Hiç farkına bile varmadan, günlük hayatın olağan akışı içerisinde birçok önemli iletişim hatası yapıyoruz.
Bazen bazı davranışları düzeltebilmenin yolu, hata haritamızı keşfetmekten geçer. Çünkü neyin nasıl iyi yapılacağını bilmemize rağmen hatalarımızı fark etmemek, öğrendiklerimizi hayata geçirmemizi de engeller. İşte bu nedenle de, sık yaptığımız iletişim hatalarına bakalım.
“Çocuklar iyi ya da kötü bir deneyim yaşadıklarında beyinlerindeki nöronlar yeni bağlantılar yapar. Bu bağlantılar patikalar yaratır. Ve bu patikalar çocuğun davranışlarını sadece o dönemde değil, bütün hayatı boyunca etkiler.
Çocukken yaşadığımız tekrarlanan deneyimlerle davranışlarımız bir model oluşturur ve beynimizdeki patikalar daha kalıcı olur.”
Birbirimize karşı davranışlarımızda beynimiz bu nörolojik yolu kullanır.
Ve aynı zamanda paradigmalar ve ön yargılarımızın da temelini oluştururlar. Buna ise 'Duygusal zekada düşünce sistematiği hataları' diyoruz.
Peki nedir bu hatalar? Şimdi onlara bakalım:
Yaşadıklarımızı kaydeden ve her seferinde kaydettiği bu bilgileri hafızadan çekerek filtreler kullanan beynimiz, bize aynı zamanda yaşadığımız bu deneyimin, herkes tarafından her koşulda gerçekleşebileceği gibi bir genelleme yaptırabilir.
Örneğin; daha önce belli bir meslek grubuyla olan ilişkimizde bir güven sorunu yaşadıysak “onlara güven olmaz” deyiveririz.
Küçükken başkalarıyla kıyaslanarak veya yaptığımız hatalar karşısında suçlanarak yetiştirilmek, bu hatayı yapma eğiliminin temelini oluşturabilir.
Birine ya tam güvenirsin ya da hiç, ya benim dediğim gibi olur ya da hiç yapma, ya benim görüşüme katılırsın ya da sus şeklinde bir bakış açısı veya yönetim tarzı, toplumda ancak kutuplaşma yaratır.
Esneklik ve seçenek üretme becerisinin gelişmesine de engel olur bu tutum.
Genellikle karşımızdaki cümlesini bitirmeden lafı ağzından alıp tamamlamaya veya onun yerine konuşmaya başlarız. Dinlemede sabırsızlık refleksi yanlış anlaşmalar veya karşınızdakine söz hakkı vermemek gibi durumlara da yol açabilir.
Başkaları hakkındaki peşin hüküm vermemize de neden olabilen akıl okuma, iletişimin önündeki engellerden biridir.
Yani seçici algı bellek. Bu da bizim, konuşmalar arasından kelime seçerek dinlememize ve geçmişte yaşananla bugünkü olayı anlamsızca birleştirmemize sebep olabilir.
Daha önce yaşanıp bitmiş bir sorun sürekli masa üstüne taşınır.
Birkaç olumsuz olayı tüm olaylara atfederek sorunları olduğundan daha büyük görme ve genelleme yapmaktır bu da. Mahvolduk, her şeyi alt üst ettin, geri dönüşü yok bu işin şeklinde bir yaklaşımla bazen de pireyi deve yaparak, panikle beynimizi adeta kilitleriz.
Bir nevi alışkanlık ve beynimizin virüsleri gibidirler. Birçoğu da birlikte cereyan eder üstelik. Bunlar öğrenilebilir, değiştirilebilir.
Daha sağlıklı ve verimli iletişimler için….
Başak Tecer
Harvard Business Review Türkiye
"Kişinin kendini yakalaması" yeteneği geliştirmesiyle bi oranda üstesinden gelinir..