Eğitim İzleme Raporu: 'Kaynak Arttı Ama Eşitsizlik Sürüyor'

Eğitim Reformu Girişimi'nin, 2015-2016 eğitim yılını değerlendirdiği Eğitim İzleme Raporu'na göre, okula erişim ve derslik başına düşen öğrenci sayısındaki tüm iyileşmelere karşın bölgesel eşitsizlikler ortadan kalkmadı.

Eğitim Reformu Girişimi, 2015-2016 Eğitim İzleme Raporu'nu açıkladı. 

Raporda eğitim harcamaları, eğitime erişim, okul öncesi eğitim politikaları, derslik başına düşen öğrenci sayıları, okul türlerine göre öğrenci dağılımı gibi pek çok başlıkta eğitimdeki durum verilerle incelendi.

Okullulaşma oranlarındaki, derslik başına düşen öğrenci sayısındaki olumlu gelişmelere karşın bölgeler arası eşitsizliklerin varlığını sürdürdüğüne dikkat çekilen raporda, özel okula giden öğrenci sayısındaki artışın devam ettiği de yer aldı...

Al Jazeera'den Umay Aktaş Salman'ın rapora ilişkin hazırladığı habere göre eğitime ayrılan bütçenin artarak OECD ülkelerine yaklaştığının belirtildiği raporda, öğrenci başına yapılan harcalamaların önceki yıllara göre artsa da OECD ortalamasının gerisinde kalındığı vurgulandı.

Türkiye'de kamu kaynaklarıyla eğitime yapılan harcamanın Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya oranı yüzde 4,3. OECD ortalaması 4,5.

2015’te okul öncesi eğitimde öğrenci başına 944 TL, ilköğretimde 3 bin 467, genel ortaöğrtemide 5 bin 431, mesleki eğitimde 5 bin 461 TL harcandı.

Öte yandan raporda MEB bütçesinin harcama türlerine göre dağılımına bakıldığında, harcamaların büyük bölümünün personel giderlerine ve sosyal güvenlik kurumuna yapılan ödemelere ayrıldığı, yatırıma ayrılan bütçenin ise sınırlı kaldığı anlatıldı. 

Buna göre 2014 ve 2015 yıllarında personel giderlerine ve sosyal güvenlik kurumuna yapılan ödemelere yüzde 79, 2016’da yüzde 80 pay ayrıldı. Yatırımlara ise 2014 ve2015’te yüzde 9, 2016’da ise yüzde 8 pay ayrıldı.

Eğitime erişimde bölgeler arası eşitsizlikler devam ediyor. 2015-2016 eğitim-öğretim yılında 3-5 yaş grubunda Türkiye genelinde net okullulaşma oranı yüzde 33,3.  Ancak bazı illerde okul öncesi eğitim alan öğrenci sayısı Türkiye ortalamasının altına düşüyor.

Lisede okullulaşma oranı yüzde 79,8. Ortadoğu Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde okullulaşma oranları önceki yıllarda olduğu gibi diğer bölgelere göre daha düşük. Türkiye genelinde ortaöğretimde okullulaşma oranı kadınlar için yüzde 80,2.  Bazı illerde bu oran neredeyse yarı yarıya düşüyor. Örneğin Muş'ta kız çocuklarının yüzde 44,8’i, Ağrı’da 47,6’sı, Van’da 54,2’si, Bitlis’te yüzde 53’ü liseye gidebiliyor.

Özel öğretimin payı okul öncesinde yüzde 15,9. İlkokulda yüzde 3,7'den yüzde 4,3'e, ortaokulda yüzde 4,2'den 5,7'ye yükseldi. Genel ortaöğretimde ise öğrencilerin yüzde 20,4'ü özel okula gidiyor.

Derslik ve öğretmen başına düşen öğrenci sayılarında da son yıllarda iyileşme yaşandı. Ancak bölgesel eşitsizlikler burada da kendini gösteriyor.

Raporda Suriyeli çocukların yaşadığı eğitim sıkıntısına da değinildi. Türkiye'de eğitim çağında yaklaşık 900 bin Suriyeli çocuk bulunuyor. Bu çocukların ancak yarısı eğitim alabiliyor. Tüm çocukların eğitim alabilmesi için 42 bin öğretmen, 30 bin dersliğe ihtiyaç var.