Türkiye gibi yüksek enflasyon ortamlarında sıkça duyduğumuz bir kavram var: Enflasyon Muhasebesi. Kulağa teknik gelse de, aslında şirketlerin mali tablolarını daha doğru yansıtabilmesi için yapılan bir düzeltmeden ibaret. Dr. Hakan Özerol, bu konuyu da herkesin anlayabileceği şekilde açıklıyor. Gelin birlikte enflasyon muhasebesinin detaylarına bakalım! 👇
Çünkü Türkiye’de uzun süredir yüksek enflasyon var ve bu, şirketlerin mali tablolarında yanıltıcı sonuçlara yol açabiliyor. Örneğin; 2015 yılında alınmış bir binayı hala 2015 fiyatıyla bilanço değerinde göstermek, bugünkü ekonomik gerçeklerle örtüşmez. İşte bu farkı düzeltmek için enflasyon muhasebesi devreye giriyor.
Dr. Özerol’un da vurguladığı gibi, bu uygulama sayesinde şirketler varlıklarını ve borçlarını günümüz değeriyle gösterebiliyor. Bu da hem yatırımcıların hem de devletin, şirketin gerçek durumunu daha net görebilmesini sağlıyor.
Kimi zaman enflasyon muhasebesi sadece halka açık şirketler için gerekliymiş gibi algılansa da bu doğru değil. Tüm şirketler, eğer belirli kriterleri sağlıyorsa bu uygulamayı yapmak zorunda. Dolayısıyla küçük ya da büyük fark etmiyor, mevzuat bu konuda net!
Enflasyon muhasebesi, parasal olmayan bazı kalemlere; örneğin duran varlıklardaki bazı sabit değerler, stoklar ve öz sermayeye uygulanıyor. Bunlar, enflasyondan arındırılmış hale getirilerek yeni bir sistemle muhasebeleri tutulmuş oluyor. Analizler de buna göre yapılıyor.
Enflasyon muhasebesinde şirketlerin sabit kıymetleri (örneğin bina, araç, makine) yeniden değerlendirilip gerçek değeri üzerinden mali tablolara yansıtılıyor. Bu sayede geçmiş yıllarda alınan, fakat bugünkü değeri çok farklı olan kalemlerde düzeltme yapılıyor.
İşin ilginç tarafı şu, enflasyon muhasebesi yapıldığında bazı şirketlerin görünürdeki karı düşebiliyor. Ancak bu, şirketin kötüye gittiği anlamına gelmiyor. Aksine, bu düzeltme sayesinde artık çok daha gerçekçi bir tablo ortaya çıkıyor.
Kısaca özetlemek gerekirse enflasyon muhasebesi, çok yüksek enflasyon ortamında şirketlerin elde etmedikleri karlar üzerinden vergi ödememeleri için uygulanan bir sistem. Dr. Özerol’un altını çizdiği önemli bir konu daha var. Bu uygulamanın bir defaya mahsus değil, düzenli bir şekilde yapılması gerektiği. Çünkü enflasyon da sürekli değişiyor, dolayısıyla mali tablolar da buna göre güncellenmeli.