Elon Musk günümüzün, belki de insanlık tarihinin en heyecan verici, gözü en yükseklerde olan girişimcilerinden bir tanesi. Uzun süredir Mars'a insan götürme planları yapan Musk, dün bu planının neredeyse tüm detaylarını özel bir sunumla paylaştı ve hemen hemen herkesi heyecanlandırdı. Gelin size o detaylardan bahsedelim.
Şöyle ki; uzaya göz attığımızda en yakınımızda bulunan yapılar Merkür, Venüs, Ay, Mars, Jüpiter ve uyduları.
Venüs, yoğun basınca ve yüksek sıcaklığa sahip olmasıyla gönderilen insanlara adeta cehennemi yaşatacak bir gezegen. Gönderilen uzay araçları bile o koşullara dayanamayıp eriyor, parçalanıyor ve yok oluyor. Merkür ise Güneş'e çok fazla yakın olması nedeniyle bir hayli elverişsiz.
Mars ise hem ince atmosferi, hem karbondioksit bakımından zengin olması (bu bitkiler için önemli bir nimet), hem de buz şeklinde sıvı barındırıyor olması gibi etkenlerle elimizdeki en iyi alternatiflerden.
Jüpiter gaz gezegeni olması nedeniyle hiçbir zaman yaşanılır hale getiremeyeceğimiz bir gezegen, Jüpiter ve Satürn'ün bazı uyduları ise yaşama uygun olabilir ancak onlar da Mars kadar yakın değil. Tüm bu nedenlerden ötürü Mars'a odaklanıyor Musk.
Günümüzde Mars'a gitmek isteyen birinin 10 milyar doları gözden çıkarması gerekiyor. Bu bedel oldukça yüksek, bunu düşürmeden Mars'a yolculukların artması ve orada koloni kurulması oldukça zor. Dolayısıyla ilk hedef olarak bu bedelin düşürülmesi ve böylece daha çok insanı oraya göndererek (en az 1 milyon kişi) bir gün kendi kendini devam ettirebilecek bir şehir kurulması planlanıyor. Şimdilik o hedefe ulaşmak için daha çok var, ama ilk etapta temel şeyleri halletmek için daha az sayıda insan yeterli olacak.
Ancak bu maliyeti bu seviyelere düşürmek oldukça zor olacak, temelde uygulanması gereken 4 şey bulunuyor:
Elon bu konuyu, maliyeti 90 milyon dolar olan Boeing 737 tipi uçaklarla örnekliyor. Eğer bu uçaklar tekrar kullanılamasaydı, 180 kişilik bir seyahatte kişi başı bilet fiyatı 500 bin dolar olurdu. Tekrar kullanılabilmesi sayesindeyse bilet fiyatları yalnızca 50 dolara iniyor. Uzay araçlarını tekrar kullanmayı tam olarak çözdüğümüzde de bilet fiyatlarını 10 milyar dolarlardan daha aşağı çekebileceğiz.
Yine de normal gelirli bir insanın seviyesine kadar inmesi her zaman imkansıza yakın olacak, dolayısıyla bizler otobüs kartlarımızı doldurmaya devam.
Yörüngede yakıt ikmali yapılmayan bir sistemde 3 aşamalı uzay aracı gerekiyor. Üstelik bu araç, yakıt ikmali yapılabilene kıyasla 5-10 kat daha büyük ve dolayısıyla maliyetli oluyor. Bu yüzden tek seferde yakıt ikmali yerine, yörünge gibi birkaç farklı noktada tekrar yakıt yüklemesi yapılabilirse işler çok daha iyi hale geliyor.
Mars üzerinde yakıt üretimi de bununla bağlantılı. Çünkü dönüş yakıtını orda üretmek yerine Dünya'dan götürürsek, bu en az 5 kat daha fazla ağırlık anlamına geleceğinden kapasitenin artırılması gerekecek; yani maliyet yine tavan yapacak.
Temelde bu iş için düşünülen 3 yakıt var. Bunlardan ikisi ya çok pahalı olmaları ya da Mars'ta üretimlerinin zor olması gibi nedenlerle çok tercih edilebilir seviyede değil. Üçüncü yakıt ise deep-cryo methalox (CH4/O2). Bu yakıt hem transfer için, hem maliyeti ve yeniden kullanımı için, hem araç boyutuna uygunluğu için, hem de Mars üzerinde üretime çok uygun olduğu için şu anda en ön plandaki tercih.
Görüldüğü gibi uzay gemisi atmosferden çıktıktan sonra hareket motoru (itici, ing. booster) ayrılıp Dünya'ya doğru dönüyor. Uzay aracı bu sırada yörüngede yakıtın gelmesini bekleyeceği durağına doğru ilerliyor. Bu sırada fırlatma noktasına dönen booster'a yakıt tankeri yükleniyor. Bu şekilde tankerle bir kez daha yörüngeye çıkıyor ve tankeri bırakıp tekrar dünyaya dönüyor. Daha sonra tanker, uzay aracının yakıtını dolduruyor ve o da dünyaya geri dönüyor. Uzay aracı ise Mars'a doğru seyahatine, güneş panellerini açarak 200 kW enerji üretimiyle başlıyor.
