Çok eski bir beslenme şekli olsa da, son yıllarda bir trend gibi yükselen vejetaryenlik hakkında pek çok tartışma mevcut. Peki tüm dünya bir anda vejetaryen olsaydı nasıl olurdu hiç düşünmüş müydünüz?
Kaynak: What would happen if the world suddenly went vegetarian?
Çoğu vejeyaryen, tüm dünyanın etten uzaklaşmasını ve bu yaşam biçimini tercih etmesini ister. Ancak araştırmalara göre bunun gerçekleşmesi halinde çok farklı sonuçlar olacaktır.
Küresel ısınma ve sera gazı salınımı konuları tartışılırken hep arabaların doğaya verdiği zarar konuşulsa da; aslında insan kaynaklı sera gazı salınımının 4'te biri gıda üretimi sırasında gerçekleşiyor. Amerika'da dört kişilik ortalama bir ailenin et tüketiminden oluşan sera gazı, iki otomobilden daha fazla. Oxford Üniversitesi'nde araştırmacı Marco Springmann dünyanın ne kadar düzeleceğini öngörmek için bir bilgisayar modeli hazırladı. 2050'de herkesin vejetaryen olması halinde, gıda bağlantılı sera gazı salınımının yüzde 60 azalacağını ortaya koydu. Herkesin vegan olması halinde ise bu azalma yüzden 70'e kadar çıkabilir.
Dünyadaki tarım topraklarının yüzde 68'i hayvan besiciliği için kullanılmakta. Bu da yeryüzündeki kara parçalarının otlağa dönüştürülmesi ve biyoçeşitliliğin azalması bakımından önem taşıyor. Herkesin vejetaryen olması halinde bu meraların yüzde 80'i yeniden çayıra ve ormana dönüştürülerek karbon emilimi yoluyla iklim değişikliğini yavaşlatabilir. Ayrıca hayvan beslemek amacıyla kurtların ve benzer hayvanların öldürülmesi gibi etkiler giderilmiş ve biyoçeşitlilik gelişmiş olur. Geri kalan yüzde 10-20 oranındaki mera alanı ise gıda ürünleri yetiştirmede kullanılarak gıda üretimi artırılabilir. Bu oran küçük görülse de etkisi büyük olacaktır. Zira bugün tarım alanı olarak kullanılan toprakların üçte birinde insanlar için değil hayvanlar için besin üretiliyor.
Bunu söyleyen Kolombiya Uluslararası Tropik Tarım Merkezi'nden Andrew Jarvis. İki farklı dünya olduğu gerçeğinden yola çıkan bilim insanı; 'Gelişmiş ülkelerde vejetaryenlik çevre ve sağlık bakımından birçok yarar getirirken, gelişmekte olan ülkelerde yoksulluk açısından olumsuz etkileri olacaktır.' diyor.
Hayvancılıkla uğraşan insanlar için tarım, ormancılık, biyoenerji gibi konularda iş alanları oluşturmak gerekiyor. Dünyada 3,5 milyar besi hayvanı ile on milyarlarca tavuk olduğunu baz alırsak bu çok da kolay bir şey değil. Herkese alternatif bir iş bulmak da kolay değil. Dünyanın belli bölgelerindeki insanlar için hayvansız yaşam o çevre koşulları bakımından imkansız. Örneğin, Moğollar ve Berberiler gibi göçer toplumlar açısından durum böyledir. Cambridge Üniversitesi'nden Ben Phalan'a göre, bunların ortadan kalkmasının çok büyük ekonomik etkileri olacaktır. Ayrıca birçok toplumda etin kültürde önemli yeri vardır. Phalan; 'Eti tümüyle bırakmanın kültürel etkisi öyle büyüktür ki, bugüne kadar et tüketimini azaltma çabalarının sonuçsuz kalması bu yüzdendir' diyor.
Herkesin 2050'de vejetaryen olması durumunda, kalp ve damar hastalıkları, diyabet, inme ve bazı kanserlerde azalma olacağı için ölüm oranlarında da yüzde 6-10 oranında düşüş öngörülüyor. Bunun bir kısmının et tüketimine son vermekten, geri kalanının da daha fazla miktarda sebze meyve yemek ve fazla kalori yüklemesi yapmamaktan kaynaklanacağı düşünülüyor. Vejetaryenliğin dünya çapında her yıl 7 milyon, veganlığın ise 8 milyon ölümü engelleyeceği tahmin ediliyor. Beslenmeye bağlı hastalıklar azalacağı için dünya milli gelirinin yüzde 2-3'üne tekabül edecek ölçüde sağlık harcamalarından da tasarruf edilmesi bekleniyor.
Etteki kalori başına besin miktarı, tahıl ve pirinç gibi tarım ürünlerinden çok daha fazla olduğu için bu kaybı doğru alternatiflerle giderme sorununa da cevap bulmak gerekiyor. Dünyada yaklaşık iki milyar insanın yetersiz beslendiği bir durumda bu sorun büyük önem taşıyor. Aksi halde, gelişmekte olan ülkelerde sağlık krizi baş gösterebilir.
Ancak kişisel olarak doğanın korunmasına katkı sağlamak hala mümkün. Et yeme sıklığıyla miktarını azaltarak, işlenmiş ve paketli yiyecekleri hayatınızdan çıkararak seera gazı salınımının azalmasına katkıda bulunabilirsiniz.
Uzmanlar et fiyatlarını artırmak, sebze ve meyvenin fiyatında indirim yapmak gibi bazı yöntemlerle insanları daha sağlıklı ve çevre dostu besin tercihlerine yönlendirmenin mümkün olduğunu söylüyor. Ancak ülkemiz gibi zaten bu durumun geçerli olduğu ülkelerdeki beslenme alışkanlıklarına bakınca beslenmenin kültürel etkilere bağlı olduğunu görüyoruz.
Ayrıca gıda israfı, aşırı yeme gibi sorunlar giderilerek besinlerin daha etkin kullanımı sağlanabilir. Günümüzde aldığımız kalorinin sadece yarısını etkili kullanıyoruz.
Tarım ve hayvancılık yöntemlerinde yapılacak ufak değişikliklerle etkinlik ve verimlilik artacağı gibi bu sektörden geçinenlerin gelir kaybı da olmayacaktır. Nüfus planlaması ise belki de tartışılması gereken ilk konulardan biri.
Umarız insanoğlu bir anda vejetaryen olmasa bile, geleceğin en büyük sorunlarından olacak gıda ve küresel ısınma için devrimsel çözümler üretilebilir.
Saçmalığa bak ahlaki görüş yazmış bi de sanki vejetarjen olmayanlar ahlaksız
1000 yıl öncede hayvan ürünleri yeniyordu ama sera gazı falan salınımı yoktu. Bunu vejeteryanlığa değil, sanayileşmeye bağlasaydınız keşke :) Araştırmaları hep yanlış yere çekmişler :))
Besin için hayvan yerseniz bir şey olmaz ama ''sırtımda hayvan kılıyla dolaşmak istiyorum'' gibi fanteziler biyoçeşitliliği yok eder.