Syriza, 2004 seçimleri öncesinde koalisyon arayan kitlelerin birleşmesi ile ortaya çıkmıştır. O dönemde Synapismos öncülüğünde bir araya gelen altı oluşumla kurulan Radikal Sol Koalisyon, ilk seçimlerde % 3.3 oy aldı ve 6 üye ile parlementoya girdi.
Ancak koalisyonun büyük partisi Synapismos'un 6 sandalyeden 3'ünü alması tartışma yarattı ve koalisyondan ayrılanlar oldu. 2007 seçimlerinde ise Syriza oylarını 120.000 artırarak, % 5.04 oy oranı ile ülkede büyük bir sürpriz yaptı. Bunun ardından, bazı partiler ve örgütler Radikal Sol Koalisyon'a katılma kararı aldı.
Syriza'nın kitleselleşmesini sağlayan en önemli özelliği; Yunan halkının bunaldığı 'kemer sıkma politikaları' ve AB destekli ekonomik kriz mücadelesine karşı getirdiği söylemdi.
Diğer partilerin 'tasarruf tedbirleri' dışında bir öneri sunmaması, Syriza'nın ise bu konuda ciddi reform fikirleri barındırması; halkı 2012 seçimlerinde Syriza'ya yönlendirdi ve % 26 ile ülkede 2. parti konumuna ulaştılar.
Partinin gelişimi hakkında daha fazlası için, 6 maddede Syriza ve Yunanistan'ı neler bekliyor?
Syriza, kelime olarak 'Radikal Sol Koalisyon'dur. Bünyesinde troçkistlerden Avrupa komünizmini benimsemiş avrokomünistlere, yeşillerden maoistlere, ulusal gruplara kadar onun üzerinde farklı akımı barındırmaktadır.
Aktif Yurttaşlar (Ενεργοί Πολίτες): demokratik sosyalizm, vatanseverlik
Antikapitalist Siyasi Grup (ΑΠΟ): komünizm, troçkizm
Yunanistan Komünist Örgütü (KOE): maoizm, komünizm
Demokratik Sosyal Hareket (DIKKI): sol milliyetçilik, sosyalizm, avroşüpheciliği
Yunanistan Ekososyalistleri: eko-sosyalizm, sol ekoloji
Uluslararası İşçilerin Solu (DEA): devrimci sosyalizm, komünizm, troçkizm
Aksiyon Solu'nda Birleşme Hareketi (KEDA): komünizm
Radikal Sol Grup Roza
Radikaller (Ριζοσπάστες): demokratik sosyalizm, vatanseverlik
Kızıl (Κόκκινο): komünizm, troçkism
Komünist Ekolojik Sol Yenılenme (AKOA): demoktatik sosyalizm, avrokomünizm, çevreciler
Synaspismós (SYN): demokratik sosyalizm, eko-sosyalizm, avrokomünizm, çevrecilik, feminizm
Üniter Hareket: demokratik sosyalizm, sosyal demokrasi
Ve birkaç bağımsız sol aydın.
Kaynak: Wikipedi
Syriza'nın oylarını ciddi oranda artırmasının arkasında şüphesiz partinin lideri Tsipras'ın payı var.
Henüz üniversitedeyken siyasi olaylarda öne çıkan bir figür olan Tsipras, 80'lerin sonunda Yunanistan Komünist Gençlik Partisi'ne katılmıştır.
O dönemde faaliyetlerini sürdürdüğü Sinaspismos Partisi'nde, eski başkan Alekos Alavanos kişisel sebeplerden ötürü başkanlık yarışından çekilince, beşinci kongrede başkan oldu.
Aleksis Tsipras, Syriza başkanı olarak girdiği 2012 seçimlerinde önceki seçimdeki oy oranından partisi ile % 16.77 ile çıkınca, Yunanistan'da ikinci parti konumuna geldiler.
1974 doğumlu Tsipras enerjisi, samimiyeti ve iktidar hırsından uzak olması ile yıllar içinde Yunanistan'ın etkili politik figürlerinden biri haline gelmiştir.
Partinin başta ekonomik krizin aşılmasından, demokratik reformlara, sosyal haklardan adil bir gelir dağılımı yaratmaya birçok vaadi bulunuyor.
Ancak Syriza'nın temel vaadi, 'Ülkenin onurunu yeniden inşa etmek!'
Parti programındaki vaatlere gelirsek; dikkat çekenleri şöyle sıralayabiliriz;
İstihdam, ekonomik alanda bir ivme yaratana dek borçların, faizlerin gözden geçirilmesi, tekrar görüşülmesi.
Yüksek gelirli kesimden alınan verginin ciddi oranda artırılması (%75)
Askeri harcamaların kısılması,
Asgari ücretin yükseltilmesi...
