Ebola; Batı Afrika’dan, MERS-CoV ise Arap Yarımadası’ndan yayılıyor. Türkiye, bu iki salgın hastalığın tam ortasında. Her iki hastalık da ölümcül. Batı Afrika uçuşlarının tamamı, hacıların yüzde 50’si İstanbul’a geliyor. Gümrük kapıları, 1 Ağustos'tan bu yana alarmda.
Türkiye’de henüz Ebola vakası görülmedi. MERS-CoV’dan ise Hatay'da biri kişi hayatını kaybetti. Yakın tarihte ilk kez böylesi bir durum yaşanıyor. Türkiye, daha önce iki salgın hastalık riskini aynı anda yaşamamıştı. Tüm risk ve acil eylem planları bu olağandışı duruma göre alınıyor.
Alarm seviyesine geçildi
Atatürk Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi’nin Baştabibi Dr. Aykut Yener Kavak, 1 Ağustos tarihinden itibaren tüm yurtdışına açılan kapılarda alarm seviyesine geçildiğini söyledi. Ebola ve MERS-CoV salgın hastalıklarına karşı uluslararası havaalanları, limanlar ve sınır kapılarında ekipmanlar yenilendi, negatif basınçlı kabinler satın alındı. Bu kabinler, hastalık şüphesi olan kişilerin hastaneye taşınmasında kullanılıyor. İçerdeki havayı asla dışarı vermiyor.
En riskli nokta İstanbul
Türkiye, her iki hastalığın da geçiş güzergahı üzerinde. Türk Havayolları’nın özellikle Afrika seferlerinde öne çıkan bir şirket olması, yolcu kapasitesinin yoğunluğu Ebola riskini arttıran faktörlerden.
Batı Afrika seferleri de sadece Atatürk Havalimanı’ndan yapılıyor. Ekiplerin dikkatlerini yoğunlaştırdığı 10 hat var. Nijerya, Liberya, Çad, Senegal, Gana, Burkina Faso, Fildişi Sahili, Moritanya, Benin, Sierra Leone’dan aktarmalı ya da direkt uçuşlar sağlık ekiplerinin yakın takibinde. Atatürk Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi’ndeki kriz masasında hem Ebola hastalığının görüldüğü ülkeler hem de o bölgeden gelen uçaklar takip ediliyor.
MERS-CoV yani Ortadoğu Solunum Sendromu-Koronavirüsü ise başta Suudi Arabistan olmak üzere Arap Yarımadası’ndaki pekçok ülkede var. Hacı adaylarının dönüş zamanına denk gelmesi, bu salgın hastalık için de dikkatleri giriş-çıkış noktalarına çeviriyor.
Operasyonun kumandası
Ebola ve MERS-CoV salgın hastalıklarına karşı yürütülen operasyonda en önemli rol, Sağlık Bakanlığı'na bağlı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü'ne düşüyor. Zira, yurtdışına açılan kapılardan onlar sorumlu. Şüpheli vak’alarla ilk onların ekibi yüzleşiyor. Şimdiye kadar, İstanbul’da 26 vak’aya müdahale edildi. Bunun dördü özel donanımlı ambulanslarla hastanelere gönderildi. Dört hastada da Ebola ile en çok karıştırılan sıtma çıktı.
Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürü Hüsem Hatipoğlu, “Vatandaş rahat olsun. Öyle bir vak’a olsa biz onu yakalarız. Sınırdan giren yolcuları takip ediyoruz. Gelenlerin listesini, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu ile paylaşıyoruz. Kurum, bu yolcuları hastalığın kuluçka dönemi 21 gün boyunca takip ediyor. Sağlık ocakları tarafından da bu yolcular telefonla aranıyor, şikayetleri olup olmadığı sorgulanıyor.” diyor.
Hatipoğlu, bilgilendirmenin önemine dikkat çekiyor. Genel Müdürlük, riskli bölgelere sehayat edenler için farklı dillerde broşür bastırdı. Hacı adayları için MERS-CoV virüsünü, bulaşma yollarını, korunma yollarını detaylıca anlatan 63 bin 370 broşür dağıtıldı.
Başak Çubukçu | Al Jazeera