Malabadi Köprüsü: Dünyanın En Geniş Kemerli Taş Köprüsü Malabadi Hakkında Her Şey

21.03.2023 - 14:17

Diyarbakır'ın Silvan ilçesi sınırlarında yer alan Malabadi Köprüsü, zamana meydan okuyan görünümü ile dikkat çekiyor. Artuklu Beyliği döneminde, Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından 1147 yılında yaptırılan bu köprü, Türkiye ve yakın doğuda taş köprüler içerisinde kemeri en geniş olan olarak bilinir. 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile öne çıkan Malabadi Köprüsü hakkında pek çok efsane ve bilgi var. Eşsiz tarihi ve etrafındaki gezilecek yerleri ile Malabadi Köprüsünü mutlaka ziyaret etmelisiniz.

Bu içeriğimizde Malabadi Köprüsü hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.

Malabadi Köprüsü Hakkında Bilgi

Malabadi Köprüsü, Diyarbakır Silvan'da yer alan tarihi bir köprüdür. Bu köprü, Batman Çayı üzerinde yer alır. Artuklular döneminde Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafından yaptırılmıştır. Köprü, 1147 yılında döneminin şaheseri olarak inşa edilmiştir.

7 metre eninde ve 150 metre uzunluğunda olan Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsü olarak adını yazdırmıştır.

Taşlarla inşa edilen köprünün yüksekliği, su seviyesinden kilit taşına kadar 19 metre olarak bilinir. Köprü, onarımlarla birlikte günümüze kadar ulaşmayı başarmış durumda. Köprünün üzerinde insan, güneş ve arslan figürlü kabartmalar var. Bu yönüyle de dünyadaki en nadide eserlerden biri.

Köprüyü yıllar öncesinde kervanların kullandığına dair bilgiler bulunuyor. Bu amaçla köprüdeki kemerin her iki yanında ve iç tarafta, kervan ve yolcular tarafından barınak olarak kullanılan iki oda mevcut.

Köprünün eski adı Akarman veya Karaman Köprüsü. Özgün ve çok az sayıdaki köprü örneklerimizden olması nedeniyle Malabadi Köprüsü, şu andaki en önemli tarihi eserlerimiz arasında yer alıyor.

Malabadi Köprüsü Hakkında Evliya Çelebi'nin Kayıtları

www.silvan.gov.tr

Evliya Çelebi, Malabadi Köprüsü hakkında şunları söyler:

'Köprünün iki tarafında kale kapıları gibi demir kapıları vardır. Bu kapıların içinde sağ ve solda köprünün temeli beraberliğinde kemerin altında hanlar vardır ki gelip geçenler, sağdan ve soldan geldikleri vakit misafir olurlar. Köprünün kemeri altında birçok oda vardır. Demir pencereler şahneşinlerine misafirler oturup kemerin karşı tarafındaki adamlarla kimi sohbet eder, kimi ağ ve oltalarla balık avlarlar. Bu köprünün sağ ve solunda da nice pencereli odalar vardır. Köprünün sağ ve solundaki bütün korkuluklar Nehcivan çeliğindendir ama demirci ustası da var kudretini sarf ederek bir tür sanatlı kafesli korkuluklar yapmış ve doğrusu elinin ustalığını göstermiştir. Doğrusu, üstad mühendis var kuvvetini sarf ederek bu köprüde öyle sanatlar göstermiştir ki bu işçiliği geçmiş mimarlardan hiçbirisi göstermemiştir. Malabadi Köprüsü'nün altına Ayasofya'nın kubbesi girer.'

Fransız Mimar Albert Gabriel ve Malabadi Köprüsü

www.silvan.gov.tr

Fransız Mimar Albert Gabriel, köprü için şu sözleri söylüyor:

'Modern statik hesabının olmadığı devirde bu açıklıkta o zaman için böyle bir eser hayranlık ve takdiri muciptir. Ayasofya'nın kubbesi köprünün altına rahatlıkla girer. Balkanlarda, Türkiye'de, Orta Şark'ta bu açıklıkta, bu yaşta köprü yoktur.'

Malabadi Köprüsü Efsanesi

gazetesanat.com

Birçok tarihi eserin olduğu gibi Malabadi Köprüsünün de efsanesi var. Dillerden dillere anlatılan ve günümüze kadar ulaşan o efsanelerden biri şu şekilde:

'Bad, karşı kıyıdan bir kıza aşık olmuştur. Birbirlerini severler fakat uzaktırlar. Bir gün kız daha fazla bu mesafeye dayanamaz ve Bad’ın yanına gitmeye karar verir, bunun ise tek yolu karşı kıyıya yüzmektir… Kız nehre atlar fakat karşı kıyıya ulaşamadan suya kapılır ve kayıplara karışır. Bu olayın hüznü ile Bad, hışım ile dönemin Silvan Bey’inin yanına gider ve durumu ona anlatır. İsteği ise açıktır: Kıyıları birleştiren bir köprü yapalım ve sevenler artık daha fazla birbirlerine uzak kalmasınlar. Silvan Bey’i bu isteğini kabul eder ve köprü yapımına başlanır. Kemer açıklığının fazla geniş olmasından dolayı Bey’in adamları köprü yapımını yarıda bırakır ve Bey, Bad’ı yanına çağırır. Köprünün yapımının devam edemeyeceğini, tamamlamak isterse kendisinin tamamlamasını ister. Bad ise köprüyü tamamlamasına karşılık Silvan Bey’inin elini bileğinden kesmesini, tamamlayamaz ise kendisinin kolunun kesilmesini ister. Bad bu köprünün yapımını tamamlar ve Silvan Bey’i sözünde durup elini keser. Köprünün ismi de aslında burdan gelir. “Bad’ın evi” anlamına gelmektedir. Köprünün üstündeki kesik el figürünün ise iddiayı kaybeden Silvan Beyi'ne ait olduğuna inanılır.'

Malabadi Köprüsüne Nasıl Gidilir?

Malabadi Köprüsü, Silvan'a 23,2 km uzaklıkta. Köprüye ulaşım ise son derece kolay. Köprü, Silvan-Diyarbakır yolu üzerinde. Kendi özel aracınızla buraya ulaşmanız mümkün. Bunun yanı sıra toplu taşıma ile Silvan'a gelerek de Malabadi Köprüsüne gidebilirsiniz.

Köprünün konum ve adres bilgileri şu şekilde:

Adres: Çatakköprü, 21640 Silvan/Diyarbakır

Google Haritalar konum bilgisi için tıklayın.

Malabadi Köprüsü Çevresinde Gezilecek Yerler

Malabadi Köprüsü, konumu gereği pek çok tarihi eser ile iç içe. Hazır Diyarbakır Silvan çevresine gelmişken burada görmeniz gereken yerlerden bazıları şunlar: