ABD başkanları bazen yalnızca bir tweetle, bazen de kürsüde söyledikleri bir cümleyle piyasaları yerinden oynatabiliyor. Hatta bazıları, söylediklerinin piyasa üzerindeki etkisinin farkında bile olmayabiliyor! Gelin, geçmişten günümüze Amerikan başkanlarının finans dünyasını sallayan açıklamalarına bir göz atalım.
Donald Trump, başkanlık döneminde yaptığı çarpıcı açıklamalarla piyasalarda ani dalgalanmalara neden olmuştu. Özellikle kripto paralara yönelik sert eleştirileri, yatırımcıların dikkatini çekmişti. Örneğin, Bitcoin için “dolandırıcılık” ifadelerini kullandığı dönemde kripto paralarda bir süreliğine düşüş görülmüş, ancak daha sonra “anti-sistem” yaklaşımıyla destekçilerini artırarak fiyatların yükselmesine zemin hazırlamıştı.
Trump’ın başkanlık döneminde Çin’e yönelik yaptığı sert açıklamalar, ticaret savaşlarını alevlendirmişti. 'Çin bizimle ticaret yaparken haksızlık ediyor' dediği anlarda Amerikan borsasında ciddi bir volatilite yaşanıyordu. Ancak bazı şirketler, bu açıklamalardan nemalanmayı başardı. Örneğin, yerel Amerikan üreticileri Trump’ın korumacı politikalarından güç alarak hisselerini artırabiliyorllardı.
Reagan’ın 'Sabah güneş yeniden Amerika için doğuyor' metaforuyla Amerikan ekonomisini canlandırma hedefi, o dönemde borsa rallilerini tetikledi. Reaganomics olarak bilinen bu politikalar, hisse senedi yatırımcılarının altın çağına dönüştü.
Biden’ın fosil yakıtlardan uzaklaşma hedefiyle yaptığı “Temiz enerji geleceğimizdir” açıklamaları, elektrikli araç üreticilerini ve yenilenebilir enerji firmalarını uçurdu. Biden’ın bu modern ve çevreci tavrı, Roosevelt’in reform odaklı söylemleriyle de bir noktada buluşuyor. İkisinin de amacı, ekonomik değişimi bir fırsata dönüştürmek!
Joe Biden’ın başkanlığı döneminde, özellikle düzenleyici baskılar ve kripto yasalarının sıkılaştırılmasına yönelik adımlar, kripto piyasasında volatiliteye neden oldu. Biden yönetiminin “daha sıkı denetim” politikası ve enerji tüketimine ilişkin eleştiriler, kripto paralarda kısa vadeli düşüşlere sebep olurken uzun vadeli düzenleme beklentileri yatırımcıları ikiye böldü.
Bu açıklamasıyla moralleri yükselten Roosevelt, toparlanma sürecini hızlandırmıştı. Roosevelt’in bu umut dolu mesajı, yıllar sonra Barack Obama’nın 2008 krizinde sarf ettiği “Bu krizi birlikte atlatabiliriz” sözlerini hatırlatmıyor mu? Obama da ekonomik paniği yatıştırmayı başarmıştı.
1971’de, “Altın standardını kaldırıyoruz” diyerek doların serbest piyasa değerlenmesine geçişini başlatan Nixon, yatırımcıları adeta ters köşeye yatırmıştı. Piyasalar bu kararla çalkalanmış, ama uzun vadede dünya ekonomisinin bugünkü haline gelmesine kapı aralamıştı.
Başkanlık koltuğuna oturur oturmaz halka hitap ederken, 'Bu kriz, Büyük Buhran’dan bu yana gördüğümüz en kötü ekonomik krizdir' dedi. Evet, doğruydu ama bu açıklama yatırımcıları paniğe sevk etti. Sonuç mu? Borsa çakıldı! Ancak Obama’nın sakinleştirici ve çözüm odaklı adımları sonrasında piyasalar toparlanmaya başladı.
Clinton, teknolojinin geleceği hakkında umut dolu açıklamalar yaparak “Yeni Ekonomi” kavramını destekledi. O dönemde teknoloji hisseleri adeta uçuşa geçti. Ancak herkesin bildiği gibi dot-com balonu sonradan patladı. Ama Clinton’ın bu iyimser açıklamaları, o dönemin piyasa heyecanını fitilleyen unsurlardan biriydi.
Kennedy’nin tarzı oldukça karizmatikti, ama ekonomiye yaklaşımı da bir o kadar etkileyiciydi! 'Dolar, dünya ekonomisinin mihenk taşıdır' diyerek adeta piyasalara “Sakin olun, biz buradayız” mesajı veriyordu. Amacı, yatırımcıların güvenini kazanmaktı. Ancak, ne yazık ki Kennedy’nin dönemi sadece bu tür ekonomik mesajlarla değil, daha çok Küba Krizi gibi uluslararası gerilimlerle hatırlanıyor. Haliyle bu gerginlikler, piyasalarda inişli çıkışlı bir hava estirdi. Yani, bir yandan dolara güven mesajları verilirken diğer yandan savaş korkusu piyasaları allak bullak ediyordu!