Ekonomistler Diyor ki: 'Enflasyonda Yükseliş Bitmedi'! Üstelik Garibanın Enflasyonu Daha da Yüksek!

03.03.2022 - 17:38

TÜİK şubat ayı enflasyonunu bu sabah açıkladı. Yüzde 50'yi aşan enflasyon son 20 yılın zirvesi olurken, dar gelirlinin temel ihtiyaçları göz önüne alındığında bu oran daha da artıyor. Zaten kıt kanaat geçinen halk enflasyonun altında iyice eziliyor!

Temel gıda ürünlerinden KDV indirimi de bu duruma çare olmadı çünkü üretici fiyatları 3 haneli bir enflasyon oranı yakaladı! Yani maliyetler yüksek üreten, satan ne yapsın?

Gıdada artışın süreceği öngörülürken, ekonomistler enflasyonda yükselişin bitmediği konusunda uyarıyor!

Dar gelirlinin enflasyonu ne kadar arttı?

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) hesaplamasına göre, şubat ayında emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 82.1, en düşük gelirli yüzde 20'nin gıda enflasyonu ise yüzde 95,2 oldu. Fiyatlardaki artışın süreceğine işaret eden DİSK-AR, asgari ücretin yeniden belirlenmesini talep etti.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in 2022 Şubat ayına ilişkin açıkladığı yıllık yüzde 54,44’lük enflasyonuna karşılık, dar gelirlilerin enflasyonunun yüzde 95’i aştığını duyurdu.

DİSK-AR tarafından hesaplanan dar gelirlilerin gıda enflasyonu artışına göre, şubat ayında emeklilerin gıda enflasyonunun yüzde 82,1; dar gelirli ikinci yüzde 20’nin gıda enflasyonunun yüzde 83,1 ve en düşük gelirli yüzde 20’nin gıda enflasyonunun ise yüzde 95,2 olduğu belirtildi.

Asgari ücret acilen yeniden belirlenmeli!

Resmi enflasyonun yüzde 54,44, resmi gıda enflasyonunun ise yüzde 64,47 olduğunun anımsatıldığı açıklamada, asgari ücrete yapılan zamların da eridiğine vurgu yapıldı.

“AKP, Aralık 2002’de yüzde 29,7 ile devraldığı enflasyonu 20 yıl sonra yüzde 54,44’e yükseltti. 20 yıldır izlenilen ekonomik politikalar emekçileri pahalılığa mahkûm etti” denilen açıklamada, şu talepte bulunuldu:

“Ocak 2022’de yüzde 51,5 oranında artırılan asgari ücret erimiş oldu. Asgari ücret iki ayda enflasyona yenildi. Asgari ücret acilen yeniden belirlenmelidir.”

Ekonomist Oğuz Büktel'in sosyal medya hesabında paylaştığı veri ise bu durumu daha da aydınlatıyor!

İlgili twit silinmiş ya da sahibi tarafından gizlenmiş.

Görselde yer alan 3 aylık artış oranları ile el yakan ürünler👇

Üretici ve tüketici fiyatlarındaki makas!

Öte yandan DİSK-AR, ÜFE ile TÜFE arasındaki ciddi makasın, vatandaşa yansıyacak yeni zamlar yaratacağına işaret etti.

Açıklamaya şöyle devam edildi:

“Fiyatlardaki artışın TÜFE yüzde 54,44 olarak açıklanırken, yurt içi ÜFE yüzde 105 olarak açıklandı. TÜFE ile ÜFE farkı 50,6 puana ulaştı. Bunun anlamı ÜFE’nin önümüzdeki aylarda da artmaya devam edecek olmasıdır. Üretici fiyatları tüketici fiyatlarına da yansıyacak.”

KDV indiriminin yapıldığı ayda gıda aylık enflasyon lideri oldu

BloombergHT'nin derlediği verilere göre de, tüketici enflasyonunun yıllık bazda yüzde 50'yi, üretici enflasyonunun yüzde 100'ü aştığı Şubat ayında gıda fiyatlarındaki artış da devam etti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gıda fiyatları Şubat ayında bir önceki yılın aynı dönemine yüzde 64,47 arttı. Aylık bazda artış ise yüzde 8,41 olarak kaydedildi.

Böylelikle ana gruplar bazında aylık enflasyonu en yüksek grup gıda oldu.

Aylık olarak en yüksek artış gösteren maddeler arasında gıda ürünlerinin öne çıktığı görüldü.

Şubat ayında enflasyon açısından en kritik gelişmelerden biriydi!

Buna göre Şubat'ta karnabahar yüzde 88,51; kabak yüzde 79,11; domates yüzde 53,51 arttı.

Bu ürünleri maydanoz, kıvırcık, dolmalık biber, salatalık, ıspanak, nane, sivri biber, beyaz lahana, nar, patlıcan, muz ve limon takip etti.

