Erken Evrendeki En Sönük Galaksi Keşfedildi

Gökbilimciler, erken dönem evrende bulunan en sönük galaksiyi keşfettiklerini açıkladı. Daha da önemlisi, bu keşif sayesinde ‘kozmik karanlık çağ’ın nasıl bittiği, ne gibi şartlar altında son bulduğu gibi soruların cevabına ulaşılabilir. 

Bilim Fili'den Baran Bozdağ'ın haberine göre; UCLA’den iki profesörün de dahil olduğu uluslararası bir araştırma ekibi, Hawaii – Mauna Kea’nın zirvesindeki W. M. Keck Gözlemevi’nde 13 milyar yaşında sönük bir galaksi keşfetti ve bulgularını Astrophysical Journal Letters’da yayımladı.

UCLA’da astronomi profesörü olan Tommaso Treu’ya göre bu keşif gök biliminin en büyük gizemlerinden birisi olan ‘kozmik karanlık çağlar olarak bilinen periyodun nasıl son bulduğu’ sorusunun çözülmesi yönünde çok büyük bir rol oynayabilir.

Araştırmacılar şaşırtıcı derecede sönük ve Big Bang’den kısa bir süre sonra doğmuş olan bu galaksiyi görebilmek için kütle-çekimsel kırılma (ing. gravitational lensing) etkisinden yararlandı ve keşfi de bu yolla gerçekleştirdi. Bu etki yaklaşık bir yüzyıl önce Einstein tarafından öngörülmüştü. Kütle-çekimsel kırılma özelliğini tıpkı cam lens arkasındaki bir nesnenin, cam ışığı kırma özelliği dolayısıyla bozuk veya kırık görülmesi gibi düşünülebilir.

Big Bang teorisine göre, evren genişledikçe soğudu. Bu sırada protonlar elektronları tutarak (bir proton ve bir elektronlu) hidrojen atomlarını oluşturdu.Bunun sonucunda evren gittikçe opaklaştı ve radyasyonu geçirmez oldu. Bu andan başlayarak kozmik karanlık çağlar başladı.

Bunu takip eden birkaç yüz milyon yıl içinde ilk yıldızlar oluşmaya ve hidrojeni iyonize edebilme özelliğine sahip ultraviyole (mor ötesi) ışınları üretmeye başladılar. Yeteri kadar yıldız oluştuğunda da, tüm intergalaktik hidrojeni iyonize olmaya başladı ve evren bugün gördüğümüz haline doğru evrildi.

Ancak bilim insanları bunu gerçekleştirmek için yeterli yıldızın olup olmadığını belirleyemiyorlardı; çünkü süperkütleli kara deliklerin içine doğru hızla düşen gazların da aynı etkiyi yaratabileceğinden şüpheleniyor ve etki miktarları tartışılıyordu.

Şimdi ise göremeyeceğimiz kadar sönük olan bu galaksilerin, bahsi geçen etkinin altında olmasının temel sebebinin aralarında bulunan yıldızlar olduğu düşünülüyor.

Galaksinin çoklu spektrumu hem Keck Gözlemevi hem de Hubble Space Telescope verilerinden ayrı ayrı elde edildi.