Dünya'dan 200 Milyon Kilometre Uzaktaki Mars Görevlerine Gönderilecek Astronotlar Nasıl Sağlıklı Kalacaklar?

06.01.2022 - 09:45

Kaynak: https://newatlas.com/space/how-to-keep-a...

İlk astronotlar Mars'a ulaştığında onlardan, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki astronotların yerçekimine yeniden uyum sağlamasına yardımcı olan Dünya terapistlerinin ve egzersiz makinelerinin faydaları olmadan, ağırlıksız olarak aylarca seyahat ettikten sonra ağır fiziksel görevleri yerine getirmeleri beklenecek. Uzay yolcularının bu kadar uzun görevlerde nasıl sağlıklı kalabilecekleri hakkında Harvard ve MIT Sağlık Bilimi ve Teknoloji Programı'ndan Draper akademisyenleri Rachel Bellisle ve Tom Abitante, astronotların yerçekimsiz ortamda sağlıklı kalmasını sağlayabilecek iki yeni teknoloji hakkında konuştular.

Tom Abitante, asıl sorunun astronotların uzaydayken kemik ve kas kütlesini kaybetmesi olduğunu söylüyor.

Astronotlar uzayda güvenle vakit geçirebilirler, ancak bir yıl kadar uzayda kaldıktan sonra Dünya'ya döndüklerinde fizik tedaviye götürülmeleri gerekir. Mars konusunda ise, bu astronotların oraya vardıklarında fiziksel iş yapmaları bekleniyor, ancak kas ve kemik kaybı ve genel kondisyon kaybı personel için yüksek yaralanma riski yaratıyor. Bunu önlemek için mevcut kullanılan yöntem egzersiz yapmaktır. Ancak Ay'a veya Mars'a giderken, büyük ve kapsamlı bir egzersiz programı için gerekli malzemeleri yanınızda taşıyamayacaksınız.

Mars'a gelen astronotlar, aylar boyunca yerçekimsiz ortama maruz kaldıktan sonra ağır fiziksel işler yapmak zorunda kalacaklar.

Abitante, 'Uzay ortamında aşağı, yukarı, sağ, sol gibi kavramlar yok' diyor. 'Bunun başlangıçta mide bulantısı ya da uzaysal oryantasyon bozukluğu gibi bir etkisi olsa da, uzun süreler boyunca, duruşunuz ve yürüyüşünüz gibi her tür koordinasyonunuzu ve propriyosepsiyonunuzu etkileyebilir. Çoğu zaman astronotlar Dünya'ya geri döndüklerinde, sadece bu konuda yeniden uyum sağlamaları birkaç gün sürer. Rachel Bellisle meslektaşına katılıp şunları ekliyor: Etrafta dolaşıp yer çekimi kuvvetlerinin üzerinizde yarattığı baskıya alışmak, bahsedilen etkilerin türüne bağlı olarak haftalar alabilir.

Peki o zaman, Ay veya Mars'a yapılacak uzun görevlerde egzersiz ekipmanı bulundurmanın alternatifleri nelerdir?

'Gelecek protokolünün şu an olduğundan tamamen farklı görüneceğini kesinlikle biliyoruz. Muhtemelen çok daha küçük bir egzersiz ekipmanı olacak. Amacımız bunu tamamlamak. Giyilebilir cihazlarla bunu yapmanın yolları olduğunu düşünüyorum.' diyor Bellisle.

Sözlerine "Vücuda bu mekanik yükün bir kısmını yeniden uygulayan bir 'tulum' üzerinde çalışıyorum." şeklinde devam ediyor.

'Esasen bu tulum, vücudu dikey olarak baskılayan ve genellikle mikro yer çekimi ortamında etkisiz kalan birçok yük alıcısını etkinleştiren tip bir giysi. Yani bu vücut sensörlerinde çalışmasalar bile çalışıyormuş etkisini yaratacak bir tip giysi.'

Bu konunun çözümüne daha farklı yaklaşan Tom Abitante ise "Benim çözümüm biraz daha aktif" diyor.

Kemiklerinizin her gün aldığı günlük hareketi artırmak için elektriksel stimülasyon, özellikle nöromüsküler stimülasyon kullanmayı düşünüyorum. Bu, omurilik yaralanmalı hastalar için çok kullanılan bir şey. Yöntemde kasın kasılmasını sağlayacak bir elektrik darbesi gönderen elektrotlar kullanıyorlar. Bu, potansiyel olarak uzun süre tekerlekli sandalyede veya uzayda hareketsizliğe maruz kalmaktan kaynaklı kemik kaybını azaltmaya yardımcı olabilir. Buradaki fikir, bu yapay kasılmaları günde birkaç yüz kez yaparsak, kemiği yeterince uyarabilir ve Rachel'ın bahsettiği bu küçük vücut sensörleri vücuda kemiklerini küçültmemesini söyler.

Bununla ilgili bir sonraki adım ne? Bir noktada bu çözümler uzayda test edilebilecek mi?

Bellisle, 'İlk olarak 'tulum'un zaten bir geçmişi var. 2016'dan 2017'ye kadar Uluslararası Uzay İstasyonunda Avrupa Uzay Ajansı ile birlikte uçtu. Şimdi, onu farklı uygulamalarda daha fazla keşfetmek ve giysinin yeni versiyonunu oluşturmak için MIT'de de bazı çalışmaları yeniden başlattık. Geçen baharda giysiyi parabolik sıfır yer çekimi uçuşuyla uçurdum. Bu bahar da bir uçuş daha yapmayı planlıyorum. Giysiyi mikro yer çekimi ortamına getiriyoruz ve elbiseyi giyen bir katılımcıyla kısa süreli testler yapıyoruz, bu gerçekten çok heyecan verici. NASA'nın giysiyi alıp uzayda kullanmasını çok isterim. Bence bu harika olurdu.' diyor.

Peki siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!