Dünyada nam salan başarıları ile sanat tarihimizde unutulmaması gereken 10 Türk ressamı hakkında bilmeniz gerekenler!
Dünyada nam salan başarıları ile sanat tarihimizde unutulmaması gereken 10 Türk ressamı hakkında bilmeniz gerekenler!
İbrahim Çallı, Kurtuluş Savaşında Zeybekler, 1923
İbrahim Çallı, 1906 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ni bitirdi. 1910 - 1914 yıllar arasında Paris’e gitti, École des Beaux-Arts’da Fernand Cormon’la çalıştı. Ressam Roben Efendi’den de resim dersleri almıştır. 1918 Viyana Sergisi’ne katıldı. Atatürk’ün portresini yaptı. Güller, manolyalar, kasımpatılar, laleler, sümbüllerden oluşan Çallı natürmortları, genellikle işlemeli, yaldızlı, porselen, çeşm-i bülbül, kristal gibi vazolar içinde sunulur.
İstanbul’un hemen her semtinden resimler yapan Çallı; kentin cami, türbe, çeşme gibi tarihi ve doğal dokusunu, gizli köşelerini, çay bahçelerini, sokaklarını, değişik ayrıntılarını resimlerine taşıdı. İstanbul’un çevresini, denizle iç içeliğini, kentteki ve köydeki yaşamı, köşk, konak ve bahçeleri hızlı fırça vuruşlarıyla izlenimci bir teknikle ele aldı. Osman Hamdi ve dönemin her yaştan seçkin kadınlarının portrelerini yaptı. Maksut Çavuş, Kardeşler ve Ada’da Kardeşler adlı figüratif çalışmaları en bilinen eserlerindendir.
Devrim Erbil, İstanbul'da Galata'nın Kuşları, 2020
1955'te İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi. Galeride Halil Dikmen'in, atölyede Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun öğrencisi oldu. 1959`da Soyutçu 7'ler grubunu kurdu. İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü’nü bitirdi. 1962'de Akademi'ye asistan oldu. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Cemal Tollu ve Cevat Dereli Atölyelerinde görev aldı. 1963'te Tülay Tura, Altan Gürman, Adnan Çoker ve Sarkis'le Mavi Grubu kurdu. 1979'da İstanbul Resim Heykel Müzesi Müdürlüğü`ne atandı; üç buçuk yıl süreyle bu görevde bulundu.
Devrim Erbil yurtdışında pek çok karma sergi açtı. Türk Sanatını tanıtan sergilerin komiserliğini yaptı. (İskenderiye, Belgrad, Sofya, Kuveyt) Sanat üzerine konferanslar verdi, yazılar yayınlandı. Sanatçının eserleri İstanbul-Ankara-İzmir Resim ve Heykel Müzelerinde, Bükreş Modern Sanatlar Müzesinde, Banja Luka Umnetnicka Galerija`da Ben and Abby Grey Foundation Koleksiyonu'nda, Ankara Milli Kütüphane Koleksiyonu`nda, yurt içi ve yurt dışında resmi kurumlarda ve özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.
Osman Hamdi Bey, Kur'an Okuyan Adam, 1910
1842 yılında İstanbul’da doğan arkeolog ve ressam Osman Hamdi Bey, Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âlisi’nin (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin kurucusudur. Aynı yıllarda Paris’e eğitim için gönderilen Süleyman Seyyid ve Ahmed Ali (Şeker) Paşa’yla 1867’de açılan 2. Uluslararası Dünya Sergisi’nde Osmanlı Pavyonu’nun hazırlıklarında çalıştı ve eserleri sergilendi. Osmanlı coğrafyasının kültürel çeşitliliğini ve tarihini bir müzeci gözüyle resimleyen Osman Hamdi Bey, kompozisyonlarını kurarken değişik fotoğraflardan yararlandı. Yapıtlarında model olarak sıklıkla çeşitli meslek ve giysileri, belli bir kompozisyon içinde kullandı ve Osmanlı dünyasının zengin kültürel mirasını kendine özgü bir kurguyla ifade etti.
Çalışmalarında da bir tür arkeolojik kazı yapan sanatçı, tarihte geriye giderek değişik coğrafya ve zamanlardan titizlikle seçtiği kültür ve sanat nesnelerini zamanın ruhunu öne çıkararak vurgulamak istediği konuya göre bir araya getirdi. Osman Hamdi Bey, içinde yaşadığı doğu kültürünü, kendine özgü atmosferini, yaşam koşullarını, dini yapılarını, Müslümanlara ilişkin bilinmeyenleri resmetti. Kadınları günlük uğraşıları içinde; okurken, sohbet ederken, müzik yaparken, kamusal alanda gezinirken çeşitli ortamlarda ve durumlarda gösterdi.
Feyhaman Duran, İsmail Hakkı Altunbezer Portresi, 1946
Ressam ve hattat olan Feyhaman Duran, Galatasaray Sultanisi’ni bitirdi. Okulda Şevket Dağ, Tevfik Fikret ve Viçen Arslanyan’ın öğrencisi oldu, hüsn-ü hat dersi aldı. Mezun olduğu okulda hüsn-ü hat hocalığı yaptı. Abbas Halim Paşa’nın desteği ile Paris’te 1911-1913 yılları arasında Akademi Julian’a devam etti, Jean Paul Laurens Atölyesi’nde çalıştı, İzlenimcilik akımına ilgi duydu. Galatasaray sergilerine katıldı, birinci sergide Türk Ocakları üyesi Dr. Akil Muhtar adlı portresi ile gümüş madalya ve Zikr-i Cemil ödülünü aldı. Kurulduğu dönemde İstanbul Deniz Müzesi’nin siparişi üzerine Topkapı Sarayı Müzesi koleksiyonundaki minyatürleri tuvale aktarmış olan sanatçı, 1940’larda eşi ile birlikte Topkapı Sarayı’nda çalışıp sarayın iç ve dış mekanlarını tuvale aktarma olanağı buldu.
Burhan Doğançay, Population Explosion, 1960
Sanat eğitimini ilk olarak babasından ve tanınmış ressam Arif Kaptan’dan aldı. Babasının teşvikiyle başlayan resim çalışmaları, Ankara Üniversitesi’nde aldığı hukuk eğitiminin ve 1955’te Paris’te bitirdiği ekonomi doktorasının önüne geçerek sanat serüveninin başlangıcı oldu. Paris’teki öğrencilik yıllarında La Grande Chaumiere’de resim çalışmalarına katıldı. Doktorasını bitirip Ankara’ya döndüğünde Sanat Sevenler Kulübü’nde babasıyla ortak sergiler açtı. 1961’de 22. Devlet Resim ve Heykel Sergisi’ne beş resmi kabul edildi. 1962 yılımda New York’a gitti. 1964 yılında Guggenheim müzesi müdürü Thomas Messer’in sanatçının yapıtlarından birini müze koleksiyonuna alması, sanatçının bu zorlu mücadeleden galip geleceğine olan inancını daha da pekiştirdi.
New York duvarlarıyla başlayacak önemli esin kaynağı olan ‘’Duvarlar’’ serisine de aynı yıllarda başladı. Çünkü duvarlar, hızla geçip giden yaşamın ardında kalan ‘’her şey’’ i yansıtıyordu. 1975 yılında buradan yola çıkan sanatçı, 114 ülkeyi kapsayacak olan “Dünya Duvarları” fotoğraf projesine başladı. 1982’de bu projenin ürünlerini, Paris’te Georges Pompidou da ‘’Fısıldayan Duvarlar’’ adı altında ilk kez sergiledi. 1983’te Fransa’nın ünlü halı merkezi Aubusson’dan sanatçının tasarımları duvar halısı olarak dokunmaya başlandı. 1986’da büyük bir onarım geçiren Brooklyn Köprüsü’nün 19 adet büyük boy fotoğrafı New York kentinin 100. yıl kutlamalarında (1998) JFK Uluslararası Havaalanı’nda iki yıla yakın bir süre sergilendi. Daha sonra bu fotoğraflar ‘’Walls of the World’’ adı altında kitap olarak yayınlandı.
2001 yılında Dr. Nejat Eczacıbaşı Vakfı desteği ile ilk Retrospektif Sergisi’ni İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda gerçekleştirdi. 2003 Haziran ayında sanatçının, ‘’Hat Sanatına Saygı’’ isimli çalışması Brüksel’deki yeni Avrupa Parlamentosu binasına asıldı.
Mustafa Günen, The Little Blues Loch
Mustafa Günen, 1956 yılında Kırşehir'de doğdu. Dünyanın sanat merkezlerinde sergiler açmış, en itibarlı dünya müzayedelerde yer almış, New York çatı milyarderlerinden tut, Hint Mihracesine, Dubai Şeyhlerine kadar pek çok ismin özel koleksiyonunda bulunan bir “evrensel” ressam. Dünyanın en iyi sanat dergilerinde yorumlanan Günen, mesela 150 ülkede dağıtımı yapılan International Artist Magazine'de, 2008 ve 2016 yıllarında iki defa sekiz sayfalık haber oldu- deniz ressamı olarak dünyanın en iyilerinden kabul ediliyor. Dünyada 150 civarında ülkede satılan International Artist Magazine Ağustos –Eylül 2016 sayısı, Mustafa Günen ve eserlerinin altı sayfalık haberine yer verdi.
Sanatçı, 2008 yılında New York’ta Maritime Art Auction CHRISTIE’s NY ve 2009 yılında Londra’da Maritime Art Auction CHRISTIE’s London müzayedelerine katılmış ve eserleri ünlü koleksiyonlarda yerini almıştır. Ülkemizde geniş yankı uyandıran bu başarı 25 Nisan 2009 tarihli Milliyet Gazetesinde “Üç yüzyıldır yapılamayanı başardı-Türk Ressamın büyük başarısı” manşeti ile yayınlanmıştır. Fırtınalı denizlerin romantik ressamı, resimlerinde genellikle fazla renk kullanmaz, 5 renk kullanır. Denizleri de masmavi uçsuz bucaksız denizler değil, adeta fizik ilkelerinin doğurduğu formüllerdir.
Şeker Ahmet Paşa, Ormanda Oduncu, (Yıl Belirsiz)
Ahmet Ali Paşa 1841 yılında Üsküdar’da doğmuş ve 1907’de vefat etmiştir. Babası Ali Efendi’dir. Beş yaşında Üsküdar’da bir okula başlamış ve dokuz yıl süren bu ilk tahsil devresinden sonra sınavla Tıbbiye Mektebi’ne girmiştir. 1855 yılında girdiği Tıbbiye Mektebi’nden 1856’da Harbiye’ye geçen Şeker Ahmet Âli Paşa, 1859’da mülazım olarak mezun olmuştur. Resimdeki başarısı nedeniyle daha 18 yaşında iken okulun resim öğretmen yardımcılığına tayin edilmiştir. 1864’te, Sultan Abdülaziz Dönemi’nde Paris’e Mekteb-i Osmanî’ye gönderilmiştir. 1864 - 1871 yılları arasında Paris’te yaşayan Şeker Ahmed Paşa, Gustave Boulanger’yle ve École des Beaux-Arts’ın sınavını kazanarak Jean Leon-Gérôme’la çalışmıştır.
1867 Uluslararası Paris Sergisi nedeniyle Osmanlı Pavyonu’nun güzel sanatlar bölümünde sergilediği Sultan Abdülaziz’in karakalem portresi Padişah tarafından da görülmüş ve takdir edilmiştir.
1869 ve 1870 yıllarında Paris’te açılan resim salonlarında sergilediği eserleri beğenilen genç sanatçının oradaki eğitimini tamamlandığı kabul edilmiş ve bir mükafat olarak üç ay da Roma’da çalışması uygun görülmüştü. Sanayi-i Nefise Mektebi kurulması için büyük çaba göstermiştir. 1 Temmuz 1875’te Çemberlitaş’taki Darulfünun binasında ikinci sergiyi açmıştır (kaynaklarda sergi tarihleri farklı aktarılmaktadır). 1877’de Petit Champs Belediye Tiyatrosunda büyük bir sergi daha gerçekleştirmiştir. 1881’de açılan ikinci Elifba (Club l’ABC) Sergisi’ne katılmıştır. 1884’te Mirliva (Tuğgeneral), 1890’da Ferik (Tümgeneral) rütbesine kadar yükseldi 1895’te Saray Yabancı Konuklar Teşrifatçılığı’na (Müsafirîn-i Ecnebbiye) getirilmiş ve ölümüne kadar bu görevi sürdürmüştür.
Halil Dikmen, Portakal Toplayanlar
Halil Dikmen 1906 yılında İstanbul'da doğmuştur. Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdikten sonra, İbrahim Çallı ve Hikmet Onat atölyelerinde resim çalışmıştır. Sanatçı buradaki eğitimini tamamladıktan sonra 1928 yılında Paris’e gönderilmiştir. Academie Julien'de Albert Laurens'ın ve Andre Lhote'un öğrencisi olmuştur. Paris’te üç yıl resim öğrenimi gördükten sonra 1931'de yurda dönüşünde, Kayseri ve Galatasaray Liseleri’nde resim öğretmenliği yapmıştır. 1937 yılında Resim ve Heykel Müzesi’ne müdür olarak atanmıştır.
Halil Dikmen, Türkiye'de açılan birçok sergiye katılmıştır. 1929 yılında Paris’teki Salon d'Automne'da eserlerini sergileyen sanatçı, 1946'da UNESCO, 1949'da Venedik yarışmalarına katılmıştır. Dikmen ayrıca Amsterdam (1949), Chicago (1950), Atina (1955), Edinburgh (1958) ve Kıbrıs sergilerine bazı eserlerini vermiştir. Sanatçının Devlet Resim ve Heykel Koleksiyonları'nın yanı sıra özel ve resmi koleksiyonlarda eserleri vardır. Halil Dikmen, resminde bir dönem etkin olan Kübist ve Konstrüktivist ilgileri, görkemli figüratif kompozisyonlara ve peyzajlara kendi algı ölçütleri bağlamında başarı ile uygulayan bir sanatçı olarak dikkat çekmektedir. d Grubu’nun temsil ettiği plastik çözüm önerileriyle de yakınlık içinde olan Halil Dikmen’in 1939 yılından itibaren bu grubun etkinlikleri içinde yer aldığı bilinmektedir. Sanatçı yaşamının son yıllarında soyut denemelerde de bulunmuştur.
