Ay'ın Evreleri: Dünya Çevresindeki Turunu Her 29.5 Günde Bir Tamamlayan Ay'ın Bu Süreçte Aldığı Tüm Şekiller

17.09.2022 - 09:18

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur. Bu uydu, Güneş'ten aldığı ışığı yansıtır. Yani bir ışık kaynağı değildir. Kendinden ışık vermeyen ve Güneş'ten aldığı ışığı yansıtan Ay, her gün farklı bir şekilde görünür. Bunun nedeni ise bir tarafının aydınlık kalırken diğer tarafının karanlık kalmasıdır. Bazen Ay'ın tamamını görebilirken bazen çok az bir kısmını görebilirsiniz. Buna da Ay'ın evreleri adı verilir. Her evre, kendi içinde özelliğe sahiptir ve her ayın belli günlerinde belli şekillerde görülmektedir.

Bu içeriğimizde Dünya'nın tek doğal uydusu Ay hakkında bilgi edinebilir; Ay'ın evrelerini öğrenebilirsiniz.

İşte Ay'ın evreleri:

Ay Nedir?

Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur. Aynı zamanda Güneş sistemi içerisindeki beşinci büyük doğal uydudur. Dünya ile Ay arasındaki ortalama merkezden merkeze uzaklık 384.403 kilometredir. Ay'ın çapı 3.474 km olarak bilinir.

İnsanların üzerine iniş yaparak yürüdüğü bir gök cismi olan Ay'ın Dünya'dan kısa bir süre önce Dünya ile Theia adlı Mars büyüklüğündeki varsayımsal bir cismin çarpışmasıyla oluştuğu düşünülür. Dünya'nın yörüngesinde eş zamanlı olarak hareket eden Ay'ın her zaman aynı yüzü Dünya'ya dönüktür.

Ay'ın Evreleri

Ay'ın evreleri veya fazları, Ay'ın aydınlık yüzünün karanlık yüzüne oranını gösterir. Genel olarak Dünya'dan bakan bir gözlemci, belli dönemlerde Ay'ın belli bir aydınlık yüzünü görebilir.

Ay, Dünya gibi kendinden ışık vermeyen bir gök cismidir. Güneş'ten aldığı ışıkla geceleri Dünya'yı aydınlatır. Bu nedenle de Ay'ın Dünya ve Güneş'e göre konumuna göre belli bir kısmı aydınlık görülürken belli bir kısmı da karanlıkta kalır.

Ay'ın tüm yüzeyinin aydınlık görünen evresi dolunaydır. Bu evre, Ay'ın Dünya'ya dönük yüzü Güneş'in karşısına geldiği zamanlarda görülebilir. Ay tam olarak Güneş ile Dünya'nın arasındayken ise aydınlık yüzü hiç görülmez. Buna yeni ay adı verilir. İlk yeni aydan 29.5 gün sonra tekrar yeni ay oluşur ve bu döngü bu şekilde devam eder.

Ay'ın ana evreleri olarak bilinen evreler şunlardır:

Yeni Ay
İlk Dördün
Dolunay
Son Dördün

Ay'ın ara evreleri ise şunlardır:

Hilal (C)
Şişkin Ay
Hilal (Ters C)

Yeni Ay

Ay'ın evrelerinin ilk aşaması olan Yeni Ay, ana evrelerden biridir. Yeni ay evresi, Ay'ın aydınlık olmayan tarafının Dünya'ya dönük olduğu evredir. Bu evrede Ay, Dünya'dan açık seçik bir şekilde görülemez. Tek görülebildiği zaman Güneş Tutulması sırasındadır.

Hilal

Ay'ın Güneş'in doğusunda kaldığı evredir. Ay - Yer - Güneş arası açı 90 dereceden daha küçük olur.

Bu evrenin gözlem süresi oldukça kısadır. Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın bir şekilde gözlenebilir. Bu evreyi döngü boyunca C ve ters C şeklinde görmek mümkündür.

İlk Dördün

Ay, yeni ay evresinden bir hafta kadar sonra yarım daire biçiminde görülür. Daha çok 'D' harfine benzer bir şekildedir.

Bu aşamada Ay'ın Güneş'e göre açısal uzaklığı 90 derecedir. İlk dördünde Ay'ın sağ yarısını aydınlık biçimde görebilirsiniz.

Şişkin Ay

İlk dördün safhasından sonra şişkin ay evresi meydana gelir. Şişkin ay, Ay'ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğunda görülür.

Bu aşamada Ay'ın büyük bir bölümünü görmek mümkündür. Daha sonrasında tamamı görülür ve buna da dolunay adı verilir. Ay'ın çok az bir kısmı dışında tüm bölümü adındanda anlaşılabileceği gibi şişkin bir biçimde görülebilir.

Dolunay

Dolunay, Ay'ın tam bir daire olarak görüldüğü evredir. Ay, bu evrede dolgun ve parlak bir biçimde görülebilir.

Dolunay, ilk dördün evresinde yaklaşık 7 gün sonra görülebilir. Yeni ay evresinden de yaklaşık 2 hafta sonra dolunayı gökyüzünde seçebilirsiniz. Dolunay evresinde ay, Güneş'e göre Dünya'nın ters tarafında kalır.