Dünya Emoji Günü’nü yakın zamanda geride bıraktık. Bu haberde, emojilerin kısa tarihine, farklı kültürlerde farklılaşan anlamlarına, dijital iletişimdeki yükselen rolüne dair, Türkiye’deki katılımcıların da yer aldığı araştırma sonuçlarından ve verilerden hareketle ayrıntılı bilgiler paylaşıyoruz.
Her karaktere sayısal bir değer atayan endüstri standardı Unicode'a göre Eylül 2022 itibarıyla sayıları 3.664'e ulaşan emojiler, bugün popüler kültürün, internet sohbetlerinin ve dijital etkileşimlerin olmazsa olmazına dönüştü. Ancak tüm dünyanın konuştuğu evrensel bir dil olma özelliğini kısa zamanda kazanan emojiler, dünya çapında yaygın anlamlara sahip olsa da, farklı kültürlerde olumsuz anlamlar yüklenebiliyor. 158 ülkede on binlerce nitelikli dil öğretmenini online yabancı dil öğrenmek isteyenlerle bir araya getiren Preply, tıpkı jest ve mimiklerde olduğu gibi, emoji kullanımlarında da kültürel farklılıklar olabileceğine yönelik bir içgörüden hareketle yürüttüğü araştırmanın sonuçlarını, emojilerin farklı kültürlerdeki anlamlarına ilişkin derleme bilgilerle paylaşıyor.
Aralarında Preply’nin Türkiye’deki kullanıcılarının da bulunduğu katılımcılarla yürütülen, Preply online yabancı dil öğrenme platformunun araştırmasına göre olağanüstü ayrıntılarla tasarlanan ve duyguları anlatmanın etkili ve kolay yollarından birini sunan emojilerin anlamları oldukça açık gibi görünebilse de emojiler farklı kültürlerde olumsuz anlamlara gelebiliyor. Örneğin 👍🏻, Türkçede “kabul”, “çok iyi”, “onaylıyorum”, “beğendim” gibi anlamlarla kullanılıyor. Pek çok kültürde benzer bir jestin olduğu bilinse de bu hareket ve dolayısıyla bu emoji, Asya kültürlerinde kaba bir el hareketi olarak anlaşılıyor ve olumsuz anlamlara gelebiliyor.
Online dil öğrenme platformu Preply’nin araştırması, katılımcıların %83’ünün, baş parmak havaya emojisinin Asya ülkelerinde yaşayan kişiler tarafından olumsuz karşılanabileceğini bilmediğini gösteriyor. Dolayısıyla katılımcılar, bu emojiyi kullandıkları bir konuşmada karşılarındaki kişiyi incitebileceklerini de öngöremiyor.
Öte yandan katılımcıların neredeyse %8’i, başka bir deyişle yaklaşık 10 kişiden biri, ülkeleri dışında biriyle iletişim kurarken gönderdikleri bir emojiyle o kişiyi gücendirdiklerini, o emojiyi kullanmalarının küçük çaplı bir tatsızlığa sebep olduğunu veya hoş karşılanmadığını dile getiriyor. 10 katılımcıdan 9’u ise, ülkelerinde yaşayanlarla sohbet ederken kullandıkları bu emojinin herhangi bir sorun çıkarmadığını dile getiriyor.
Özellikle online İngilizce öğrenme, online İspanyolca öğrenme veya daha geniş bir tabirle online yabancı dil öğrenme sürecinde pek çok kişi, farklı bir kültüre sahip ve başka bir ana dili konuşan kişilerle dijital ortamda yazışarak da sohbet ediyor. Bu noktada emojilerin farklı kültürlerdeki olumsuz anlamlarını bilmek, yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçmek açısından önem taşıyor.
Online yabancı dil kursları sağlayan Preply’nin derlediği emojiler ve onların farklı kültürlerdeki anlamları arasında öne çıkan beş emojiyi aşağıda listeliyoruz.
