Koskoca ülkeler karar verirken bile bir danışma kurulu lazım! Siyasi ve ekonomik devler bile bu finans kuruluşlarının kapısını çalıyor, 'Biz ne yapalım?' diye soruyor. İşte, dünyayı yönetenlerin bile 'Bunlar ne diyor?' diye merak ettiği 11 bağımsız finans kuruluşu. Hadi gelin, finansal dünyayı yönlendiren bu dev oyunculara birlikte bakalım!
IMF, dünya ekonomisinin koçu gibi. 'Kriz var, acil para lazım' diyen ülkelerin ilk aradığı yer. Bir bakıma “dünya ekonomisinin sağlık sigortası” diyebiliriz. Üye ülkeler, ekonomik sorunlarını çözmek için IMF’den tavsiye ve finansal destek alır. Ama dikkat, IMF’yle çalışmak demek, ekonomik reformlar konusunda ciddi ödevler yapmak demek. IMF, sadece kredi vermez, aynı zamanda ekonomik politikaların nasıl olması gerektiği konusunda da ders verir.
'Yoksullukla mücadele ve kalkınma' deyince akla gelen ilk isim: Dünya Bankası! Ama öyle sıradan bir banka değil; gelişmekte olan ülkelere projeler için kredi verir ve kalkınma yolunda rehberlik eder. Bir nevi “dünyanın proje finansörü”. Eğer bir ülke “Benim tarım sektörümü ayağa kaldırmam lazım!” diyorsa, Dünya Bankası’nın kapısını çalıyor. Üstelik sadece parayla kalmıyor, teknik destek de sağlıyor.
Dünya Bankası, yoksullukla mücadele eder ve sürdürülebilir kalkınma projelerine finansman sağlar. Eğitim, sağlık, altyapı ve çevre gibi alanlarda projeler geliştirir ve fonlar. Dünyayı biraz daha iyi bir yer yapmak için çalışıyor desek yalan olmaz!
BIS, dünya finans sisteminin gizli kahramanı! Merkez bankalarının “Danışman köşesi” gibi düşünebilirsiniz. Merkez bankaları arasındaki iş birliğini teşvik eder, bankalar arası ödeme sistemlerinin güvenliğini sağlar ve küresel finansal istikrarın sağlanmasına katkıda bulunur. Yani, BIS sayesinde merkez bankaları “Bir yanlış yapmayalım” diyerek adımlarını dikkatle atar.
Euro kullanan ülkelerin finansal kaptanı: ECB! Avrupa Merkez Bankası, Euro bölgesindeki para politikalarını belirler ve enflasyonu kontrol altında tutar. Ama sadece Avrupa’nın değil, tüm dünyanın takip ettiği bir banka. ECB, aldığı kararlarla küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açabilir. “Euro’nun efendisi” diyebiliriz!
ECB, Euro bölgesinde para politikasını belirler ve fiyat istikrarını sağlar. Faiz oranları, enflasyon ve ekonomik büyüme gibi konularda kritik kararlar alır. Euro’nun değerini korumak ve ekonomik istikrarı sağlamak için çalışır.
OECD, dünya ekonomisinin başöğretmeni! Üye ülkelerin ekonomik performanslarını izler, raporlar yayınlar ve politika önerileri sunar. OECD raporları, ülkelerin ekonomik politikalarını şekillendirirken sıkça başvurulan bir kaynak. 'Dersimizi çalışalım' diyenler için birebir!
OECD, ekonomik analizler yapar ve üye ülkelerin politika yapıcılarına önerilerde bulunur. Ekonomik büyüme, istihdam, eğitim ve sosyal politikalar gibi konularda raporlar hazırlar. Bir anlamda, küresel ekonomik sınıfın hocası!
IFC, Dünya Bankası Grubu’nun özel sektör yatırımlarını destekleyen kolu. “Kalkınmanın yolu özel sektörden geçer” diyenlerin uğrak noktası. IFC, gelişmekte olan ülkelerdeki şirketlere yatırım yapar ve kalkınma projelerini finanse eder. “Yatırımlar benden, kalkınma sizden” mottosuyla hareket eder!
IFC, özel sektöre yönelik kalkınma projelerini finanse eder ve yatırım yapar. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir kalkınmayı destekler. Yani, küresel ekonomik kalkınmanın finansörü!
FSB, küresel finansal sistemin “güvenlik ağı”. Finansal krizlerin önüne geçmek ve küresel finansal sistemi istikrara kavuşturmak için çalışır. Ülkeler arası finansal düzenlemelerin uyumlu hale getirilmesini sağlar. Kısacası, finansal dünyadaki “kriz söndürücü” diyebiliriz!
FSB, finansal istikrarı sağlamak için uluslararası düzeyde düzenlemeler geliştirir ve uygulamalar arasında uyum sağlar. Finansal krizlerin etkilerini azaltmak ve önlemek için çalışır. Yani, küresel finansal sistemin “polis memuru”!
IOSCO, menkul kıymetler piyasasının “şemsiye kuruluşu”. Borsalar ve menkul kıymetler piyasalarının düzenlenmesi için standartlar belirler ve uluslararası uyumu sağlar. Piyasalardaki şeffaflık ve güvenliği artırmak için çalışır. Menkul kıymetler piyasasının “süper kahramanı” diyebiliriz!
IOSCO, dünya genelindeki menkul kıymetler düzenleyicilerini temsil eder ve piyasa düzenlemeleri konusunda küresel standartlar oluşturur. Borsaların ve menkul kıymetler piyasalarının güvenliği ve şeffaflığı için çalışır. Yani, finansal piyasaların güvenlik görevlisi!
Basel Komitesi, bankacılık sisteminin “risk yönetimi uzmanı”. Bu komite, bankaların ne kadar sağlam olduğunu değerlendirir ve finansal sistemin güvenliğini sağlamak için standartlar belirler. Basel III gibi düzenlemelerle tanınır. Bankaların “kalkınma planlayıcısı” diyebiliriz!
Basel Komitesi, küresel bankacılık sektöründe risk yönetimi standartlarını belirler ve bankaların finansal sağlamlığını korumak için düzenlemeler yapar. Bankaların krizlere dayanıklı hale gelmesini sağlar.
UNCTAD, gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmasını desteklemek için çalışan Birleşmiş Milletler kuruluşu. Küresel ticaretin nasıl daha adil hale getirilebileceği üzerine kafa yorar ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisindeki yerini güçlendirmek için çalışır. UNCTAD, gelişen ekonomilere yönelik politika önerileri ve rehberlik sunar.
G20 aslında bir grup ülkenin oluşturduğu bir forum, ancak küresel ekonomi üzerinde etkisi o kadar büyük ki, onu da listeye almadan geçmek olmaz! G20, dünyanın en büyük ekonomilerine sahip 19 ülke ve Avrupa Birliği'nden oluşur. Ekonomi politikalarını tartışmak, küresel finansal sistemin dengesini korumak ve krizlere müdahale etmek için toplanırlar. G20 zirveleri, dünya ekonomisini şekillendiren kararların alındığı yerlerdir.
Ticaret savaşları, gümrük tarifeleri, serbest ticaret anlaşmaları... Tüm bu konuların masaya yatırıldığı yer: Dünya Ticaret Örgütü (WTO). WTO, uluslararası ticaretin kurallarını belirler ve ticaret anlaşmazlıklarında hakem rolü üstlenir. Ülkeler arasındaki ticaretin sorunsuz işlemesi için çalışan bu kuruluş, küresel ekonomi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.