Türkiye genelinde yaşanan büyük elektrik kesintisinin sebebi ile ilgili hala net bir açıklama yapılmamışken, çeşitli teoriler internette dolaşmaya başladı bile. Bunlardan en dikkat çekici olanı Ekşisözlük yazarı 'Senin beni sevebilme ihtimaline sicayim'nın İran iddiası oldu.
Yemen'deki zıtlaşma, notalar vs derken İran bize sattığı doğalgazın vanasını kapattığını iddia eden yazarın entrysinin dikkat çekici noktaları şöyle:
--------------------------------------
elektrik iletimi bilindiği gibi enterkonnekte sistem üzerinden yapılır. enterkonnekte sistem dev bir yol ağı gibi düşünülebilir, bazı kavşak noktalarında olası problemler gerçekleşse bile enerji başka rotalar üzerinden hedefine ulaşacak şekilde tasarlanır. özellikle çok önemli tesislerin**** alternatifli besleme hatları olmasına dikkat edilir.
sizce herhangi bir yerde meydana gelen lokal arızadan dolayı böylesine dev bir sistemin çökmesi mümkün mü?
elbette değil, o yüzden adını enterkonnekte sistem koyup, 7/24 çalışması için kılcallarına kadar ayırıyor ve alternatif rotalardan besleme hatları çekiyoruz ya.
peki bu durum neden olabilir?
1) bir grup insan en büyük üretim tesislerine eşzamanlı sabotaj düzenler. aynı anda atatürk, keban gibi barajlar ve büyük üretim tesisleri devreden çıkar. böyle bir şey olsaydı şimdiye dek kokusu çıkardı, fakat olmadı. o yüzden pas geçiyorum.
2) iran doğalgaz vanalarını kapatır. yemen'deki karşılıklı atarlanma, tayyar'ın inişli çıkışlı olayları sebebiyle, iran doğalgaz satış sözleşmesinde bulundurduğu acts of god şerhinden doğacak mücbir sebebi devreye sokar (önceden yapmışlığı var birkaç kez) ve enerji ihtiyacımızın büyük yoğunluğunu karşıladığımız doğalgaz çevrimli enerji santralleri devreden çıkar. enterkonnekte sistem bir anda yüzde kırktan fazla yükü kaybettiği an ne olur biliyor musunuz?
vücudunuzdan kanın yarıdan fazlasının atıldığını düşünün. kalan kan vücudun işlevini devam ettirebilir mi? hayır. elektrikte de gerilim düşümü ve trafoların çevrimleri yapamayacak olması dolayısıyla -eğer teiaş hızlı müdahale edip kalan enerjiyi yüksek öncelikli yerlere kanalize etmezse- kalan enerji tüm sisteme dağılacak ve enterkonnekteyi çökertecektir. ki bence olan da tam olarak budur.
oha, ne bilgiye açmışsınız. dur o zaman, devamını getireyim:
türkiye'de yıllardır 'her ile doğalgaz verilmemesi' ve 'termik santralların kullanılmaya devam edilmesi' rant yahut bilgisizlikten değil, devletin bilerek ve ısrarla devam ettirdiği bir stratejiydi. doğalgaz, devletin elinde olmayan bir kaynaktı ve buna olan bağımlılığın artması uzun vadede, herhangi bir ihtilafta şimdi yaşadığımız gibi sorunlara sebebiyet verebilecekti.
peki akp ne yaptı? iktidara geldiğinden bu yana doğalgaz elektrik santrallerinde korkunç sayıda bir artış yaşattı. bu yetmedi; 12 yeni ile doğalgaz verdi. elbette, hizmettir falandır ama; bu noktaya geldiğimizde, birileri vanayı kapattığında o doğalgaz tesisatları var ya,
boru olarak döşenirler adama.
kimseyi korkutmak istemem, ama ben böyle olabileceğini, doğalgazsız kaldığımız anda tüm türkiye'de elektrik gideceğini geçen sene içinde birkaç entry'de ima ettiğimde beni linç etmişlerdi bazı arkadaşlar.
elektrik ne zaman gelir?
ne zaman iran (ve belki rusya) vanaları açar, o zaman gelir. ya da epdk bulgaristan'dan ekstra ve yüklü elektrik alımını ayarlayabilirse, o zaman. ki bulgaristan tek başına bu kadar büyük bir şebekeyi besleyemeyecektir. o yüzden saat vermek zor.
beş sene önce bu durumun nelere sebep olabileceğini anlattığım entry:
(bkz: türkiye'nin enerji sorunu)
winter is here.