Onedio Logo

En Eski Para Birimlerinden Biri Olan İsveç Kronu Hakkında 11 Bilgi

Kapak Görseli

İsveç deyince aklına ilk ne geliyor? Ikea mı, kuzey ışıkları mı, yoksa o meşhur “fika” yani kahve molaları mı? Hepsi güzel ama İsveç’in bir başka yıldızı daha var: Krona! Evet, İsveç Kronu… Bu para birimi sadece cüzdanlarda değil, tarihin tozlu sayfalarında da sağlam bir yeri olanlardan. Şimdi kronanın krallığına adım atalım ve bu tarihi para birimi hakkında bilmediğiniz ama öğrendiğinizde 'Vay be!' diyeceğiniz bilgilere göz atalım.

1. İsveç Kronu tam 150 yıldır hayatımızda, hem de hiç ara vermeden!

1. İsveç Kronu tam 150 yıldır hayatımızda, hem de hiç ara vermeden! Görseli

İsveç Kronu, 1873 yılında resmi para birimi olarak kullanılmaya başlandı. Yani dile kolay, tam 151 yılı devirmiş bir ekonomik yıldızdan bahsediyoruz. Üstelik bu, sadece İsveç’in kendi kararıyla olmadı. İsveç, Danimarka ve Norveç o dönemde İskandinav Para Birliği'ni kurdu ve hepsi kron/krone adını verdikleri paralara geçti.

2. Krona aslında taç demek ve bu hiç de tesadüf değil.

2. Krona aslında taç demek ve bu hiç de tesadüf değil. Görseli

İsveç'in para birimi olan “krona” kelimesi, İsveççe'de “taç” anlamına geliyor. Şimdi düşün: Kraliyetle yönetilen, köklü bir geçmişi olan bir ülke ve onun para birimi… İsminin “taç” olması sence de biraz gururlu ve asil durmuyor mu? İsveç kronu sadece bir ödeme aracı değil; kültürün, tarihsel mirasın ve ulusal sembollerin bir yansıması.

3. Kron’un uluslararası kodu ve sembolü ne?

3. Kron’un uluslararası kodu ve sembolü ne? Görseli

İsveç Kronu’nun uluslararası para kodu SEK kısaltmasıyla tanınıyor. Günlük kullanımda ise “kr” sembolü kullanılır. Euro’nun (€), Dolar’ın ($) yanında oldukça sade kalan bu simge, sadeliğiyle dikkat çeker.

4. Eskiden bir krona, gerçek altınla birebir değiştirilebiliyordu!

İsveç kronu, piyasaya ilk sürüldüğünde öyle gelişi güzel basılmamıştı. 1873’te altın standardına bağlı olarak dolaşıma sokuldu. Bu ne demek diye sorarsanız, 1 İsveç kronu tam 0.403 gram saf altına eşdeğerdi. Yani krona'nın değeri altınla sabitlenmişti.

5. Korona'dan önce İsveç'te "Riksdaler" adında bambaşka bir para birimi vardı.

Kronanın sahneye çıkışı bir gecede olmadı. Ondan önce İsveç, yaklaşık 270 yıl boyunca 'riksdaler' adı verilen para birimini kullanıyordu. Bu para birimi 1600’lü yıllardan itibaren tedavülde kaldı ve zamanla modern dünyanın taleplerine yetişemez hale geldi. İşte tam da bu noktada krona devreye girdi ve tüm ekonomiyi devraldı.

6. İsveç, bir dönem kilo kilo para bastı.

Evet, şaka değil. İsveç 17. yüzyılda platmynt adı verilen devasa bakır levhaları para olarak kullandı. Bu paralar o kadar büyüktü ki bazıları tam 20 kilo ağırlığındaydı! Düşünsenize, pazara gidip birkaç parça sebze alacaksınız ama ödeme yapmak için dambıl taşır gibi para taşımanız gerekiyor. 😂

7. Avrupa’da ilk banknot basan ülkelerden biri İsveç’ti, hem de 1600’lerde!

Banknot dediğimiz kâğıt para kavramı bize artık çok sıradan geliyor. Ama bundan yüzlerce yıl önce bu çok yeni ve hatta şaşkınlıkla karşılanan bir yenilikti. İsveç, 1661 yılında Avrupa’da ilk defa banknot basan ülkelerden biri oldu. Bu işin öncülüğünü ise Stockholms Banco adlı bir banka yaptı. O dönemlerde bu kağıt paralar biraz “güvence mektubu” gibi görülüyordu ama bugün cebimizde taşıdığımız paraların atası oldukları kesin.

8. Öre ile tanıştınız mı?

Kronu, 100 öre’ye bölünüyor ama küçük bir detay var: Artık öre madeni paraları yok! 2010 yılında tedavülden kalktı. Ama hâlâ fiyat etiketlerinde “9,99 kron” gibi rakamlar görebilirsiniz. Bir nevi bizdeki “99 kuruş” efekti diyelim. 😄

9. İsveç halkı Euro’ya geçmeyi açık açık reddetti, hem de referandumla!

İsveç, Avrupa Birliği üyesi olmasına rağmen hâlâ euro kullanmıyor. Peki neden? Çünkü 2003 yılında yapılan bir halk oylamasında İsveçliler, euroya geçişe büyük çoğunlukla “hayır” dedi. İsveç hükümeti de bu karara saygı duyarak krona’yı kullanmaya devam etti.

10. İsveç banknotları tam birer sanat eseri gibi!

Paraya bakarken sadece değere değil, tasarıma da dikkat edenlerdensen bu seni çok mutlu edecek. Çünkü İsveç kronu banknotları sadece kullanışlı değil, aynı zamanda görsel bir şölen! Üzerlerinde İsveç’in ünlü yazarları, sanatçıları, müzisyenleri ve önemli figürleri yer alıyor.

İşte birkaç örnek:

20 kronlukta Astrid Lindgren, yani Pippi Uzunçorap'ın yazarı, var.

100 kronlukta Greta Garbo, yani efsanevi sinema oyuncusu.

11. Dijital İsveç Kronu projesiyle geleceğin parasına öncülük etmeye hazırlanıyorlar.

İsveç, dünyada dijital merkez bankası parası (CBDC) geliştiren ilk ülkelerden biri. 'e-Krona' adı verilen bu proje, fiziksel paraların yerini alacak dijital bir İsveç kronu anlamına geliyor. Yani ileride elimizde para bile taşımayacağız, ama hâlâ “krona” demeye devam edeceğiz. Bu proje hem finansal kapsayıcılığı artırmayı hem de ekonomik sistemi modernize etmeyi amaçlıyor. İsveç bir kez daha “ilklerin ülkesi” olduğunu kanıtlıyor.

Popüler İçerikler

Bir Katliamın Anatomisi: 2 Temmuz 1993 Madımak Oteli'nde Yaşananlar
Bir Katliamın Anatomisi: 2 Temmuz 1993 Madımak Oteli'nde Yaşananlar
Bilge Öztürk Kötü Haberi Paylaştı: İzmir’deki Yangında Sörf Okulu Yandı!
Bilge Öztürk Kötü Haberi Paylaştı: İzmir’deki Yangında Sörf Okulu Yandı!
Schengen Vizesinde Yeni Dönem Geliyor! Bakan Ömer Bolat’tan Schengen Vizesi Açıklaması
Schengen Vizesinde Yeni Dönem Geliyor! Bakan Ömer Bolat’tan Schengen Vizesi Açıklaması