Son bir yılda alım gücü daha da hızlı düşerken, özellikle 2022 başladığından bu yana geride bıraktığımız yaklaşık 4,5 aylık sürede hayallerimiz dahi sıfırladık. Ev ve araba fiyatlarında dünyada bir maliyet ve hammadde artışı olduğu kesin olurken, yurt içinde ise enflasyon, fırsatçılık, yabancıların oluşturduğu piyasa yerli halkın belini büküyor.
BBC Türkçe'nin haberine göre, Ekonomist Murat Gülkan, 'Konut fiyatlarında ve kiralarda böylesine bir yükseliş varken neden ucuz krediyle fiyatlar daha da yükseltiliyor, anlamak zor' yorumunda bulunurken, enflasyonu düşürmeden konut sektöründe yaşanan sıkıntılara çare bulmanın bir imkanı olmadığını belirtiyor.
Yüksek konut fiyatlarının büyük bir sosyoekonomik problem doğurduğunu aktaran Gülkan, 'Çoğu hanehalkı için barınma, aylık giderlerinin en büyük kısmını oluşturuyor. Fiyatlar da kiralarla beraber hareket ediyor' diye de ekliyor.
Ekonomist Arda Tunca ise İstanbul'da pakette bulunan fiyatlara ev kalmadığını, İstanbul dışındaki şehirlerde bile ev fiyatlarının bu seviyeyi aştığını söylerken, 'Maaşlar enflasyonla aynı oranda artmadığı için nüfusun büyük bir bölümü için ev sahipliği imkansız hale geldi' diyor.
Tunca, yüksek enflasyon yüzünden gayrimenkulün son yıllarda ciddi bir yatırım aracına dönüştüğünü hatırlatırken, konut fiyatlarının bu kadar yükselmesinin en büyük nedenlerinden birinin bu olduğunu da ekleyerek şunları söylüyor:
Kredi faizleri her ne kadar düşükmüş gibi gözükse de ücretler o kadar baskılanmış durumda ki enflasyona göre aylık taksit ödemelerinin gerçekleştirilmesi mümkün değil. Açıklanan paket siyasi bir hamle. Bu paketlerle ciddi bir konut talebinin oluşması mümkün değil. Diyelim ki paketler gerçekçi ve bu sayede ciddi bir konut talebi yaratıldı, ancak kredi genişlemesi tarihin en yüksek seviyelerinde. Talebin artması enflasyonun daha da yükselmesi anlamına gelir. Enflasyonla mücadele etmek için popülist bir yaklaşımla enflasyonu artırıcı bir başka unsur daha yaratılıyor.
Dünya'da Alaattin Aktaş ise finansman paketini şu şekilde özetliyor:
Bu kez şapkadan konutla ilgili yeni bir finansman projesi ya da modeli çıktı. Özünde konut satışını desteklemeyi amaçlayan, biraz detaya inince vatandaşın elindeki döviz ve altınını bozdurmasını sağlamaya dönük bir proje.
Söz konusu proje kapsamında sıfır konut alan vatandaşa on yıl vadeli ve yıllık yüzde 0.99 faizli 2 milyon liraya kadar kredi olanağı sağlanıyor ya... İşte bu krediyle ilgili bir tweet gördüm. Gerçek bir isimle atılmadığı için bu tweetin kime ait olduğunu yazamıyorum:
“Ben devletimin bana 2 milyon liralık kredi sağlamasını istemiyorum. Ben bir evin 2 milyon lira olmasını değil, aylık kazandığımdan kenara ayırarak rahatlıkla ev alabileceğim normal fiyatlar istiyorum.”
Söyler misiniz, “Konut Finansmanı Projesi” adı verilen bu yeni finansman paketi bundan daha güzel özetlenebilir miydi?
İnsan bazen gerçekten şaşırıyor. Aslında bunca yıl ekonomide sıkıntıları geride bırakabilmek amacıyla hep aynı yolun tercih edildiğini gördükten sonra şaşırmamak gerekiyor ama olmuyor. Yine şaşırıyoruz, yine şaşırıyoruz!
Sayılar ortaya koyuyor, bırakın dar gelirliyi, orta düzeyde geliri olanlar, hatta iyi bir geliri olanlar bile bu krediyi kullanıp konut alamaz. Kendimizi kandırmanın alemi yok. Bu paket kapsamında döviz ve altın için “gel gel” yapılıyor, çünkü kımıldayacak alan kalmadı.
Hadi diyelim bu paket şahane, çok iyi sonuçlar verecek, insanlar güle oynaya ev sahibi olacak. İyi de derdimiz bu mu, şu aşamada bu mu?
Konut satışını hızlandırarak ekonomik sorunlarını aşan bir ülke olmuş mudur? Belli mi olur, belki biz başarırız!
Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır haberine göre, bu proje ile yine, ucuz kredi, parası olanlara kaynak transferi olarak yapılacak. Asgari ücret 4 bin 253 TL, ortalama memur maaşının 6 bin 285 TL ve emekli maaşı 2 bin 500 TL olurken, Türkiye’de, aylık en az 14 bin 277 TL ev taksiti ödenebilmesinin dar gelirli ya da sabit gelirliler için olanaksız olduğu vurgulanıyor.