Euro ile Doların Arası Bozuldu Olan Yine Bize Oldu: Dış Ticarette Hesapları Bozacak Hareket!

27.04.2022 - 14:34

Türkiye'nin özellikle son yıllarda sıklıkla değişen ekonomi modelleri dışa bağımlı olmayı gerektirirken, ithal bağımlı bir ihracat politikası izliyoruz. Bunun sonucu da kurlardaki her hareket ekonomide kelebek etkisi yaratıyor. Kelebek demişken, siyah kuğulara değinmemek olmaz! Siyah kuğu neydi; etkili olan beklenmedik durumlar diye özetleyelim. İsteyenler aşağıdaki içeriğe de bakabilir. Önce pandemi mi diye sorulurken, şimdi de savaş çıkınca emtia fiyatları bizi daha zoruna yöneltti: Euro mu dolar mı? Seçim zor olacak!

Siyah kuğu da var👇

Finans Piyasalarının ve Ekonominin Hayvanat Bahçesinde Gezintiye Var mısınız?

Euro, ABD doları karşısında 5 yılın en düşük seviyesini gördü.

Rusya'nın doğal gaz faturalarını ruble olarak ödemeyen Polonya ve Bulgaristan'a doğal gaz sevkiyatını durduracağı açıklaması euroyu vurdu.

Euro, ABD Doları karşısında son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi.

23 Şubat'ta Rusya Ukrayna'ya saldırmadan hemen önce 1,13 seviyelerinde olan parite (EURUSD) bugün, düne göre yüzde 0,18 kayıpla 1,06173'ten işlem görürken, gün içinde 1,06'nın altını test etti.

Commerzbank analisti Ulrich Leuchtmann, Rusya'nın önümüzdeki gün ve haftalarda diğer AB ülkelerine gaz sevkiyatını durdurma yönünde adım atması riskinin euroyu zayıflattığını belirtti. Leuchtmann, Rusya'nın AB'nin büyük bölümüne gaz arzını durdurması halinde bölge ekonomisi için resesyon riskinin ortaya çıkacağı uyarısında bulundu.

Bugün yaşanan gelişmenin detayları👇

Gazprom, Bulgaristan ve Polonya'ya Gaz Akışını Durdurdu

Avrupa panikledi!

AB Komisyon Başkanı Ursula Von der Leyen, 'Gazprom'un Avrupalı müşterilerine gaz sevkiyatını durduracağı açıklaması Rusya'nın gazı bir şantaj aracı olarak kullanma girişiminin yeni bir örneği' açıklamasını yaptı.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Rusya'dan doğal gaz alımı için ödemelerin Gazprombank'a euro olarak transfer edilecek paranın rubleye dönüştürülmesi yolu ile yapacaklarını duyurdu. Macaristan'ın ardından Avusturya Başbakanı Karl Nehammer de, hükümet üyelerine yaptığı açıklamada Avusturya enerji şirketi OMV'nin Rusya'ya doğal gaz ödemesini ruble olarak yapacağını söyledi.

Almanya Ekonomi Bakanı da 'Rusya'nın Polonya ve Bulgaristan'a gaz akışını kesmesi sonrası enerji tedarikçileri ile yakın temas halindeyiz' dedi.

BOTAŞ Doğalgaz Eski Daire Başkanı ve Enerji Uzmanı Arif Aktürk de katıldığı Bloomberg HT yayınında AB ülkelerinin alternatif kaynak aradıklarını söyledi.

Tüm bunları neden anlattık?

Türkiye son dönemde dış ticaret odaklı bir ekonomi modeli izliyor. Ekonomistlerin çok tartıştığı bir model var mı yok mu harici olarak bu modelin dış ticarette ihracata odaklanıp, en son basamakta cari fazla hedeflemesi ile olduğunu özetleyelim. Bu şekilde de gelir ederek rezerv, enflasyon, kur gibi hedefler olduğunu biliyoruz.

Bunları çok anlattık derdimiz o değil. İçeride kurlarda uzun süredir sınırlı salınımlarla kurlarda oynaklık olmadan bir yükseliş trendi olduğunu biliyoruz. Bunun da gerek KKM, gerek ihracat odağında gerekli görüldüğünü de anlıyoruz. Peki, bizim kontrolümüzde olmayan euro/dolar gibi pariteler bizi nasıl etkileyecek? Yani derdimiz Türkiye.

Önce dış ticaretteki duruma bakalım! Bu pastalar Türkiye'nin ihracat ve ithalat dilimlerini gösteriyor. Yani kimden alıyoruz kime satıyoruz? Son üç aylık durumda Aralık 2021👇

data.tuik.gov.tr

Ocak 2022👇

data.tuik.gov.tr

Şubat 2022👇

data.tuik.gov.tr

Yani ağırlıklı euro kazanan, dolar harcayan bir ülke konumundayız. Aldığımız ürünler dolar bazında, sattığımız ürünler euro bazında değer buluyor. Şimdi euro/dolar paritesini neden ucundan tuttuğumuz netleşirken, uzmanlar bu konuda ne demiş bakalım👇

TL'nin adil değeri ile ünlü IIF Başekonomisti Robin Brooks bugün euro/dolar çerçevesinde petrol ilişkisine dikkat çekti👇

Brooks diyor ki; Euro (siyah) parite hedefimize (yine adil değer) doğru düşmeye devam ediyor. Geçmişte, EUR/USD, petrol (mavi) ile pozitif bir korelasyona sahipti (doğru orantı), ancak bu sefer değil. Savaşın etkisiyle yüksek petrol fiyatları, Avrupa'yı resesyona ve EUR/USD'ı aşağı çekiyor. Büyük bir hamle geliyor...