Hareket motorunun ilk aşamada uzay aracından ayrıldıktan sonra geri dönmesi yalnızca 12 dk alıyor. Ayrıca bir hareket motorunun 1000, yakıt tankerinin 100, uzay aracının kendisinin ise 12 kez tekrar kullanılması düşünüyor.
İlk uzay aracının 100 kişi alacağını ve 26 ay arayla Dünya'dan tekrar insan taşıyacağını düşünürsek, 1 milyon insana ulaşmak için 10 bin sefere ihtiyaç duyulacak ve bu çok uzun bir zaman gerektirecek. Bu yüzden zamanla hem kapasiteyi 200 insana çıkarma, hem de böylece kişi başına maliyeti daha da aşağı çekme fikri üzerinde duruluyor.
Ayrıca planlara göre zamanla yörüngede bekleyen uzay aracı sayısı giderek artarak binlere ulaşacak, bu yüzden daha fazla insan taşınabilecek. Sonuç olarak 1 milyon insanla kendi kendine yeten bir şehir hedefine ulaşmak için önümüzde 40-100 yıl arasında bir sürecin olduğunu düşünüyor Musk.
Buz halinde yeterince suyun olduğunu söylüyor nitekim kendisi. Asıl problemin enerji üretmek olduğunu, bunu da çok fazla sayıda güneş paneli kullanarak çözebileceğini düşünüyor. Nükleer enerjinin de bir alternatif olabileceğini düşünüyor ama bu konudaki kararı yalnızca kendisinin alamayacağını, işin içine nükleer enerji girerse kamuoyu genelince bir kararın alınması gerektiğini belirtiyor.
Öncelikle bu ilk yolculuğun inanılmaz tehlikeli olduğunu ve ne yapılırsa yapılsın bu tehlikenin sıfıra indirilemeyeceğinden bahsediyor. Dolayısıyla bu ilk yolculuk için çocukların katılmasına kesinlikle izin verilmeyecek. Katılan kişilere ölmeye hazır olup olmadıkları sorulacak ve ölmeyi gerçekten göze alıyorlarsa gitmelerine izin verilecek.
Bu arada küçük ve güzel bir ayrıntı vereyim, kendisi giden bu ilk uzay aracının adını ''Heart of Gold'' koymayı planlıyormuş (Bilmeyenler için: Otostopçunun Galaksi Rehberi, Altın Kalp).
Asıl amacın Mars'a herkesi göndermek değil, Mars'a gerçek anlamda yerleşmek olduğunu söylüyor. Dünya'nın uzun süre yaşanabilir bir gezegen olarak kalacağını, ama yine de insanlığın çok gezegenli bir tür haline gelmesi gerektiğini düşündüğünü de ekliyor.
Radyasyon sorununun çok önemli olmadığını ve önleyici kalkanlar sayesinde aşılabileceğini, Mars'a giden ama orada bir şehir kurulmasına yardım etmeden sadece 'gezip geri gelmek' isteyenlerin veya 'ortamı beğenmeyenlerin' tekrar dönebileceğini, Mars'a gitmek için üstün fiziksel yetkinliklerin aranmayacağını veya aylarca deneylere tabi tutulunmayacağını belirtiyor.
Musk bu konudaki soruya kendisinin de sırayla yörüngeye gitmek, ISS'e (Uluslararası Uzay İstasyonu) gitmek ve son olarak da Mars'a gitmek istediğini söylüyor. Ancak bir aksilik meydana gelir de hayatını kaybederse, kendisinden sonra geleceklerin daha fazla kar amacı güderek oldukça masraflı olan Mars programını iptal etmelerinden korkuyor.
Bu nedenlerle şimdilik böyle bir seyahat planlarında yokmuş. Zaten başka bir soruda da Mars'a ilk gidecek insanlardan biri olmayacağını, riskin çok büyük olduğunu ve çocuklarının geleceğini görmeden ölmeyi göze alamayacağını da belirtiyor.
Ne diyelim, Musk vizyonuyla insanlığın kaderini değiştirmeye devam edeceğe benziyor. Bizlere de ona hayran kalmak düşüyor...
bir kaci haric, yorumlari okuyunca resmen icim karariyor. bu kadar dar gorusluluk, olaylara bu kadar sig bakmak.
adamların derdi marsa koloni kurmak bizim derdimiz yol yapmak neyse marsda yol ihtiyacı olursa devletimiz o zaman marsa gitmeyi düşünebilir :)
Dünya'nın yönetimini Elon Musk'a bıraksak eminim dünya çok kısa sürede büyük bir gelişim kaydecek düzeye ulaşabilir.