Ülkemizdeki e-ticaret hacmi günden güne artıyor. Dünyanın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olarak öne çıkan e-ticaret, birçok girişimciye yepyeni fırsat kapıları aralıyor. Ancak internetten satış yapan işletmelerin faaliyetlerine aksamadan devam edebilmeleri için vergi sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi gerekiyor. Peki e-ticaret vergisi denilince akla gelmesi gereken vergi türleri hangileri?
İşte e-ticaret dünyasına giriş yapacak herkesin bilmesi gereken temel konular!
Dijital ortamda mal veya hizmet satışı yapan her birey ve kurum, e-ticaret vergisi ödemekle yükümlüdür. Bu vergi türü, dijital mecralardan elde edilen gelir üzerinden hesaplanır ve her ticari faaliyette olduğu gibi yasal düzenleme ile takip gerektirir. Böylece elde edilen gelir devlete beyan edilebilir.
E-ticaret aktivitelerinin yasal şekilde başlaması için kişi veya kurumların vergi mükellefi olması gerekir. Bunun için de ticari faaliyetlerin devlete beyan edilmesi şartı vardır. Yani internet üzerinden düzenli şekilde mal ya da hizmet satışı yapan her birey, şahıs şirketi, limited şirket veya anonim şirket vergi mükellefi olmak zorundadır. Bununla birlikte bireysel olarak arada bir yapılan satışlar bu kapsama girmez.
Günümüzde e-ticaret üzerinden satış yapan kişi veya şirketlerin ödemekle yükümlü olduğu başlıca vergiler arasında şunlar gelir:
Gelir Vergisi: Firmaların güvenilirliğini kanıtlayan vergi türüdür ve elde edilen kazanç üzerinden hesaplanır.
Damga Vergisi: Yapılan işlemlerin ve resmi evrakların geçerli olmasını sağlayan vergi türüdür.
KDV (Katma Değer Vergisi): Satışı yapılan her hizmet ve mal için geçerlidir ve %8, %10, %18 veya %20 olarak belirlenebilir.
Geçici Vergi Beyannamesi: Genellikle 3 aylık periyotlarla ödenen ve kar-zarar oranlarının belirlenmesine yardımcı olan vergi türüdür.
Yıllık Gelir Vergisi: Her yıl iki taksitte ödenen, oranı ise %15 ila %40 arası değişen vergi türüdür. Firmanın dahil olduğu vergi dilimine göre ödediği oran da değişir.
E-ticaret vergi mükelleflerinin ödemekle yükümlü olduğu vergilerin her biri özel ödeme planlarına sahiptir.
Damga Vergisi; her ay düzenli ödenmesi gereken bir vergi türüdür ve genellikle işlem tarihinden 15 gün sonra ödenmiş olması gerekir.
Stopaj Vergisi; işletmedeki çalışan sayısına göre belirlenir ve aylık veya 3 aylık ödeme planlarına eklenebilir.
KDV; gerçekleştirilen işlem tarihini takriben her ayın 26. gününe kadar ödenmiş olmalıdır.
Geçici Vergi; 3 aylık periyotlar halinde ödenir, son tarih ayın 17. günü olarak belirlenir.
Gelir/Kurumlar Vergisi; genellikle Mart ayının başından sonuna kadar olan dönemde ödenmesi gerekir.
Genellikle yılda belirli bir kazancın altında gelir elde etmeyi planlayan firmalar şahıs firmalarıdır ve tek kişiyle kurulurlar. Anonim ve limitet şirketler ise daha yüksek kazanç hedefleyen, çok ortaklı şirketlerdir. Şahıs şirketleri gelir vergisi öderken, diğer şirketler kurumlar vergisine tabidir. KDV ve damga vergisi gibi vergiler ise her şirket için ortaktır.
Bunun için de vergi sistemlerinin ve yasal mevzuatların kontrolü gerekir. Örneğin; yıllık kazancı belirli bir meblağ altında kalan bireyler gelir vergisinden muaf olabilirler. Bir iş yeri olmayan, satılan malları evde üreten veya tüm hasılatı ticari hesaptan gerçekleştiren bireyler de kimi vergilerde muafiyet hakkı kazanabilirler. Ayrıca mikro ihracat yapanlar muafiyetin yanı sıra çeşitli teşvikler elde edebilirler.
Aksi halde gelir devlete düzgün şekilde beyan edilmiş olmaz. Bunun tespiti halinde ise çok daha yüksek oranda ödemeler ve cezai yaptırımlar uygulanabilir. Bu nedenle her türlü e-ticaret faaliyeti için fatura kesilmelidir. Kesilen fatura, e-fatura ve e-arşiv gibi sistemler sayesinde dijital ortamda kolayca hazırlanabilir.
Vergi beyannamelerini eksik yapmak ya da zamanında yapmamak ek cezaları beraberinde getirir. Ayrıca kaçırılan ödeme tarihleri de verginin faizli ödenmesiyle sonuçlanabilir. Bu tür eylemlerin her biri kazançları azaltan ve firma büyümesini önleyen sorunlar doğurur. Bu nedenle vergi ödeme dönemleri ve vergi beyannameleri gibi süreçlerin tümünün yasal mevzuatlara uygun şekilde takip edilmesi aşırı önemlidir.
Vergi ile ilgili hususlar E-devlet veya Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden dijital olarak takip edilebilir. Ancak özellikle yeni vergi mükellefi olanlar için tüm süreci kontrol etmek biraz kafa karıştırıcı olabilir. Çünkü vergi ödeme tarihlerini kaçırmamak, herhangi bir ek maddi yaptırım ile karşılaşmamak adına çok önemlidir. Bu noktada ödemeler için otomatik talimatlar verilmesi veya profesyonel hizmet alınması yapılacak en mantıklı hamlelerden biridir.