Gülen yüz 🙂
Pek çok kültürde bilge, sakin bir gülümsemeyi temsil eden bu emoji, Asya kültürlerinde, özellikle Çin’de alınganlıkla karşılanabiliyor. Bu emoji Çin’de, gönderilen kişi için küçümseyici bir anlam taşıyor. Çin’in dijital kültüründe gülen yüz emojisi, o kişiye karşı bir güvensizlik duygusunu temsil ediyor.
Baş parmak havaya 👍
Beğeni, kabul, onaylama, anlaşma gibi anlamlarla kullanılan yaygın emojilerden biri olan baş parmak havaya emojisi, İran, Irak, Afganistan veya Nijerya gibi ülkelerde kaba bir el hareketi olarak yorumlanıyor ve bu ülkelerin vatandaşları, genellikle bu emojiyi bir hakaret olarak değerlendiriyor.
Tamam emojisi 👌
Bir üstteki emoji gibi, beğenme, kabul, onay anlamlarıyla kullanılan, hatta gerçek hayatta karşılığını dalış literatüründe bir jest olarak bulan tamam emojisi, olumsuz olmasa da Japonya kültüründe farklı bir anlam üstleniyor. Japonya vatandaşları, tamam emojisine servet veya madeni para anlamını yüklüyor. Öte yandan bu emoji, Yunanistan, Türkiye, Almanya ve Orta Doğu ülkelerinde kimi zaman cinsel yönelimlerin kaba bir ifadesi olarak da kullanılabiliyor.
Kruvasan 🥐
Emojiler yalnızca olumsuz anlamlar taşımıyor, aynı zamanda politik referanslar da üstlenebiliyor. Örneğin Fransa’yla özdeşleşen hamur işi kruvasanı temsil eden bu ayrıntılı emoji, Avrupa Birliği’nde Brexit ile özdeşleşiyor. Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrıldığı Brexit referandumu öncesinde Paris’ten Kings Cross İstasyonu’na 600’den fazla taze kruvasan gönderildiği ve seçmenlerin kruvasanın hatırına AB’de kalmak yönünde oy kullanması için bir teşvik olarak kullanıldığı biliniyor. Bu da kruvasan emojisine “Brexit’e karşı çıkmak” gibi bir anlam yüklüyor.
Boynuz işareti 🤘
Rock müzik türünü sevenlerin sıkça kullandığı bu emoji, Küba, İspanya, Brezilya ve Uruguay’da partnerlerden birinin, diğerini aldatması anlamına geliyor. Bu ülkelerden birileriyle mesajlaşırken bu emojiyi kullanmak, bazı tatsızlıklara sebep olabiliyor.
Bir emoji kütüphanesi olarak hizmet veren Emojipedia'nın derlediği istatistikler, Unicode'a göre 3.664 emojinin kullanımda olduğunu gösteriyor. Yeni emoji standardının Eylül 2023 itibarıyla yayımlanması bekleniyor. Emojiler öylesine büyük bir kültürel fenomen özelliği taşıyor ki 17 Temmuz, Dünya Emoji Günü olarak kutlanıyor.
Emojipedia'nın derlemeleri, en popüler yeni emojinin gözyaşlarını geride tutan yüz (🥹) olduğunu söylüyor. 2022'de kullanıcılar, en sevdikleri emoji olarak eriyen suratı (🫠) seçiyor. Kırmızı kalbin (❤️) yıllar süren başarısı ise uzun ömürlülüğünü koruyor.
Akademik çalışmalar, dünya çapında her gün 6 milyar emoji kullanıldığını gösteriyor.
On yıl boyunca atılan 7 milyar tweet incelendiğinde, tweet paylaşımlarında emoji kullanımının 2022'de en yüksek seviyesine çıktığı görülüyor.
2022'de sevinç gözyaşları ve gürültülü ağlayan surat emojilerinin kullanım oranlarının başa baş gittiğini biliniyor.
Emojipedia analizi, en çok kullanılan emojileri şu şekilde sıralıyor: 😭😂🥺🤣❤️✨🙏😍🥰😊