ABD Dışişleri Bakanı, IŞİD'e karşı koalisyonu genişletme çabaları kapsamında Ankara'da. Kerry'nin Erdoğanla görüşmesinden, 'Teröre karşı ortak mücadeleye, istihbarat paylaşımına ve Suriye muhalefetine lojistik desteğe devam' kararı çıktı. ABD'li bakan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la buluşmasının ardından Başbakan Davutoğlu ile bir araya geldi.
ABD Başkanı Barack Obama'nın Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) karşı stratejisine bölge ülkelerinden destek arayan Dışişleri Bakanı John Kerry, Türkiye'ye geldi. İki günlük ziyarette Kerry, ilk olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Bu görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'la bir araya geldi.
Görüşme planlanandan daha uzun, iki buçuk saat sürdü.
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, görüşmede; Türkiye ve ABD'nin bölgedeki tüm terör örgütlerine karşı bugüne kadar olduğu gibi önümüzdeki süreçte de ortak mücadele edecekleri vurgulandı. Ayrıca, Türkiye ve ABD'nin bu çerçevede istihbarat paylaşımına, Suriye muhalefetine lojistik destek ve insani yardıma devam etmeleri konularının da bir kez daha teyit edildiği öğrenildi.
Kerry, Erdoğan'la görüşmesinin ardından Başbakan Davutoğlu ile bir araya geldi.
Kerry'yi başbakanlıkta Türkiye'nin ABD Büyükelçisi Serdar Kılıç ve Başbakanın Dış İlişkiler Başdanışmanı Kemal Ökem karşıladı.
Kerry-Çavuşoğlu görüşmesi öncesinde iki bakan kısa bir açıklama yaptı. Çavuşoğlu, Kerry ile bir hafta içinde üçüncü görüşmeleri olduğuna dikkat çekti. Görüşmelerde ikili ilişkiler, Ortadoğu, barış süreci, Ermenistan ve Kıbrıs konularının gündemde olacağını vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanı Kerry de, Türkiye ile sadece NATO ortağı olmadıklarını, Ortadoğu ve bütün Afrika'da birlikte çalıştıklarını belirtti. 'IŞİD ile ilgili görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Irak hükümetine destek için görüşmelerimizi sürdürüyoruz.' dedi.
İkili görüşmeye geçtikten sonra, Dışişleri Bakanlığı'nda 'jammer' olarak tanımlanan sinyal karıştırıcı cihaz devreye sokuldu.
Türkiye bildirgeyi imzalamadı
Kerry'nin ziyareti, perşembe günü Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde IŞİD'le mücadele gündemiyle yapılan zirvenin ertesi günü gerçekleşiyor. Bildirgede, 'Katılımcı ülkeler, uygun görülmesi halinde, IŞİD'e karşı bir askeri harekata, farklı yönleriyle katılma konusunda uzlaştı' ifadesi yer aldı. Toplantıya katılan ülkeler arasında olmasına rağmen Türkiye zirvenin sonuç bildirgesine imza koymadı.
Bildirgede, Obama'nın çarşamba günü açıkladığı IŞİD'le mücadele stratejisine paralel olarak Suriye'nin de mücadele sahası olacağının işareti verildi. 'Katılımcı ülkeler; IŞİD'in, Irak, Suriye ve dünyanın neresinde olursa olsun yok edilmesi konusunda fikir alışverişinde bulunmuştur' denildi.
Türkiye’nin ilkesi
Türkiye’nin hassasiyetlerinin başında IŞİD’in elindeki 49 Türk rehinenin güvenliği ve bir an önce sağ salim eve dönmesi var. Bu konuda yayın yasağı da uygulayan Türkiye, IŞİD’e karşı yapacakları ve yaptıkları konusunda ketum davranmayı tercih ediyor. Bu da müttefikleri tarafından anlaşılır bulunuyor.
Türkiye, her şeyden önce ABD ve diğer ortaklarına sorunun çözümünde yalnızca askeri yöntemlerin ya da taktiklerin yeterli olmadığını, meselenin özüne inilmesi gerektiğini söylüyor. Bu da IŞİD’i ortaya çıkartan siyasal sorunlara çözüm bulma zorunluluğu.
