ABD'nın Rusya'nın petrol satışına ambargoyu gündemine alması ile petrolde günlük artış yüzde 10'u bulurken, güvenli liman altına da kaçışlar hızlandı ve spot altın, bir buçuk yıl sonra 2 bin dolar kritik eşiğini aştı.
Nikel, paladyum, demir, çelik gibi metallerde de fiyatlar rekorlar seviyelere ulaşırken, buğday başta olmak üzere tarım emtia da gıda fiyatlarında sert artışlara sebep oluyor!
Rusya-Ukrayna savaşı ve Batılı ülkelerin Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar, emtia fiyatlarındaki yükselişleri tetikledi. Borsa İstanbul'da da işlem gören şirketlere bu yükselişlerin yansımaları oluyor.
Emtia fiyatlarındaki yükselişin hızlanmasıyla enflasyon baskısı ve şirketler açısından özellikle maliyet baskısının ön plana çıkacağı belirtildi.
Enflasyonist ortamın bir taraftan şirket cirolarını artırıcı yönde etki yapması ve enflasyondan korunma etkisiyle BIST şirketlerine yönelik iştah yaratırken, özellikle marjlar üzerindeki etkisi nedeniyle ayrışmalar olabileceği kaydedildi.
Global Menkul Değerler’in Dünya'nın aktardığına göre, altın, petrol ve buğday gibi diğer emtia fiyatlarındaki artıştan en fazla etkilenebilecek şirketlere yönelik değerlendirmesi şöyle:
Altın fiyatlarındaki yükseliş KOZA Grubu hisselerine olumu yansıyacaktır. Özellikle satış hacimlerinin zayıf seyrettiği dönemde ciroyu ve karlılığı destekleyici etki yaratacaktır.
Petrol fiyatlarındaki yükseliş Tüpraş (TUPRS) açısından maliyet artışı ile kısmen olumsuz etkiye sebep olabilir, ancak stok karı beklentileri dolayısıyla daha dengeli/sınırlı olumlu etkiye de neden olabilir.
Petrol fiyatlarındaki yükseliş, nafta fiyatlarındaki paralel artış dolayısıyla Petkim'in (PETKM) kar marjları üzerinde baskı yaratabilir. Bu noktada nihai ürün fiyatlarının seyri belirleyici olacaktır. Ürün fiyatlarında aynı hızla yükseliş olmayacağı varsayımıyla ilk etki kısmi negatif olabilir.
Buğday fiyatlarındaki yükseliş denildiğinde ilk etapta Ülker Bisküvi (ULKER) akla gelmekte olup olumsuz yönde etkilenmesi beklenebilir. Ulusoy Un'un (ULUUN) ise kısa vadede olumlu seyrini koruyabileceğini tahmin ediyoruz.
Kömür fiyatlarındaki artışın hızlanması, girdi maliyetleri içindeki payı açısından çelik üreticileri için olumsuz olacaktır. Ereğli Demir Çelik (EREGL) ve Kardemir (KRDMD) için negatif.
Her ne kadar hedge yöntemleri uygulanıyor olsa da petrol fiyatlarındaki artış genel itibariyle havacılık sektörü genelinde THY (THYAO) ve Pegasus (PGSUS) olumsuz algıya neden olabilir.
Gübre tarafında hammadde fiyatları petrol ile korele hareket etmektedir. Bu doğrultuda gübre şirketlerinin kar marjları petrol fiyatının yükselişinden olumsuz etkilenmektedir. Bagfaş (BAGFS) ve Gübre Fabrikaları (GUBRF) için negatif.
Ek olarak EUR/USD paritesindeki düşüşün Avrupa bazlı gelirleri yüksek olan ihracatçı beyaz eşya ve oto şirketleri (FROTO, TOASO, ARCLK, VESBE, VESTL) üzerinde olumsuz etkiye neden olması beklenebilir.
Almatı Havalimanı’nın eklenmesi sonrasında TAV Havalimanları'nın (TAVHL) EUR/USD’deki gerilemeden olumlu etkilendiğini belirtelim, ancak piyasa algısı nedeniyle etkisi sınırlı kalabilir.
Dünya'nın haberine göre, 24 Şubat Perşembe Rusya operasyonları ile Borsa İstanbul'da düşüş büyük olmuş ve şirketlerde de ilk etap Rusya ile direkt iş bağlantısı olan hisseler etkilenmişti.
İlk olarak THY yüzde 9,97 kayıp yaşarken fabrikaları ve satış büyüklüğüyle Rusya pazarında etkili olan Anadolu Efes’te düşüş yüzde 9,54 seviyesinde oldu. En yüksek kayıplardan birisi de Rusya’dan aldığı işlerle öne çıkan Tekfen’de. Tekfen’deki kayıp yüzde 9,93 oldu.
Enka İnşaat yüzde 8,99 düşerken yine Rusya pazarında önemli oyunculardan Mavi Giyim yüzde 9,96 gerilemiş durumda. Şişecam yüzde 9,71, Ukrayna’da bağlı ortaklığı olan Turkcell yüzde 4,47 kayıp yaşamıştı.
Rusya pazarında aktif olan şirketlerden Enka İnşaat, KAP'a durum değerlendirmesi ve bir açıklamada bulunmuştu. Rusya'da inşaat ve gayrimenkul sektöründe uzun senelerdir iş anlaşmalarının devam ettiğini aktaran Enka İnşaat'ın açıklamasında mevcut fiili durumun kısa vadeli etkisinin minimum düzeyde kalacağı ifade edilirken, Ukrayna'da ise herhangi bir yatırımın bulunmadığını duyurmuştu.
Savaş endişeleri gıda şirketlerinin hisselerini yukarıya taşımıştı. Borsa İstanbul'da saat 12.51 itibariyle kayıp yüzde 6,75'e varırken Rusya'nın Ukrayna saldırısı sonrası salça, un, süt ve su gibi gıda şirketlerinin hisseleri yükselişe geçti. En çok yükselenler arasında yüzde 9,49 ile Ulusoy Un gelmiş, onu yüzde 9,04 ile Pınar Et ve Un Sanayi izlerken, Tat Gıda da yüzde 4,30 ile en çok yükselenler arasında olmuştu. Pınar Süt yüzde 3,69, Pınar Su yüzde 3,45, Van Et yüzde 2,81 ile pozitif tarafta kalan şirketler arasında öne çıkmıştı.
Bugün ise Borsa İstanbul'da endeks bazında bankacılık tarafında satışların yüzde 1'in üzerinde olması ile BİST 100 endeksi de negatif seyrederken, emtia yükselişi desteğiyle Madencilik en çok yükselen sektör endeksi oluyor. Onu gıda takip ederken, metal, ticaret, gayrimenkul, kimya gibi sektörler de pozitif tarafta yer alıyor. Sınai endeksi sınırlı bir yükselişle seyrini sürdürüyor.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.