Dolar, Türkiye ekonomisinde bir algı unsuru olurken, son yıllarda yaşanılan kur şokları herkesi tetikte tutmaya devam ediyor. 2018 yazında ve 2021 sonunda yaşanan kur şokları sonrası 2022'de dolar sakin ancak emin adımlarla yükselmişti. Bu yükseliş genelde ihracatçıların yeterli görmediği bir trendde olurken, yeni yılda 'Dolar/TL yükselir mi?' sorusu ana gündemi oluşturuyor. Biz de işin uzmanlarına sorduk. Dolar/TL'de ekonomistlerin beklentileri ne yönde?
Sonrasında KKM ve 'arka kapı satışları'yla durulan dolar, 2022'de 13'lerden başladığı yolculuğuna bu kez ağır adımlarla devam etmişti. 2022'de dolar/TL yaklaşık yüzde 43 yükselirken, 13,3721 TL'den başladığı yılın son günlerinde 18,80 sınırına kadar geldi.
Böylelikle Merkez Bankası'nın rezervleri de her daim gündemde kaldı. Dolardaki baskının avantajı enflasyondaki geçişkenlik olurken, dezavantajı da ihracat odaklı büyüme modelinde maliyetler ve açıklar oluyor.
Diğer yandan da dönem dönem yurt dışından gelen 'dost' ülkelerin anlaşmalar, işbirlikleri karşılığındaki dövizler de hem rezervlere hem de dolar/TL'nin seyrine etki ediyor.
Atilla Yeşilada, Youtube videolarında en geç mart ayında 20 Aralık 2021 benzeri bir kur şoku beklediğini ısrarla vurguluyor.
Türkiye 2023’te kamu otoritesi tercihleri ve önceliği ile yılın ikinci yarısında geleceğe bir maliyet öteleyerek dolar/tl’nin sakin geçirmesini sağladı. Seçime kadar ihracatçıları korumak adına bu seyir ana hatlarıyla devam edecek olsa dahi, başta ihracatçıların artan maliyetlere karşı fiyatlarını yükseltemiyor olması kaynaklı, kamu otoritesinin bir miktar daha değersiz bir TL kuru (tıpkı düşük tuttuğu gibi) isteyebileceğini tahmin ediyorum. Seçim anketlerinin yanı sıra küresel zorluklar değer kayıplarının belirginleşmesine yol açabilir. Seçimden sonra da seçimin sonuçlarına bağlı olarak derecesi değişmekle beraber, ötelenen maliyetlerin ortaya çıkmasıyla ciddi bir değer kaybı göreceğiz. 2023’te dolar/₺ tahminimiz yıl ortalaması için 21,3 olurken, yılsonunda 23 TL öngörüyoruz.. Zirve nokta ise likiditenin kaybolmasına bağlı olarak çok daha yüksek seviyeler olabilir. Zira makroekonomik dengeleri yeniden sürdürülebilir seviyeye taşıyana kadar, kusursuz dengesizlik olarak adlandırdığımız 2022 yılı koşulları en azından seçime kadar devam ediyor olacak.
2023 için bir de seçimi eklersek, diğer yıllardan daha farklı bir yıl olacak. Dolar/TL'ye ilişkin tahmin yapmak oldukça güç hale geliyor. Son yapılan zamlar sonrası Dolar/TL'nin bugünkü 18,85 seviyesinde kalması mümkün değil. Dibi burası demek yanlış olmaz. Zirvesi neresi ve ne zaman zirveye ulaşır, ayakları yere basan bir tahmin yapmak çok zor. 20,00 TL ile 30,00 TL arasında kalır mı? Bunu da söylemek zor. Dolar/TL fiyatının; küreseldeki gelişmelere ve bunun içeriye yansımasına, içeride başta enflasyon olmak üzere diğer ekonomik ve siyasi gelişmelerle seçim sonucuna göre şekilleneceğini net söyleyebilirim.
Seçime kadar kontrollü kalacağını anladığımız dolar/TL'nin ihracat için hafif ve öngörülebilir yükseliş seyrini sürdüreceğini, aşırı yükselmenin enflasyonu tetiklemesi açısından istenmediğini görüyoruz. Seçimden sonra nasıl bir hükümet ve ekonomi anlayışı yerleşeceği önemli. Mevcut şartlar devamı mı edecek? Yoksa alışılagelmiş ekonomi politikalarına geri dönülerek faiz mi artırılacak? Belirleyici kısım bu olacak. Hiç gitmeyebilir, çok gidebilir de. Rakamsal tahmin vermek ne kadar doğru bilemiyorum.
eğer iktidar değişirse 25, değişmezse 35
Ne kadar da iyimser ekonomistler sanki hepsi unicorn oyle bi izlenim aldim ben.
Yıl sonu gelmeden 23'ü bulur!