Ankara’ya göre, siyasal çözümün iki ayağı var, Irak’ta kapsayıcılık ve Suriye’deki iç savaşın bitirilmesi.
“Biz size söylemiştik”
Ankara’nın öteden beri ısrarla vurguladığı, şimdi de rahatlıkla “Ama biz sizi uyarmıştık” dediği nokta tam da bu. Türk yetkililer, Irak’ta Sünnilerin kendilerini siyasal yaşamdan dışlanmış hissetmesinin radikal grupları ortaya çıkartacağını defalarca dile getirmişti. Şimdi de, Irak’ta kapsayıcı bir hükümet kurulmasının önemine dikkat çekiyorlar.
Bağdat’ta 9 Eylül 2014’de yeni hükümet güvenoyu aldı ancak tıpkı geçmişte olduğu gibi Şiiler, Sünniler ve Kürtler, bazı bakanlıklar konusunda anlaşamadı. Bu nedenle de iki önemli bakanlık, Savunma ve İçişleri bakanlıkları boş kaldı. Türkiye, yeni Irak hükümetini tebrik eden ilk ülke olurken, bir yandan da bu bakanlıklara atama yapılmasının önemine dikkat çekti. Eski Irak hükümetinde de benzer bir sorun vardı. Eski Irak Başbakanı Nuri Maliki de bu iki bakanlığı kendi yönetiminde tutmuş ve bu iki bakanlığın gücünü kendi muhaliflerine karşı kullanmıştı.
Kerry: Koalisyonu genişletmeye çalışacağım
Cidde'deki toplantının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, IŞİD'le mücadele konusunda Ortadoğu ziyaretlerine devam edeceğini belirterek, 'Burada olan ve bildiriye katılan her ülke, IŞİD'i yok etme misyonunda önemli bir rol oynama sözü verdi. Önümüzdeki günlerde bölgedeki diğer liderlerle de görüşmeye devam edeceğim, bu koalisyonu mümkün olduğunca genişletmeye çalışacağım' dedi.
Beyaz Saray: Türkiye kendisi karar verecek
IŞİD'le mücadele kapsamında Suudi Arabistan'da düzenlenen zirvenin sonuç bildirgesine Türkiye imza koymamasını değerlendiren Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, Türkiye'nin IŞİD'e karşı girişilen çabaya nasıl bir katkı sağlayacağına kendisinin karar vereceğini söyledi. Earnest, IŞİD'in elinde rehin tutulan 49 Türk diplomatın derhal serbest bırakılması çağrısını da yineleyerek, bu konunun, Türkiye'nin, ABD Başkanı Barack Obama'nın dün gece açıkladığı IŞİD stratejisinin başarılı olmasında büyük çıkarı olduğunu gösterdiğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf de günlük basın brifinginde bir gazetecinin, 'Türkiye'nin Cidde Bildirisi'ni neden imzalamadığı' şeklindeki sorusunu yanıtlarken, 'Elbette her ülke önümüzdeki süreçte kendi rolünü değerlendiriyor. Türkiye önemli bir terörle mücadele ortağı. Onlarla yakın istişare içerisinde olmaya devam edeceğiz. Her ülke, ne yapacağına, neye imza atacağına kendisi karar verecek ancak şunu vurgulamak isterim ki Türkler terörle mücadelede çok yakın bir ortak' dedi.
Obama'nın IŞİD stratejisi
ABD Başkanı Barack Obama'nın açıkladığı IŞİD'le mücadele stratejisi 'sistematik hava saldırıları', 'sahadaki güçleri destekleme', 'insani yardım' ve 'IŞİD'e karşı uluslararası terörle mücadele faaliyetleri' olmak üzere dört ayaktan oluşuyor. Irak'ın yanı sıra Suriye'de de örgüte yönelik hava saldırıları düzenlenmesine yeşil ışık yakan Obama, 'Hem Suriye hem de Irak’ta IŞİD’e karşı harekete geçmekten tereddüt etmeyeceğim' dedi.
Al Jazeera, Reuters, AA