Faiz, ekonomini denge unsurlarından bir olarak son yıllarda en çok konuşulan unsurlardan. Merkez Bankası yeniden denge sağlamak için faizleri sert bir şekilde artırarak yüzde 25 seviyesine çıkarınca 2018'den bu yana faiz oranlarında az gittik, uz gittik, sonra bir baktık olduğumuz yerdeyiz, peki değişen ne oldu onları inceledik.
2021 yılında başlayan faiz indirimlerinin 'zamansız' olduğu halen konuşulurken, 2023 Ağustos ayı itibarıyla gittiğimiz yolların yokuşa dönen halini yeniden yürümek durumunda kalınca başa dönüp manzaraya oradan bakalım dedik.
Biz de 4 önemli tarihi baz aldık.
Faizlerin yüzde 24 olduğu 13 Eylül 2018,
Faizlerin yeniden yüzde 19'a çıktığı 18 Mart 2021,
Faizlerin yüzde 19'dan inişe geçtiği 23 Eylül 2021,
Faizlerin sürpriz bir şekilde yüzde 25'e çıktığı 24 Ağustos 2023 tarihleri.
Günümüzde enflasyon oranı yüzde 47,83 olurken, Merkez Bankası tahminlerine göre yıl sonunda enflasyon oranının yüzde 58 olması bekleniyor.
Faiz oranlarının açıklandığı haftaları baz aldığımı ve Merkez Bankası EVDS sisteminden baktığımı akım verileri göre, 2018 Eylül'de yüzde 23,33 olan mevduat faiz oranları, 19 Mart 2021'de yüzde 17,43, Eylül'de de yüzde 18,96 oranında olurken, bu haftayı henüz görmediğimiz için geçen hafta oranların yüzde 30,06 oranında gerçekleştiğini görüyoruz.
Eylül 2018'de yüzde 34,54'e çıkan ticari TL kredi faizleri, Mart 2018'de yüzde 20,45 oldu. Eylül 2021'de yüzde 21,21 olan ticari kredi faizleri o günden bu yana bir sürü düzenlemeyle tartışılmasına karşın Ağustos 2023'te yüzde 31,15 oranında görülüyor.
2019 Ocak (en eski görülebilen tarih) ortalama kiralar Türkiye'de 1.774 TL olurken, Mart 2021'de 2.276 TL, Eylül 2021'de de 2.621 TL oluyor. Temmuz 2023'te 13.264 TL olarak görülüyor.
Merkez Bankasının Konut Fiyat Endeksi verilerinde ölçtüğü konut birim fiyatı Türkiye'de 1 m2 evin fiyatı 2018 yılında 2 bin 803 TL olarak görülürken, 2021 yılında sırasıyla 4.418 ve 5.011 TL oluyor. 2023'e geldiğimizde en son Haziran verisini gördüğümüz endekste 1 metrekare evin ortalama fiyatı 24 bin 598 TL oluyor.
2018 fiyatlarına döneceğimizi düşünen varsa elimde satılık baraj var.
Yav hehe çok düşer, beklersiniz