Tarafsızlık ve görev tanımına ilişkin itirazlar
CHP ve MHP bu atamaya başka boyutlarla da karşı çıkıyor. Birinci itiraz ülkenin istihbarat teşkilatının başındaki kimsenin bir partiden aday adayı olarak tarafsızlığını yitirdiği yönünde. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, konuyla ilgili mecliste şu açıklamayı yaptı;
“MİT gibi çok özel kurumun başındaki kişinin tarafsızlığını her zaman koruması gerekir. Anlaşılıyor ki bugüne kadar MİT, AKP ile iç içe, muhalefete karşı düzmece, her türlü sahte belgeleri üreterek, muhalefeti sindirmek için AKP’nin arpalığı haline getirilmiştir. İstifa etmiş Fidan’ın tekrar MİT Müsteşarlığı’na atandığını öğreniyoruz. Bu resmen kepazeliktir. Böyle bir tabloyu Türkiye taşıyamaz. Türkiye AKP’nin babasının çiftliği değildir. Fidan’ın tekrar atanması kabul edilebilir durum değildir.”
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Sözcüsü Haluk Koç da benzer iddialarda bulunmuştu. MHP milletvekili Yusuf Halaçoğlu ise Fidan’ın görevine dönemeyeceğini zira askerlerle aynı hüviyeti taşıdığını şu sözlerle savundu:
“Siyasi Partiler Kanunu’na göre, görevlerinden istifa eden rütbeli askerlerin, istifa ettikten sonra vazgeçmeleri ya da seçilemedikleri halde eski görevlerine dönmeleri mümkün değil. MİT Müsteşarı bunun içinde değil ama aynı hüviyeti taşıyor. Bu görevinden siyasi parti adı anarak ayrılması nedeniyle tarafsızlığını yitirecek nitelik kazanmıştır. Tıpkı subay ve astsubaylarda olduğu gibi MİT müsteşarlığına gelemez. Fidan’ın tekrar MİT Müsteşarlığı’na getirilmesi Anayasa’ya aykırıdır. Siyasallaşmış MİT’in diğer siyasi görüşte olanlara hangi tavırda bulunacağını şimdiden söylememiz mümkündür. Fidan’ın tekrar getirilmesi kabul edilemez.”