Önceki haftalarda varislerimizden, oluşum mekanizmalarından ve tanı yöntemlerinden bahsetmiştim. Bugün de kısaca tedavi seçenekleri konusunda sizi bilgilendirmeye çalışacağım. Varislerimizi iki başlık altında toplarsak bunlardan birincisi sağlık problemi ikincisi ise kozmetik problemlerdir.
Varis dünyada bilinen en eski hastalıklardan biridir. MÖ. 1550'de Ebers papirüslerinde varisli bacaklar görülmektedir. Ayrıca uzun süre ayakta kalan, uzun yürüyüşlere giden Roma askerlerinin varislerden korunmak için bacaklarına ceylan derisini sıkı sardıkları bilinmektedir. İlk cerrahi girişimler yüzyıllar önce yapılmış 1800'lü yıllarda ise kozmetik tedaviler tanımlanmıştır.
Son birkaç yüzyılda birçok cerrahi gelişim denenmiş olsa da stripping dediğimiz varisli damarların ayak bileğinden ve kasıktan yapılan birkaç santimlik kesilerden bulunması, ayak bileğinden kasığa kadar içinden bir tel ilerletilmesi ve kasıkta ana damara döküldüğü yerden, yüzeyel damarın kesilip ayrılmasını takiben, telin üstüne bağlanarak ayak bileğinden telle birlikte sıyrılarak çıkartılması ameliyatıdır.
Tarihte en yaygın olarak kullanılan tekniktir ve günümüzde de sayısı azalmakla birlikte nadiren de olsa kullanılmaktadır. Stripping; genel anestezi gerektirmesi, hastane yatışı, damar çekilip çıkartılırken yan dalların kopup açık kalmasına nedeniyle kanama, morluk ve bu kanamalara bağlı olarak oluşan ödemden dolayı ciddi ağrılara sebep veren bir ameliyattı. Ayrıca yukarıda saydığım sebeplerden dolayı ciddi şekilde iş güç kaybına sebebiyet verilmekte uygulanan tekniğin ufak ayrıntılarına uyulmadığı takdirde emboliye bağlı ölüm riski taşıyan bir ameliyattı.
2.1 yüzyılın başında 2002 yılında ilk kez tanımlanan lazerle ameliyat, varis cerrahisinde bir devrim yaratmış, hastaları olduğu kadar doktorları da rahatlatmıştır.
Bu teknikte ultrason eşliğinde diz altı orta kesimlerden damarın içerisine yerleştirilen bir plastik iğnenin içerisinden lazer kateteri kasık bölgesinde büyük yüzeyel toplardamarın ana damara döküldüğü bölgeye kadar ilerletilmekte, yine ultrason eşliğinde ameliyat sonrasında emboliye sebep olmayacak bir lokalizasyonu yerleştirilip yerinden emin olunduktan sonra lazerin oluşturduğu ısı hasarından çevre dokunun etkilenmemesi amacıyla tümesan anestezi dediğimiz içinde adrenalin bir karbonat ve lokal anestezik bulunan buzlu serumun yakılacak olan damar boyunca çepeçevre enjeksiyonu ile devam edilen bir girişidir.
1. Buzlu serumla çevre dokularda (kas, sinir, atardamar gibi) oluşabilecek hasarını engellemek.
2. Hem soğuk hem sıvının bası etkisiyle damarı daraltarak lazerle olan teması arttırmak.
3. Adrenalinle olası kanamaları sınırlayıp yine damarı büzüştürmek.
4. Lokal anestezik ile ameliyat sonrasına rahat geçirmenizi sağlamaktır.
Tüm bu işlemleri tamamladıktan sonra arzu edilen güç ve arzu edilen süre güç kaynağından ayarlandıktan sonra (genelde 8 watt 8 saniye 1 santim) yakma işlemi gerçekleştirilir. Damar anında kapanır. Bu işlemin başarısı %99'a yakın olarak verilmekte, kalan %1 risk ise genellikle cihaz kaynaklı herhangi bir arızaya karşı gücün iletilememesi, yeterli olmaması gibi başlıklarda toplanabilmektedir.
Son 20 yıl içerisinde en yaygın olarak uygulanan, üzerinde en çok tecrübe edinilmiş ve başarısı en yüksek olan lazer teknolojisinin yanı sıra radyo frekans, buhar, kimyasal ve fiziksel hasar oluşturarak kapatma yöntemleri, bunun yanında hızlı donan yapıştırıcılara dayanan yöntemlerde bulunmaktadır.
Lazerle varis ameliyatı aslında anjiyografi gibi basit bir girişimdir. Amerika ve Amerikan ekolü dediğimiz ülkelerde, muayenehane şartlarında yapılmasına izin verilmekle birlikte Türkiye'de hastanelerde ve ameliyathane şartlarında yapılması zorunlu olduğu için maalesef ki adı ameliyattır. Bu isim sizi korkutmakta ve bir çoğunuzun tedavisine ertelemesine sebep olmaktadır. Bunun bilincinde olarak sizlere ayrıntılı olarak sosyal medyamdan bilgilendirmeye çalışıyorum.
Açık cerrahi yukarıda bahsettiğim gibi genel anestezi, hastane yatışı gerektiren, oldukça ağrılı, kanamalı, ödemli, iş- güç kaybına sebep olan ve hatta hayati risk taşıyan bir girişim olmasına rağmen, lazerle uyguladığımız yöntem günübirlik yani hastaneye yatışı gerektirmeyen genel anestezi kullanmadığımız, lokal anestezi ve uyku ilacı tercih ettiğimiz, kanama, ağrıya sebep olmayan. Toplamda hastaneye giriş ve çıkışınızın 4-5 saat içerisinde olduğu yürüyerek gelip yürüyerek gittiğiniz bir girişimdir. Özellikle vurgulamak istiyorum; bu bir ameliyat değil, bir girişimdir.
Ameliyatlarda mutlaka kesi ve dikiş olur. Lazerle varis tedavisinde kesi ve dikiş kesinlikle bulunmamaktadır. Burada yazımı bitirmeden yinelemek istediğim en önemli başlık varis yaşla birlikte artan ve 70'li yaşlarda %70'lere ulaşan sıklığıyla dünyanın en fazla rastlanılan hastalıklardan biridir. 50 yıl öncesinde annelerimizin, anneannelerimizin döneminde özellikle de doğumların çok olduğu yıllarda varis sanki hayatın, yaşlanmanın, doğurganlığın doğal bir parçası olarak algılanmaktaydı. Ancak, kolay ulaşılabilir ucuz ultrasonografinin keşfi ile tanı çok yaygınlaşmış ve çok kolaylaşmış.
Son 20 -30 yılda gelişen teknoloji ile yine kolay ulaşılabilir modern tedavi seçenekleri her yerde sunulmuştur. Basit, hayatın normal bir parçası olarak görünen varis aslında ilerleyip komplikasyonları ortaya çıkmaya başladıkça günlük hayatımızı etkileyen iş güç kaybına sebebiyet verebilen ve hatta ileri vakalarda pıhtı oluşumu ile hayatı tehdit edebilen bir patolojidir. Diğer yandan, alternatifsiz olarak yer çekimine karşı yaşadığımızdan, varis kaçınılmaz bir şekilde ilerleyecek ve tedavi edilmediği sürece komplikasyonlara sebebiyet verebilecektir. Siz de bu kadar kolay ulaşılabilir tanı ve tedavi olanaklarından yararlanın. İşi büyütmeyin bir an evvel sağlıklı bacaklarla hayatınıza devam edin. Haftaya kozmetik tedavilerle görüşmek dileğiyle.