Ey Tanrım Bana Üç Tane, Üç de Yetmez Beş Tane... Soruyoruz: Nedir Bu Çok Kocalılık?

08.03.2021 - 07:45

Eh... Her zaman erkekler birden fazla kadınla evlenmeyecek ya!

Efendim, çok kocalılık olarak Türkçeleştirdiğimiz poliandri evlilik türü, tahmin ettiğiniz üzere bir kadının 1'den fazla erkek ile aynı anda evliliği demek ve bu evlilik türü dünyada tahmin ettiğinizden daha yaygın.

Aslında birçok şeyin olduğu gibi bu davranışımızın da köklerini doğada bulmak çok zor değil. Çünkü doğadaki birçok dişi çok sayıda erkek ile çiftleşerek neslini devam ettirme şansını artırma eğilimi gösterir.

İnsan yaşamında ise poliandrinin sebepleri genelde iktisadi ve siyasidir. Bunun yanında neslin üremesi bir yana bu evlilik türü cinsel yolla bulaşan hastalıkları artırır.

Günümüzde poliandrinin sık görüldüğü Tibet ve Nepal'de, örneğin, zenginler mülklerini ellerinde tutabilmek için erkek kardeşleri tek bir kadınla evlendirirler. Bunun yanında Çin'deki Mosuo azınlık grubunun 232 hanesi üzerinde yapılan araştırmaya göre poliandri doğum oranını düşürmüştür.

Eğer savaşçı bir ülke iseniz ve erkeklerinizi cephede kaybediyorsanız bu da poliandrinin başka bir sebebi oluyor. Peki kaç tür çok kocalılık var?

Genelde görülen iki tip mevcut. Birincisi, bir kadının farklı ailelerden erkeklerle evlenmesi; ikincisi ise erkek kardeşlerin aynı kadın ile evlenmesi. Poliandrinin tarihi ile ilgili çok sayıda teori olmasına karşın hepsinin bağlandığı nokta ise kadın egemen toplum olan anaerkil düzenin en eski insani örgütlenme biçimi olmasıdır.

Bu yüzden poliandrinin yazılı kaynaklardaki tarihi de bir hayli geriye gider. Örneğin eski Kelt toplumlarında kadınların daha fazla mülk sahibi olması için yapılır bu tür bir evlilik.

MÖ 2300 civarlarında ise Sümer Kralı Urukagina tarafından yasaklanır çok kocalılık. Ünlü Hint destanı Mahabharata'da da poliandri görülür: Prenses Draupadi, başka bir kral ve kraliçenin çocukları olan 5 kardeş prens ile evlidir.

Günümüzde dünyanın 53 farklı yerinde poliandri evlilik hala yaygın. Mavi renkli bölgelerde poliandri yasal, kırmızı bölgelerde yasal olmasa da suç değil, yeşil bölgelerde ise yalnızca belirli gruplar için yasal.

Haritadan da anlamış olduğunuz üzere Asya ve Afrika çok kocalılığın sık rastlandığı yerler. Örneğin, 1988'de Tibet Üniversitesi'nin bir anketine göre 753 Tibetli aileden %13'nün poliandriyi uyguladığı ortaya konur.

Nijerya'nın Irigwe, Hindistan'ın Jaunsarbawar, Kenya'nın Massai, Güney Amerika'nın Bororo, Kongo'nun Lele, Tanzanya'nın Bahuma halklarında çok kocalılık oldukça normal. Yine Kuzeydoğu Asya'daki Gilyak halkına baktığımızda erkek sayısının kadın sayısından oldukça fazla olduğunu görürüz, bu da poliandrinin bir başka sebebi dostlar.

"Peki işler nasıl yürüyor bu evliliklerde?" diye sorarsanız şöyle açıklamaya çalışayım: Seksten, çocuk ve ev bakımına kadar her şey ortak.

Bütün kocaların seks hakları eşit, doğan çocukların hangi babadan olduğu hiç önemli değil ve bakımları genelde ortak ve/veya sırayla, uzun süreli savaş veya ticaret için gidilmesi gerekiyorsa evde en az bir erkek kalıyor vesaire. En azından benim anladığım bu şekilde dostlar...