Enflasyonun Suçlusu Bulundu: Ahlaksızlık

30.03.2022 - 11:48

Alım gücündeki erime, fiyatlardaki artış kur ve ithal bağımlılığı ile ekonomistler tarafından açıklanmaya çalışılsa da bazı kesimlerde suçlu ilan edilenler maliyetlerdeki artışı fiyatlara yansıtan satıcılar olmayı sürdürüyor. TÜİK verilerine göre üretici fiyatları enflasyonu şubat ayında yıllık bazda yüzde 105,01 olurken, TÜFE yıllık bazda yüzde 54,44 olunca aradaki yansıma kaçınılmaz oluyor.

KDV indirimleri ile önüne geçilmeye çalışılan enflasyondaki yükseliş, sektörel bazda umut verse de ürün sağlayıcıların hemen hemen hepsi vergilerdeki indirimlerin maliyet artışlarını ancak karşıladığını ileterek, fiyatlarda indirimin zor olduğu sinyalini veriyor.

"Bir şey değişmiyor"

Sabah Gazetesi yazarı Dilek Güngör, 'Ticari ahlakı kaybettik' başlıklı yazısında, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın temel ihtiyaç ürünlerinde KDV indirimi duyurusu sonrasında bazı marketlerin ürünlerde fiyatları yükselttiğini iddia etti ve 'İstediğiniz kadar bakanlık elemanlarına denetim yaptırın, zabıtaları salın, valileri harekete geçirin. Bir şey değişmiyor' dedi.

"Herhalde artık şunu kabul etmek gerekiyor: Türkiye'de enflasyon sorunu kadar ticari ahlak sorunu da vardır."

Güngör şöyle devam etti:

Sigaraya zam geleceğine dair dedikodu çıkıyor, markette ürünler tezgâh altına saklanıyor. Zam gelene kadar bekletiliyor. Yağ konusunda biri çıkıp konuşuyor. Marketler yağları depoya saklayıp, vatandaşa taneyle vermeye kalkıyor. KDV'nin düşeceği duyuruluyor. Günler öncesinden etiketler şişirilmeye başlanıyor. Sezon indirimlerinden önce fiyatlara bindiriliyor, sonra yüzde 70-80-90 indirim etiketleriyle vatandaş kandırılıyor.

"Oysa bizim tarihimiz böyle mi?"

Taa, 1200'lü yıllarda ahlaklı bireylerden müteşekkil erdemli bir toplum oluşturmayı hedefleyen değerler sistemi kurmuştuk. İnsana değer veren, dayanışmayı özendiren, adaleti amaçlayan temel ilkeler belirlemiştik. Bugün eşine rastlanılmayan milli birlik ve beraberlik ülküsüyle işleyen muazzam bir sistem oluşturmuştuk. Ahiler, malı belli ihtiyacı karşılayacak şekilde üretirdi. Hile yapmazdı, kalitesiz mal üretmezdi. Belirlenen fiyatın üzerine mal satmazdı. Kalitesiz mal üreten, tüketiciyi aldatan, yüksek fiyatta mal satan olursa da işyeri kapatılır ve toplumsal hayattan dışlanırdı. Ticari ahlaki zayıflayan vicdanıyla baş başa kalınca yine doğru yolu bulurdu.

Artık o ince çizgi de kayboldu.

Ticarette ahlakiliği sağlayacak en önemli unsur veya yaptırım gücü olan vicdanı da kaybettik.