Bursa Ulu Camii, mimarisi ve tarihin dokusu kadar minberine gizlenmiş sırlar ile dikkat çekmeye devam ediyor. Günümüzden tam 230 yıl önce inşa edilen, Bursa Ulu Cami’nin minberinde, güneş sisteminin planının kazılı olduğu tespit edildi. Tahminler, Osmanlı'nın ilk şeyhülislamı büyük İslam alimi Molla Fenari'nin ustaya sistemi tarif ettiği yönünde.
Bursa Ulu Camii, Yıldırım Beyazıd Han tarafından 1396 yılında yapımına başlanan tarihi cami, mimari bir şaheser olarak Bursa’nın tarihi sembolüdür. Bu tarihi caminin minberinde gizli sır ise güneş sistemi keşfinden önce bu minbere işlenmiş olması. Ulu Camii minberinde 9 gezegenle birlikte ayın işlenmesi 1399 yılında güneş sisteminin Türkler tarafından keşfedildiği anlamına geliyor.
Ulu Cami’yi önemli kılan şaheserlerinden biri de muhteşem minberi. Sert ceviz ağacından, çivi ve yapıştırıcı malzemesi kullanılmadan, kündekâri yöntemiyle geometrik ahşap parçalar birbirine geçirilerek yapılan minber, Selçuklu üslûbundan Osmanlı üslûbuna geçişin bir şaheseri olarak kabul ediliyor.
Ulu Camii’nin minberine işlenmiş olan güneş sistemini 1980′de emekli fen öğretmeni tarafından camiiyi ziyareti sırasında farkediyor. Emekli öğretmen Feyzi Ülgen, minber üzerinde 10 adet kabartma gördüğünü ve bunlardan bir tanesinin boyutunun farklı olduğunu farkettiğini araştırdığı zaman ise güneş sistemindeki gibi birebir büyüklük ve mesafeye uygun olarak yerleştirildiğini belirlediğini söyledi.
Minberin mihrap tarafında bulunan kabartmaların, Güneş sistemini sembolize ettiği düşünülüyor. Bu da Osmanlı İmparatorluğu’nda o dönemde bile ilmî seviyenin ne kadar yüksek olduğunu gösteriyor. O tarihte Hristiyan Avrupa dünyası, Dünya’nın yuvarlak olduğunu dahi reddediyordu. Zamanla siyaha boyanmış minber, orijinal haline dönüştürülmesi ve üzerindeki sedef kakma işlerin ortaya çıkarılması için 2008 yılında restore edildi.
Güney Marmara Rehberler Derneği (GÜMRED) eski Başkanı Ersen Yelkenkaya, Ulu Cami’deki minberin 6 bin 666 parçadan, kündekâri denen yöntemle çivisiz, tutkalsız, üçgen, kare ve dikdörtgen ahşap parçaların birbirine geçirilmesiyle yapıldığını söyledi. Bir şaheser olduğunun altını çizen Yelkenkaya, Tebrizli usta Abdülaziz oğlu Hacı Mehmed tarafından yapıldığını ifade ederek şöyle dedi:
“Minberin ayrıca alt taraflarında, tam 24 tane kapı var. 12’şer sağda ve solda, doğuda, batıda ve üçer tane de başlangıç giriş ve çıkış olmak üzere arkada bulunur.”
Minberde güneş sisteminin de işlendiğini belirten uzman rehber Yelkenkaya, şunları söyledi:
“Ayrıca burada çok güzel bir astroloji bilmek lazım. Ay, Güneş, Jüpiter, Satürn, Venüs, Neptün aynı bölgede toplanmış ama en son bulunan Plüton ise en arkadaki yerde gösterilmiştir. Güneş sistemi, aynı yörüngesiyle aynı şekilde yerlerine oturtulmuştur. Bu, 14. yüzyılda yapılmış bir eser. O tarihte burayı yapan kişinin astrolojik bilgisi ne kadar yüksekmiş. Bundan 650 yıl sonra Galile, Dünya Güneş’in etrafından dönüyor dediği için aforoz edildi kilise tarafından. Demek ki İslâm dünyası, ne kadar önceden bunlardan haberdardı.”
AA