Şubat ayında enflasyon görünümü açısından en kritik gelişmelerden biri temel gıda ürünlerinde KDV'nin yüzde 8'den yüzde 1'e düşürülmesi olmuştu.

Ekonomistler, Şubat ayı ortasından itibaren yürürlüğe giren KDV indirimlerinin iki ayda yıllık enflasyona 150 baz puan düşürücü etki yapacağını tahmin etmişti.

Gıda fiyatlarında artış sürecek!

Türkiye Halciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Sedat Recek Toktürk, sebze-meyve fiyatlarındaki yükselişin mart hatta nisan ayında da devam edeceğini söyledi. BloombergHT’ye konuşan Toktürk, kış koşullarının devam ettiğini, sera üretiminin etkisinin yanında girdi maliyetlerinin de fiyatlardaki yükselişe sebep olduğunu belirtti. Toktürk, nisan ayında da benzer bir tablo görülebileceğini ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:

'Bu dönemde özellikle sebzeler seralardan geliyor. Fiyatlardaki yükseliş en fazla sera ürünlerinde. Sera üretimi uzun süredir çok düşük gidiyordu. İklim koşullarının yanında üretim, girdi maliyetleri çok fazla. Fiyat davranışı, mart hatta nisana kadar devam edecek bir durum. Son birkaç aydır benzersiz bir fiyat artışı var. Fiyat yükseldiğinden ziyade doğru fiyatın oluşması önemli. Bunun oluşması için de üretim ayağının verimli olması lazım. 2 aydır ciddi sorun var. Sera ürünlerinin üretildiği yerler belli. Talep fazla olunca üretim de kısıtlı olunca fiyatların düşmesi söz konusu olmaz.'

‘Enflasyonda zirve henüz görülmedi’

Sözcü'nün değerlendirmelerini aktardığı Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi veri sonrası notunda “TL’de bugüne göre daha fazla değer kaybının gözlenmediği durumda bile enflasyonun göreceği tepe noktasının yüzde 60-65 aralığına kadar ulaşabileceğini, sonrasındaki gerilemenin ise ancak yılın son iki ayında baz etkisi nedeni ile olabileceğini düşünüyoruz” dedi.

HSBC Portföy Yönetim Baş ekonomisti İbrahim Aksoy ise enflasyon tahminini yukarı yönlü değiştirdi. Aksoy Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, “TL'de değer kaybının gecikmeli etkileri, küresel olarak artan enerji ve diğer emtia fiyatları, yurtiçinde reel faizlerin negatif bölgede bulunması ve fiyatlama davranışlarında bozulma 12-aylık TÜFE enflasyonunun Mayıs'ta yüzde 60'ı aşabileceğine işaret ediyor” dedi.

Petrol enflasyonda hasar yaratıyor!

“Savaş kaynaklı olarak emtia fiyatlarında yukarı yönde riskler ve cari açığın genişlemesiyle TL cinsi maliyetlerin artabilecek olması önceki enflasyon tahminim üzerinde yukarı yönde risklere işaret ediyor” değerlendirmesinde bulunan Aksoy, yılsonu TÜFE enflasyonu tahminini yüzde 40'tan yüzde 44'e yükseltti.

Reuters’a bilgi veren bir yetkili ise petrol fiyatlarındaki artışın enflasyona getirdiği yükün çok yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Görünen o ki, Rusya-Ukrayna savaşı duracağı güne kadar da böyle devam edecek. Turizmin olumsuz etkilenmesi riski de çok ciddi artıyor. Ekonomide dengeleri zorlayıcı bir resim ortada. Fed’in gelecek kararlarını vs eklediğimizde zorlu bir dönem olacağı net” dedi.

Ekonomide en kötüyü henüz görmedik!

Dünya Gazetesi yazarı Şeref Oğuz, Rusya-Ukrayna savaşına işaret ederek ekonomide 'en kötünün' henüz görülmediğini ifade etti. Oğuz, 'Zira hiperenflasyon süreci başımızı kaldırmamıza izin vermeyecek. Ham petrol 108 dolar, Brent petrolüm varil fiyatı 110 dolar. Bu seviyeler zirve olur mu? Putin; 150 dolar’a kadar zorlayacaktır.' dedi.

Oğuz, yaşanan küresel gelişmelere karşı Merkez Bankası'na ilişkin 'Faiz artırmayı deneyecektir' diyerek, mevcut negatif reel faizin sürdürülemez olduğuna işaret etti.

Mart ayına ilişkin ise Oğuz 'Rusya-Ukrayna arasındaki yüksek gerilimin etkileri devam edecek. Başımızdaki enflasyonla mücadele etmediğimiz için enflasyondaki küresel tırmanışı izleyeceğiz. Yeni müjdeler ve paketler gündemde olacak. Zor zamanlar için alternatif tüm kaynakların hareket ağırlığının artacağı bir dönemde olacağız. Bu dönem yönetildiği takdirde hasarımız sınırlı kalır. Yönetilmediği oranda ise ek fatura koyulacak önümüze' ifadelerini kullandı.