Bugün biri TÜİK ikisi TCMB tarafından 3 veri açıklandı. TÜİK, Hizmet, Perakende Ticaret ve İnşaat Güven Endeksleri verisini açıklarken, Merkez Bankası da İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi ile İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı'nı açıkladı.
Bu veriler bize ne anlattı bakalım.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), 2022 yılı Mart ayında, imalat sanayinde faaliyet gösteren 1761 iş yeri tarafından İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtlar toplulaştırılarak değerlendirdi.
Kapasite kullanım oranındaki artışın sınırlı olduğu görülürken, sanayide Ocak ayı sonunda yapılan elektrik kesintilerinin Şubat yansıması sonrasında baz etkisi de oluşturabileceği göz önüne alınabilir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre, mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Mart ayında bir önceki aya göre; hizmet sektöründe %6,2, perakende ticaret sektöründe %3,1 ve inşaat sektöründe %2,0 azaldı.
Sektörlerin güven durumlarında da görüldüğü gibi hizmet sektörü öncülüğünde güven durumları azalışa geçmiş görülüyor. Bunun ana kırılımını eylül ayında görmeye başlarken, perakende de bu geç görüldü çünkü kurlardaki yükselişin tüketime yansıması bir yandan tüketicinin fiyatlara yansımadan ihtiyaç tamamlaması olarak da algılanmıştı.
TCMB'den yapılan açıklamaya göre, endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, mevcut toplam sipariş miktarı, son üç aydaki toplam sipariş miktarı ve sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, genel gidişat, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku ve gelecek üç aydaki üretim hacmine ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkilemiştir. Gelecek üç aydaki toplam istihdama ilişkin değerlendirmeler ise bir önceki ay seviyesinde gerçekleşti.
Görülen grafik TCMB'nin iktisadi yönelimler ve Reel Kesim Güven Endeksi raporundan alıntı ile başlığında da görüldüğü gibi, üretim hacmi iç ve dış piyasa sipariş miktarını gösteriyor. Mavi çizgi olan dış piyasa sipariş miktarındaki azalma dikkat çekici ki son ekonomi modelinde cari fazlayı hedeflememiz ile bu çizgi daha da ön plana çıktığı bir dönemde. İç piyasada ise görülen iyileşme yılbaşından bu yana olan kısmı temsil ederken, enflasyondaki artışta hızlanma beklentisini de anlatıyor olma ihtimali yüksek. Zaten kırmızı çubukların gösterdiği üretim hacmi gerekli olan karşılaştırmayı yapmaya imkan sağlıyor.
3 aylık bazda alının bu grafikler de 2022 Ocak-Şubat-Mart son nokta olduğunda önceki 3 aydaki kur artışları, enflasyondaki yükselişin etkileri görülmeye başlanıyor. Yani birim maliyetler artıyor, satış fiyatları da artıyor.
'İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 7,0‘a, aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 65,2‘ye gerilerken, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 27,8’e yükselmiştir.' bunu biz değil Merkez Bankası anket sonuçları söylüyor.