Dünya genelinde yürütülen iki ayrı bilimsel çalışma, yerkabuğunun durağan olmadığını ve hem iklim hem de tektonik açıdan önemli riskler taşıdığını gözler önüne serdi. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye'de yapılan bu araştırmalar, San Francisco ve Los Angeles'ta hızlı çöküşü, İç Anadolu'da ise Tuz Gölü Fayı'nın bilinenin aksine genişlediğini ortaya koydu.
Detaylar 👇
Uydu radar verilerine göre, özellikle Los Angeles ve San Francisco çevresindeki bazı bölgeler yılda 10 milimetreden fazla çöküyor. Bu durum, deniz seviyesindeki doğal yükselişin etkisini adeta iki katına çıkarıyor.
Uzmanlar, San Rafael ve Foster City gibi bölgelerdeki hızlı çöküş nedeniyle deniz seviyesinin önümüzdeki 25 yıl içinde 45 cm'yi aşabileceği uyarısında bulunuyor. Daha önce tahmin edilenin çok üzerinde olan bu rakam, özellikle doldurulmuş arazilerde (Newport Beach) insan etkisinin süreci hızlandırdığını gösteriyor. NASA bilim insanı Marin Govorcin, bazı yerlerde toprağın çökme hızının deniz yükselme hızını geçtiğini vurguluyor. Kıyı şehirlerinin planlaması için acil yeni düzenlemeler gerekiyor.
İç Anadolu'daki 200 kilometrelik Tuz Gölü Fayı'nın, yıllardır düşünüldüğü gibi yanal (doğrultu atımlı) değil, aslında genişleme fayı niteliği taşıdığı kesinleşti.
Communications Earth & Environment dergisinde yayımlanan araştırmada, Hasandağı'ndan akan eski lavlar incelendi. Lav kütlelerindeki kırılma ve ayrılma izleri, fayın iki yakasının birbirinden yılda yaklaşık 1 milimetre hızla uzaklaştığını kanıtladı. Bu keşif, sadece Türkiye için değil, Avrasya, Afrika ve Arap levhalarının kesişimindeki bu hattın, Alpler'den Himalayalar'a uzanan deprem kuşağındaki gerilim dağılımını anlama açısından da küresel önem taşıyor.
Sonuç olarak, hem iklim değişikliğinin tetiklediği riskler hem de tektonik hareketler, dünya çapında erken uyarı sistemleri ve şehir planlaması alanlarında daha dikkatli ve dinamik bir yaklaşımı zorunlu kılıyor.
*Bu içerik Google yapay zeka destekli bir not alma uygulaması olan NotebookLM ile oluşturuldu.
Toprak kayıbları kaymalar bunlar olağan seyler Marmara depremi sonrası bizde Gölcük'te yaşamıştık aynı şeyleri