Pandemide değişen ev tercihleri, Marmara Bölgesi'nde dönem dönem kendini hatırlatan deprem gerçeği, kurlardaki yükseliş, emtia fiyatlarındaki değişim, özellikle büyük şehirlerde azalan boş araziler derken ev fiyatlarında yükseliş son yıllarda hız kesmiyor. Yeni konut yapımının bir çok sebeple azaldığı ortamda orta sınıf ev alma hayalinden uzaklaşırken, eski evlerin de fiyatı sıfır dairelere yaklaşıyor.
Yeni konut inşaatlarında da bu fiyatların etkileri görülürken, inşaat sektöründe üretim durma noktasına geldi.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu İMKON'un verilerine göre son 1 yılda malzeme fiyatları ortalama yüzde 229 oranında artarken, geçen yıl 5 bin 500 TL olan inşaat demirinin tonu, bu yıl 16 bin TL oldu. Çimentonun tonu aynı şekilde 250 liradan 1000 liraya, betonun metreküpü 220 liradan 800 liraya, alüminyumun kilosu da 35 liradan 95 liraya çıktı. Düz cam metrekare fiyatı 90 liradan 290 liraya çıktı.
Sıfır konut alamayanlar ise gözlerini ikinci el evlere yöneltince burada da fiyatlar yükseldi.
Sıfır konutlar ile ikinci el konutlar arasındaki fiyat farkı yüzde 10 seviyesine kadar gerilerken, TÜİK rakamları da ikinci elde artan talebe dikkat çekti.
Dünya'dan Leyla İlhan haberine göre, İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Eskiden arz yüksekken üretici bu fiyat artışlarını bir şekilde dengeleyebiliyordu. Şimdi öyle bir durum yok. Çünkü yeni proje yok' dedi.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, inşaat metrekare maliyetlerinin arsa hariç 6 bin liralarda olduğunu söylerken, “Arsa dahil metrekare fiyatları Türkiye genelinde ortalama 12 bin TL’ye yükseldi. 2 ay önce 10 bin TL seviyesindeydi” şeklinde konuştu.
2005 yılında Türk vatandaşlarının konuta erişim oranın yüzde 35 ila 40 iken 2014-2016 yılında bu oranın en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 70’e geldiğini anlatan Tellioğlu, “Yani 100 kişiden 70’i ev alabilir seviye oluşmuştu. Şimdi geldiğimiz noktada tekrar yüzde 30-40 bandına geriledik” açıklamasını yaptı.
İkinci eldeki talebi değerlendiren Zingat.com Satış ve Ticari İlişkiler Direktörü Eser Karaismailoğlu, “Geçtiğimiz yıl satılan 3 konutun 1’i son çeyrekte satıldı. Yoğun taleple beraber gerçekleşen satışların ardından eski konut ile yeni konut arasındaki fiyat farkının kapandığını takip ettik. Fiyat farkının kiralamadan ziyade daha çok satışta kendini gösterdiğini gözlemliyoruz. Fiyat artış trendlerini incelediğimizde son 1 yılda ülke geneline baktığımızda konut fiyatları yaklaşık yüzde 60 arttı. Faizlerin reel anlamda enflasyonun altında olduğunu düşünen ve yatırım yapmak isteyen vatandaşlarımız için konut halen cazip bir yatırım aracı” değerlendirmesini yaptı.
1999 sonrası yapılan binaların deprem sonrası olarak nitelendirildiği son 23 yılda yapılmış ikinci el evlerin cazibesinin devam ettiğini belirten İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulvi Özcan, “Kentsel dönüşümün hızlanması, kentteki arsa arzının azlığı, eski dairelerin satın alınıp müteahhite verilebilme seçeneğini arttırdı” dedi. Fiyat artışının ise ikinci eldeki stokların birinci eldeki sayıya göre daha az olmasından kaynaklandığını dile getirdi.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, 'Enflasyona karşı korunma aracı olarak tekrar konutun görülmeye başlanması, inşaat maliyetlerindeki artışı eklediğimizde artışın ne kadar ve ne hızda devam edeceğinin öngörülemiyor olması da hem eski hem de yeni konutun fiyatını yükseltiyor. Salgın ile değişen konut tercihleri de etkili. Bu durum da eldeki konutun değerini artırıyor. Eski ve yeni konut fiyatları arasındaki farkın özelikle depremin hatırlandığı dönemlerde çok artış gösterdiğini de belirtmekte fayda olur. Motivasyonun daha çok eski ya da yeni hiç fark etmeksizin bir konut alıp tapu sahibi olmak şeklinde olduğunu düşünüyorum.' dedi.
Hazır beton sektör temsilcileri de mart ayında çimento ve betona yüzde 30 zam yapıldığını ve yeniden yüzde 30 daha zam yapılacağını açıkladılar. Bu zamlarla hazır beton firmalarını taahhütlerini yerine getiremeyeceğini belirten sektör temsilcileri artık fiyatların 10 günde bir değiştiğini ve mal almadan zam isteyince müteahhitlerin karşı çıktığını belirtti.