Merkez Bankası eski Başekonomisti Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara da bu twite şunları yazıyor👇

twitter.com

Türkiye için en kötü şok bileşimi: Yüksek petrol fiyatı, düşük euro/dolar paritesi.

Kendisine bunu ne anlama geldiğini sorduğumuzda, 'bozulan korelasyon, yüksek enerji maliyetleri, düşen ihracat gelirlerine' dikkat çekti ve 'başımıza gelebilecek en kötü şey' cevabını verdi.

Kara'ya da gelen bir cevapta bunu görebiliyoruz ama uzmanlara sormaya devam edelim👇

Prof. Dr. Burak Arzova, euro/dolar paritesi bizi nasıl etkiler sorumuza her zamanki öğretici üslubuyla şöyle cevap verdi👇

İthalat ağırlıkla dolarla, satışlar ağırlıkla Euro ile. Bu nedenle İhracatçının parite kârı düşer. Euro'nun değer kaybetmesi, Euro Bölgesi'nin ihracatına olumlu katkı sağlarken, ithalatı ise pahalılaşır. Zaten Avrupa için durgunluk beklentisi de var. O nedenle bizim ihracatımıza olumsuz katkısı olabilir.

Dedik ki; Hocam, kurlar nasıl etkilenecek bundan?

Firmalar açısından temmuz ve ağustos ayları önemli; çünkü KKM geri dönüşleri var. Onlara yeni bir havuç (vergi muafiyeti vb.) sunulmazsa dolara talep zaten gelecek. İhracatın geçen seneye göre azalma ihtimali ise döviz arzını azaltacağı için zaten bir baskı yaratacaktır. Turizmde de işler istendiği gibi gitmezse, sonbaharda ciddi bir baskı görebiliriz.

Atilla Yeşilada da Avrupa ekonomisine bu durumun etkisine dikkat çekti 👇

Yeşilada, öncelikle yayınladığı son videosunda 'Doların Hegemonyası Sona Eriyor! Yeni Kral Kim Olacak?' sorusunu cevaplarken, 'Dünya siyasi-ekonomik sistemi değişmeden, dolardan vazgeçilemez.' diyor.

Bizim, parite sorumuza ise şu cevabı veriyor:

Euro/dolar'da gerileme ihracat üzerinde çok ufak da olsa, olumsuz etki yaratır. Avrupa ekonomisi resesyona girerse, ihracat büyük zarar görür.

Barış Soydan da yayınında 'dolar'ı ele alıyor. Fed politikaları üzerinden doların dünyadaki yükselişien dikkat çekerken bu yükselişte TL'nin yerini de anlatıyor

Soydan, 'Euro/dolar paritesi neden düşüyor?' ile 'Dolar/TL'de son durum' başlıklarını irdelerken, Capital Economics2in son raporunda dolarda 18 TL öngörüsünü şöyle açıklıyor:

Raporda cari açıktan dem vuruluyor. Turizmde beklenen yükseliş yakalanmazsa, emtia fiyatlarındaki yükseliş ile ithalattaki artış sonucu, cari açığın milli gelir oranı 2020 kur atağındaki seviyeye ilerlediğine dikkat çekiliyor.

Kıbrıs İktisat Bankası Hazine Grup Müdürü Emre Değirmencioğlu da parite için şu hedeflemeyi yapıyor👇

Dolar lehine açılma potansiyeli taşıyan ABD - Avrupa faiz makası, her geçen gün farklı bir boyuta ilerleyen savaşın Avrupa ekonomileri adına belirsizliği, parite üzerinde baskı kuruyor. Teknik mânâda ön plana çıkardığımız 1,0635 test edildi. Sırada 1,0350 görünüyor.

Almanya'da tüketici güveni rekor seviyeye geriledi.

Almanya'da tüketici güveni, Ukrayna'da devam eden savaşın hane halklarının yaşam maliyetlerinde yarattığı artışın etkisiyle Mayıs ayında rekor seviyeye geriledi.

GfK tarafından hazırlanan ve 2000 Aman tüketicinin katıldığı ankette Türetici güven endeksi Mayıs ayında Nisan ayındaki 15,7 puandan 26,5 puana indi. Analistler ise tüketici güveninin -16,0 olmasını bekliyorlardı.

GfK'nın tüketici uzmanı Rofl Buerki yaptığı açıklamada, 'Ukrayna savaşı ve yüksek enflasyon oranı tüketici güvenine ağır darbe vurdu. Bu, pandemi için alınan tedbirlerin gevşetilmesi ile toparlanma yaşanacağı umutlarının alt üst olduğu anlamına geliyor' dedi.

AhmetBeyefendi'nin de özetlediği gibi👇

twitter.com

Görünen o ki doları, iddia edildiği gibi, biz içeride tutsak da dışarıda tutmak mümkün değil! Euro Bölgesi'nde gerileyen veriler ile daha çok tartışılan resesyon, bizi de bir şekilde etkileyecek. Ekonomide zor zamanlardan geçtiğimiz bu dönemde dış şoklara karşı daha kırılganız... Siz ne dersiniz? Yorumlara bekliyoruz👇