Ayrıca bakınız; Syriza'nın uygulayacağı 40 reform
Syriza, Özgürlük ve Demokrasi Partisi ÖDP'nin kardeş partisi. ÖDP Eşbaşkanı Alper Taş, Syriza'nın büyük mitinginde yer aldı. Bugün, partinin zaferinden sonra Türkiye'deki bazı siyasi oluşumlardan da tebrik mesajları ardı ardına geldi...
HDP, iki kardeş parti olduklarını söyledi;
ÖDP 'Deniz Ayırır Haysiyet Birleştirir!” diye seslendi;
SYKP, 'Başarınız, başarımızdır' dedi.
Yunanistan'da 16 yaşında polis tarafından öldürülen Aleksis Grigoropoulos ile İstanbul'da yine bir polis müdahalesi sonucu yaşamını yitiren Berkin Elvan yan yana.
Kobani'deki olaylara yönelik bir Syriza afişi. Aynı zamanda bir Syriza'lı politikacı, Kobani sınırına gelerek destek açıklaması yapmıştı.
Gezi Parkı Olayları sırasında Syriza'nın bir afişi.
Financial Times: Yunan solcuların zaferi, Euro birliğinin gözdağını devirdi
Guardian: Syriza'nın tarihi zaferi, Yunanistan'ı Avrupa'yla ihtilafa sürüklüyor
Times: Yeni bir akım...
Independent yazarı Cockborn: Syriza başarılı olursa, Avrupa Birliği'nde ekonomik bir kuşatmayı kışkırtabilir
Eurasia: Partideki aşırı solcular pazarlıkları zorlaştırabilir
Not: Fotoğraftaki haritaya bakılırsa CHP de İzmir'de Syriza'ya kaybetmiş.
Tripras, her ne kadar Yunan halkına seçim zaferi sonrası, 'sizler değişimin tanıklarısınız; sizin kararınız asarruf ve tahribata yol açan paketi tereddüt etmeden iptal etmiş oluyor' dese de, ülkenin bağlı olduğu ekonomik anlaşmalar söz konusu.
Syriza'nın zaferi sonrası, Yunanistan'la yardım paketleri ile ekonomik alanda çalışan Alman Merkez Bankası bir açıklama yaptı. Merkez Bankası Başkanı Weidmann, 'Syriza'nın şimdiye kadar ekonomik krizin aşılması için elde edilen kazanımları tehlikeye atmayacağını umduğunu' ifade etti. Ayrıca anlaşmalara uyulması halinde, yardımların devam edeceğini de belirtti.
Konu sol ve seçim zaferi olunca, ülkemizde konuyla ilgili birçok tartışma yaşandı, sorular soruldu. TV'de Syriza analizi yapmak için Wikipedi'de izdiham yaratan gazeteciler arasında yaralananlar oldu-ğu söylentileri mevcut.
Konuyla ilgili birçok politikacı, gazeteci yorumlarını paylaştı,
Ufuk Uras: 1999 depreminde adı Synapismos olan parti, ülkemize gelip deprem bölgesini dolaşmıştı. Bugün o partinin lideri seçimi kazandı. Yunan halkı tarih yazmıştır.
ÖDP Eş Genel Başkanı Alper Taş: Syriza'ya destek olmalıyız ve bu çoğulcu deneyimi örnek almalıyız.
Sezgin Tanrıkulu (CHP): Rüzgar soldan esiyor. Komşuda pişer, bize de düşer. 2015 seçimlerinde etkilerini göreceğiz.
Pervin Buldan (HDP): Bu yükseliş bize ilham veriyor, önümüzdeki seçimlerde aynı ivmeyi biz de yakalamak istiyoruz.
Melih Pekdemir (Gazeteci, Birgün): CHP'nin akibeti de PASOK (Syriza'ya kaybeden parti) gibi olacak. Türkiye'de Syriza'nın muadili Birleşik Haziran Hareketi moral kazanacaktır.
Şenol Gürşan (AKP): Ekonomik sorunlar Yunan seçmenini uçlara itti, bunu orada yaşayan soydaşlarımız için iyi görmüyorum.
Taymlaynda Syriza! Twitter'da partinin zaferi çok konuşuldu.Türk solu neden başarılı olamıyor?
Aslında Syriza sol değil!
Türkiye'nin Syriza'sı AKP mi?!
Ateist başkanı övüyorsunuz, destekliyorsunuz paralelciler, yazıklar olsun, gibi birbirinden değişik, kafa açan birçok tespite, analize ulaşma fırsatı yakaladık.
Syriza, Türk solu ve mizahi öngörülerle ile dolu bir 'Twitter analiz turu' ile bitiriyoruz.