Araştırmalar, farkındalık egzersizlerinin; geniş bir yelpazedeki mental ve fiziksel sağlık problemleri üzerinde etkili olduğunu gösteriyor, ancak tam olarak nasıl bir etkisinin olduğu ise bilinmiyordu.
Araştırmacılar, farkındalığın; stres azaltma yolları aracılığıyla sağlık üzerinde etkisinin olduğunu gösteren bir model geliştirdiler. Stres azaltıcı farkındalık egzersiziyle bağlantılı biyolojik yolları ve stresten kaynaklı hastalık sonuçlarını tanımlayan çalışma Current Directions in Psychological Science.
Carnegie Mellon Üniversitesi psikoloji Doçenti J. David Creswell:
” Eğer farkındalık egzersizi insan sağlığını geliştiriyorsa, bütün sonuçları temelde nasıl etkiliyor? Biz farkındalık egzersizinin, stres azaltıcı ve sağlık ilişkisinin delillere dayalı ilk biyolojik açıklamalarından birisini sunuyoruz “ diyor.
Creswell ve mezun öğrencisi Emily K. Lindsay farkındalık egzersizinin stres azaltıcı etkisinin biyolojik mekanizmalarını tanımlayan bir çalışmanın altını çiziyorlar.
Birey stresli olduğunda; beyinde bilinçli düşünme ve plan yapabilme yetilerinden sorumlu yer olan prefrontal korteksindeki hareketlilik azalırken, vücudun stres tepkisini hızlıca aktive eden kısımlar; amigdala, hipotalamus ve anterior singulat korteksteki hareketlilik ise artar.
Çalışmalar; farkındalığın, stres anında bu değişimleri tersine çevirdiğini gösteriyor; biyolojik stres tepkisini düzenleyen ve düşüren prefrontal korteksin hareketliliğini artırıyor
Biyolojik stres tepkisinin aşırı aktivasyonu, depresyon, HIV ve kalp hastalıkları gibi stresten etkilenen hastalıkların riskini artırıyor. Bireyin stres yaşamasını azaltarak, farkındalık, fiziksel stres tepkisinin düzenlenmesine yardımcı olabilir ve sonucunda da stres-ilişkili hastalıkların ciddiyetini ve riskini azaltıyor olabilir.
Creswell; farkındalık egzersizinin farklı hastalık ve rahatsızlıklar üzerinde nasıl bir etkisinin olduğunun anlaşılmasıyla, araştırmacıların daha iyi müdahaleler geliştirebileceğine, hangi tedavilerin en etkili olduğunu bileceklerine ve farkındalık egzersizinin büyük olasılıkla faydasını göreceği düşünülen insanların kolaylıkla tanımlanabileceğine inanıyor.
Kaynak: Carnegie Mellon University
Orijinal Çalışma: DOI: 10.1177/0963721414547415