İran'dan gelen doğalgazın kesilmesi ile sanayide yapılan BOTAŞ'ın deyimiyle 'kısıntı'ların yarattığı kaos devam ediyor.
Kesintiler nedeniyle sektörlerde kayıplar artarken, çelik sektörünün kaybının 1 milyar lira olacağı tahmin ediliyor.
Sanayide çalışan işçilere ise ücret kesintisi veya yıllık izin dayatması yapılıyor.
Birgün Ekonomi Servisi haberine göre, hükümetin plansız ve alelacele aldığı kararlar nedeniyle kışın ortasında patlak veren enerji kriziyle sanayi üretiminde kritik hafta yaşanıyor.
Sanayideki elektrik ve doğalgaz kısıntılarına yönelik endişelerini dile getiren sanayiciler, kesintilerin çelik sektöründe 1 milyar TL kayıp yaratacağını anlattı. İhracat tarafında ise zamanında teslim edilmeyen siparişlerden dolayı iptaller yaşandığına dikkat çekildi ve 'İmalat yapamazsak ihracat da duracak' uyarıları yapıldı.
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan, “10 günlük doğalgaz kesintisi ve şu an üç gün olarak bildiğimiz elektrik kesintisi elbette ciddi bir etki yaratacak. Sektörde yıllık yaklaşık yüzde 1 üretim gerilemesine eş değer bir kayıp olacak” dedi.
Aslan, “Sektöre 1 milyar TL kayba sebep olacak. Üretim bantlarının durdurulamayan kısımlarından ötürü yüzde 40 doğalgaz kesintisi yaklaşık yüzde 60, diğer yandan 72 saat elektrik kesintisi en az 80 saatlik üretim kaybına sebep olacak” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan enerji kısıtlamalarının çelik sektörüne olan yansımalarını değerlendirdi. Bloomberg HT’de açıklama yapan Yayan, kısıntıların sektörü olumsuz etkilediğini belirtirken 300-400 bin ton civarında üretim kaybının söz konusu olduğunu belirtti.
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), ise yaşanan kriz sonucunda ortaya çıkan bazı iddialara yanıt verdi. BOTAŞ, 'BOTAŞ’ın İran’a borcu olduğu için böyle bir kesinti yapıldı' yönündeki iddia konusunda 'Bu iddia tamamıyla gerçek dışıdır. BOTAŞ’ın İran dâhil hiçbir tedarikçisine borcu bulunmamaktadır' açıklaması yaptı.
Açıklamada, 'Yaz döneminde doğal gaz depolama tesislerimizde depolama yapılmakta olup her yıl olduğu gibi bu yıl da planlamalarımız kapsamında depolama tesislerimizde azami miktarda doğal gaz depolanmıştır. İhtiyaç duyulan günlerde doğal gaz depolarından gaz kullanımı yapılmaktadır' denildi.
Türkiye’nin yaz aylarında gaz fiyatları yükselince depolardaki gazı bitirdiği yönündeki iddia ile ilgili BOTAŞ, 'Türkiye’nin yaz dönemi doğalgaz talebi uzun dönemli doğal gaz alım ve satım anlaşmalarımıza bağlı boru ve LNG arz kaynaklarından sağlanmaktadır' değerlendirmesini yaptı.
Açıklamada, 'Depo doluluk oranları kış koşullarına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Mevcut durumda ortaya çıkan kış koşullarındaki doğalgaz talebini karşılamak adına doğalgaz depolarımız planlamalarımız çerçevesinde azami seviyede kullanılmaktadır' bilgisi verildi.
BOTAŞ '2018 Ocak ayında depolarda var olan doğalgaz yüzde 73 oranında iken şimdi yüzde 32 seviyesinde.' yönündeki iddia ile ilgili olarak ise 'Doğalgaz depoları yaz dönemlerinde doldurulup kış dönemlerinde ihtiyaca göre kullanılmaktadır' şeklinde görüş belirtti.
BOTAŞ eski Genel Müdürü Gökhan Yardım, Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda doğalgaz depolama verilerinin kaldırıldığını belirtti. Yardım, “BOTAŞ, elektronik bülten tablosunda (EBT) Tuz Gölü ve Silivri depolarının günlük enjeksiyon, geri üretim ve stok verileri ay bazında gün gün yayınlanıyordu. Biraz önce değişti sadece o günkü geri üretim verileri yayınlanıyor. Enerji Piyasalar İşletme AŞ (EPİAŞ) Şeffaflık Platformu’nda 18 Ocak’tan sonraki depolama verileri de kaldırıldı” ifadelerine yer verdi.
EPİAŞ’ta Tuz Gölü’ndeki depoya ait tüm veriler kaldırılırken, Silivri’deki depoya ilişkin de 18 Ocak sonrasındaki veriler kaldırıldı.
18 Ocak itibarıyla Silivri’deki depolarda toplam 1,2 milyar metreküplük gaz kaldığı, en son 18 Ocak’ta günlük geri üretim miktarının 14,4 milyon metreküp olduğu verisi sistemde yer alıyor.
Silivri’deki depoların toplam kapasitesi ise 3,1 milyar metreküp düzeyinde ve önceki gün itibarıyla burada yaklaşık 1 milyar metreküplük gaz bulunduğu tahmin ediliyor.
BOTAŞ tarafından önceki gün üreticilere gönderilen e-posta ile ilaç, et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri üreten işletmeler için doğalgaz kesinti uygulamasının sonlandırıldığı bildirilse de elektriğin yoğun olarak kullanıldığı sanayilerde kesintiler devam ediyor.
Gen İlaç tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada elektrik kesintisi nedeniyle ASO ikinci ve üçüncü organize sanayi bölgelerinde yer alan üretim tesislerinde üretime ara verildiği duyuruldu. Sürecin şirketin olağan iş akışına, satış-pazarlama faaliyetlerine ve gelirlerine etkisi olmayacağını belirtildi.
OSB’lerde üç gün elektrik verilmemesi nedeniyle pek çok fabrikada düzenlemeler yapılıyor. Ankara Sincan OSB’de bulunan Arçelik Bulaşık Makinesi fabrikasında da üç güne göre işçilerin çalıştığı vardiyalarda yapılan düzenleme işçiler tarafından tepki çekti.
Üç günlük üretim arası nedeniyle yıllık izni olanların yıllık izinlerinden kesileceği, izni olmayanların ücretlerinin yüzde 75’inin yatırılacağı sendika tarafından işçilere bildirildi. Ayrıca sözleşmeli personelin de temizlik için fabrikaya gelmek zorunda olduğu duyuruldu. Sendika temsilcilere tepki gösteren işçiler bantlarda kısmen üretimi durdurdu. Evrensel’e konuşan işçiler, “Bizim çalışma düzenimizi işveren planlıyor, bize hiç sorulmuyor. Mesajları ise sendika atıyor. Şu koşullarda insanlık dışı şekilde çalışırken sendika bizim hakkımızı savunmuyor. İşçi sağlığını ve güvenliği hiçe sayılıyor. Elektrik kesintisinin, doğalgaz kesintisinin faturası bize çıkarılıyor” ifadelerini kullandı.