Nazmi Ziya Güran, Langa Bostanı, 1934
Nazmi Ziya Güran 1881 yılında İstanbul’da Aksaray’ın Horhor semtinde dünyaya gelir. Babası Ziya Bey, Fatih’in hocası olan Molla Gürani’nin torunlarından olduğundan aile Güran soyadını alır. Nazmi Ziya ilk tahsilinden sonra Vefa İdadisi’ni bitirir, ardından Mülkiye’ye gider. Nazmi Ziya 1902 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ne kaydını yaptırır. Burada Mösyö Varnia, Mösyö Valery ve Oksan Efendi’den dersler alır. Nazmi Ziya, Sanayi-i Nefise’den mezun olduğu yıl Paris’e gider. Orada üç ay Akademie Julian’da Marcel Bachet ve Royer’in hocalık ettiği atölyeye devam eder.
Ayrıca Cormon’un atölyesinde de 1913’e kadar çalışır. Bu atölyede akademik bir eğitim gören Nazmi Ziya, özgür bir tutuma ve tekniğe varmadan önce akademik bir eğitimin gerekliliğine inanır. Fakat bu akademik eğitim onun doğayı izlenimci bir yaklaşımla ele almasına engel olmaz. Nazmi Ziya atölye dışındaki tüm vaktini Paris’te açık havada çalışarak geçirir. “Carpeaux Çeşmesi” bu dönem eserlerindendir.
Adnan Turani, Trio, 2011
Dünyaca ünlü Türk ressamlar listemize Adnan Turani ile devam ediyoruz. Turani tablolarında müzisyenlere oldukça sık yer verir. Ünlü ressam birçok tablosu ile tanınmaktadır. Adnan Turanî’nin resim anlayışı ise, soyut kurgulu bir etki biçimi arayışına dayanır. Resimleri soyut bir kurguya dayanır. Adnan Turani’nin, 1960-1990 yılları arasında Fransa, İtalya, Almanya, Yugoslavya, ABD, Irak, Japonya, Hindistan, Mısır, İsrail ve İsviçre gibi birbirinden değerli bienal ve uluslararası sergilerde eserleri yer almıştır.
Dünyaca ünlü ressama verilen ödüller arasında, İki kez Devlet Sergisi Resim Ödülü: iki kez Ankara Sanat Kurumu: Yılın Sanatçısı Ödülü, Sedat Simavi Ödülü; 1996, Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği Onur Ödülü; 1997 Hacettepe Üniversitesi Sanat Ödülü; 1998 Anadolu Üniversitesi tarafından Onursal Fahri Doktora ödülü bulunmaktadır. Sanatçının en ünlü eseri Trio’dur.
*https://www.kulturportali.gov.tr/
* https://www.sanatgezgini.com/
* https://www.istanbulsanatevi.com/
* Candaş KESKİN,1940- 1960 Yılları Arasındaki Kültür Sanat Dergilerinde Resim Sanatı Eleştirileri, Anonim.“Ankara Garı İçin Dekor Müsabakası”, Ar, İstanbul, I. Kanun 1937, s. 7-11. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sanal Müzesi, Ankara Resim ve Heykel Müzesi / Zeynep Yasa-Yaman, Fotoğraflar: Sıtkı Fırat, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012
* Türk Resminde Öncü Bir İsim: Nazmi Ziya Güran Dönemi, Hayatı, Sanatı, Evren Karayel Gökkaya, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimeler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 3, Sayı 1
*Ankara Resim ve Heykel Müzesi / Editör Zeynep Yasa-Yaman, Fotoğraflar: Sıtkı Fırat, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Abidin Dino neden yok? Fransa, ABD, Cezayir ve daha bir kaç ülkede sergi açtı. Fransa Plastik Sanatlar Birliği onur başkanı, New York Dünya Sanat Sergisi danışmanlığı yaptı. Fransa'da Danat ve Edebiyat Altın Şövalye Nişanı aldı. İşkence, Atom Korkusu, Çıplaklar vb. eserleri müzelerde, galerilerde sergilendi. Yurtiçi ve yurtdışında tanınmış bir sanatçıdır. En çok bildiğiniz eseri Mutluluğun Resmi tablosudur.