En sevdiğimiz sokak lezzetlerinden biri olan simit, vazgeçilmezlerimizin arasında. Oxford Sözlüğüne 'simit' olarak eklendiğini hepimiz biliyoruz. Peki, sözlüğe bile simit olarak girmişken neden hala gevrek deniliyor? Simit ve gevrek arasında fark var mı? Simit mi? Gevrek mi? Aklınızdaki tüm soruları yanıtlamak için detaylı bir araştırma yaptık. Gelin hep birlikte doğrusu nedir öğrenelim.
Simitin geçmişi 16.yüzyıla kadar uzanıyor. Osmanlı döneminde, ilk üretilen simitler araba tekerleği kadar büyüklermiş. Osmanlı tebaası onu “simid-i halka” olarak adlandırmış. Evliya Çelebi 17. yüzyılda yazmış olduğu seyahatnamesinde Balkan coğrafyasında da simidin varlığından bahsetmiş, isminin ise 'gevrek' olduğunu belirtmiştir.
Ülkemizde çok sevilen ve en çok tüketilen, halka şeklinde, bol susamlı hamur işine İzmirliler de gevrek diyorlar.
Şekil olarak aynı görünüyorlar. İkisi de yuvarlak, ikisi de bol susamlı. Fakat yapılışları birbirinden tamamen farklı bu sebeple de tat olarak da aynı değiller.
Peki nedir simit ve gevreği birbirinden ayıran farklar gelin bi inceleyelim.
İyi bir simidin püf noktaları; unun kalitesi, susamın kalitesi, fırında pişme sıcaklığı ve ustalık becerisidir.
Simit, şekerli, sütlü ve yağlı mayalı hamurdan hazırlanan bir hamur işi. Halka şekli verilen simit, bol susama batırılıp tamamen kaplanır ve fırında pişirilir. Susamlar normalde su yardımı ile hamura bastırılırdı son 20 yıldır ise su yerine pekmez kullananlar da bulunuyor.
Eskiden nohut ya da çiçek mayası kullanılarak kazanlarda kaynayan, sıcak pekmeze atılıp soğutulduktan sonra fırına verilen simitler, bugün hazır yaş mayalarla soğuk pekmezlemeyle fırına verilerek yapılıyor.
Simit olarak adlandırdığımız bol susamlı halka şeklindeki hamur işine İzmirliler gevrek diyorlar.
Hakiki gevrek, simitten farklı olarak nohut mayasından yapılıyor. Su, yağ, tuz ve nohut mayası karıştırılarak unla yoğuruluyor ve gevrek yapılıyor. Hamur, kaynayan pekmezin içine atılarak yaklaşık 10 dakika pişirilir. Kaynayan pekmezden alınan halkalar susama bulanır ve fırında yarım saat daha pişirilir. İki kere pişme işleminden geçtiği için de simite göre çok daha çıtır ve gevrek olur.
Gevreği simitten ayıran bir başka fark ise şekli. Yuvarlama şekilleri tamamen farklı. Simit bükülerek, gevrek ise avuç içerisinde düz şekilde yuvarlanarak yapılıyor.
Simit ve gevrek için en büyük fark, pekmezleme işleminin tamamen ayrı uygulanması.
Simitte pekmezleme işlemi, ön pişirme yapılmadan soğuk olarak uygulanıyor.
Gevrekte pekmezleme işlemi, yoğurulduktan sonra 5-10 dakika bekletilerek, sonrasında pekmez dolu kazanda ön pişirme yapılarak uygulanıyor.
Simit hamuru daha kalın ve yumuşak olurken, gevrek hamuru daha sert ve çıtır.
Simit bükülerek yapılırken, gevrek avuç içinde düz bir şekilde yuvarlanarak yapılıyor.
Mesela gevrek bir simit istiyorumdur... 😀