Oldukça sıkıntılı ve kasvetli günlerden geçiyoruz. Hani demiş ya şair, “Yaprak döker bir yanımız, bir yanımız bahar bahçe.” işte her gün bu modda uyuyup uyanıyoruz. Pandemi, savaşlar, depremler, ekonomik kaygılar, döviz kurundaki sıçramalar, teknolojik gelişmeler gibi durumların bir arada sunulduğu muazzam bir meydan okuma ile yılın ilk ayını tamamladık.
Problemlerin ve zorlukların insanlar üzerinde negatif etkisi elbette var ancak tüm bu olan bitenin pozitif etkilerinin de olduğu bilinen bir gerçek.
Evet, bizi öldürmeyen şey güçlendiriyor!
Ülke olarak hatırı sayılır pek çok sorunun merkezinde bulunduğumuz ve tam bir “Survivor” olarak yaşadığımız kaotik bir dönemdeyiz. Bu dönemde yaşadığımız problemleri aşmakta sorun yaşamamızın çok normal olduğunu belirtmek isterim. Her problem her insan için farklı öneme ve farklı zorluk derecesine sahiptir. Bu bağlamda, yine her insanın problem çözme yöntemleri de farklıdır diyebiliriz.
İşte bu noktada sizlere günlük hayatınızda da kullanabileceğiniz harika bir problem çözme metodolojisinden bahsedeceğim;
Teknik bir konu başlığıymış gibi görünebilir ancak en basit şekilde anlatmak gerekirse bir tasarımcının ürün ya da çözüm tasarlarken kullandığı tüm yöntemleri günlük problemlerimizi çözerken de kullanabiliriz. Üstelik bu yöntemleri kullandığımızda yaşadığımız muazzam deneyimin sonunda elde ettiğimiz başarı oranı oldukça yüksektir. Tam anlamıyla tasarım odaklı düşünceyi bu şekilde tarif edebiliriz.
Tasarımcı Gibi Düşün!
Tasarımcı gibi düşünelim, düşünelim ki problemin tüm yönlerini en ince ayrıntısına ve duygusuna kadar anlayabilelim.
Aslında ilk aşama elimizdeki problemi tüm yönleri ile hissetmek ve doğru anlamaktan geçiyor. Tasarım odaklı düşüncenin temel taşı insan odaklı yaklaşım olarak bilinir. Çözüm sonunda insan odaklı olmadığı sürece başarı elde etmiş sayılmayız. Tasarımcı, çözümünü probleme maruz kalan tüm taraflar için üretmek zorundadır ve sonuç çıktısı tüm yönleri ile çözüme hizmet etmelidir.
İşte Tasarımcı Düşünce’nin (Design Thinking) bizlere problem çözmek için önerdiği beş adım;
Problemin etkilediği tüm tarafların yaşadığı duyguları içselleştirerek işe başlayabiliriz. Tarafsız bir bakış açısı ile iç görüleri anlamaya çalışarak, ön yargıdan uzak ve müdahale etmeden gözlemlemek bunu yapmanın en iyi yollarından biridir. Sadece anlamaya ve duyguya odaklanıyoruz.
“Gerçek tasarımcılar gerçek problemleri hatta bazen henüz tanımlanmamış problemleri gören kişilerdir” der Donald Norman. Tanımlamak bir nevi mevcut problemi en sade ve en basit şekilde anlatabilmektir. Yaşanan problem süresince karşılaşılan zorlukları ve aşamalarını keşfedip bunu en doğru şekilde ifade etmemiz önemli bir adımdır. Ancak doğru soruları sorarak doğru cevaplara ulaşabiliriz. Çözüme giden yoldaki haritamızı tanımlama aşaması belirler.
Duygusunu hissettiğimiz ve tam olarak açıklayabildiğimiz bir problemin çözümü için fikir bulmak hiçte zor olmayacaktır. Bu aşamada çözüm odaklı ve eyleme dönüştürülebilir fikirler bulmamız önemlidir. Bunu ne kadar çok farklı düşünen kişi ile yaparsak o kadar etkili ve eğlenceli olacaktır.
Birçok fikir bulduk ve hangisinin gerçekten işe yarayıp yaramadığını en az kayıp ve maliyet ile ölçmek istiyoruz. İşte bunun için harika bir aşamadayız. Bu aşama ile nihai çözümü test etmeden önce olası çözüm fikirlerimizin sağlamasını yapmamıza olanak sağlar. Bu bazen bir kağıt-kalem, bazen oyun hamuru, bazen de çok basit maketler hatta legolar olabilir.
Prototip aşamasından sonra nihai çözüme karar verdiysek artık çözümü gerçek kişiler ile test edebiliriz. Test aşaması gelişim sürecinde olan her çözümü mükemmelleştiren değerli bir aşamadır. Bu aşamada karşılaşılan eksikler ve
hatalar kalıcı çözümler için bize yol gösterici olacaktır. Probleme karşı bulduğumuz değerli çözüm hakkında elde ettiğimiz görüşleri raporlayıp tekrar iyileştirme ve üretim sürecine gidebiliriz. Bu da bizi doğru çözüme ulaştırır.